ABD aşılardan şüphe duyanların endişelerini gidermeye çalışıyor

Teksas’ta aşı olan ABD’li bir kadın (AFP)
Teksas’ta aşı olan ABD’li bir kadın (AFP)
TT

ABD aşılardan şüphe duyanların endişelerini gidermeye çalışıyor

Teksas’ta aşı olan ABD’li bir kadın (AFP)
Teksas’ta aşı olan ABD’li bir kadın (AFP)

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı rekor aşılama oranları kaydedilmesinin ardından, günlük aşılanan kişi sayılarında keskin bir düşüş yaşandı. Bu durum yetkilileri, aşılara şüpheli yaklaşanlara veya aşı olmak ile  ilgilenmeyen kişilere ulaşmak için aşı stratejilerini değiştirmeye ve spor salonlarında yürütülen aşılama çalışmalarının mobil kliniklere çevrilmesine neden oldu. Aşılama kampanyası şu ana kadar yoğun bir şekilde yürütüldü. Yaşı aşı olmaya uygun olan tüm kişilere aşılamada alan açıldı. Ülkedeki yetişkin nüfusun yüzde 55’i en az bir doz aşı oldu.
Ancak bu çabalar bugün, sürü bağışıklığının kazanılması ve salgına son verilmesi için zorunlu olan, halkın diğer yarısının aşılanması konusunda zorluluklar ile yüzleşiyor.
Bununla birlikte ABD’de Nisan başlarında aşılamanın zirve noktaya ulaşılmasının ardından aşılama hızı ulusal düzeyde önemli ölçüde yavaşladı. Aşı olmaya hazır olan kişilerin tamamının aşılanmasının ardından şimdi diğerler kişilerin aşılanması gerekiyor. ABD’nin güneyindeki en büyük eyalet olan Teksas’ta aşılama hızı büyük bir hızla düşüyor. Dallas ile Fort Worth arasında yer alan Arlington şehrinde bulunan aşılama tesisi yeterli aşı talebinin olmaması sebebiyle kapatıldı.
Vatandaşların teşvik edilmesi için, eyalet tarafından Houston’daki NRG Stadyumu’nda ve Dallas’taki sergi merkezi olmak üzere iki büyük aşılama noktasında, aşı olacak kişilerin önceden randevu alma zorunluluğunu kaldırıldı. Aşılama merkezlerindeki çalışma saatleri uzatıldı. Houston’daki aşılama merkezi artık akşam 5’te değil 9’da kapanıyor ve aşı olmak isteyen kişiler arabalarından inmeden birkaç dakika içinde aşı olabiliyor.
Buna rağmen, NRG Stadyumu’ndaki aşıların yarısı aşı olmak isteyen kişi olmaması sebebiyle depolarda kalmaya devam ediyor. Harris County Public Health sözcüsü Martha Marquez aşı olan kişi sayılarının düşmesi ile ilgili olarak “Günde yaklaşık 6 bin kişi kapasitemiz vardı ve 7 bine bile ulaştık ancak şimdi bu sayı yaklaşık 2 bin 500’e düştü” dedi. Yetkililer bu durum nedeniyle, coğrafi olarak izole olmuş veya aşı alanlarına ulaşmakta zorlanan kişilere ulaşmak için yeni bir strateji benimsedi.
Harris çevresinde en yüksek vaka oranlarının kaydedildiği bölgelerde 5 mobil aşılama merkezi kuruldu. Bu merkezlerden birinin sorumlusu olan Ashley Dawson, yeni gönüllülerin eğitimini denetlerken AFP’ye yaptığı açıklamada, “Gelecek hafta klinik sayısı 10’a çıkacak” dedi. Dawson’ın ekibi o gün için (Perşembe), Houston’ın çevresinde sakinlerinin çoğunluğu Güney Amerika’dan gelmiş olan Pasadena’daki halk kütüphanesinde hizmet veriyordu. Ancak katılım çok azdı ve öğle vaktine kadar aşı olan kişi sayısı 27 kişiyi geçmedi.
Aşı olmak için gelen kişilerden biri 55 yaşındaki Jose Herrera’ydı. Herrera aşı olmasının ardından “Bunu daha önce yapamadın çünkü merkez çok uzaktaydı. Evime daha yakın bir yer olmasını istiyordum. Ayrıca kimse yan etkilerinin ne olacağını bilmiyor” dedi. Şehirde şu anda aşıların reklamını yapan yaklaşık 20 süpermarket ve eczane bulunuyor ancak işsiz olan Herrera ve eşi Maria, Pasadena kütüphanesinde çalışan kızları sayesinde nihayet aşı olmaya ikna oldular.
Beyaz Saray Koronavirüs ile Mücadele Koordinatörü Jeffrey Zients cuma günü “Enfeksiyona karşı savunmasız kişilerin çoğunun aşılanması görevini tamamlanmasının ardından, artık ulaşılması zaman alacak olan diğer gruplara daha fazla odaklanıyoruz.” dedi.
ABD Halk Sağlığı Direktörü Vivek Murthy “İnsanların aşıları doktorları aracılığı ile almalarını kolaylaştırmak istiyoruz” dedi ve bu konu ile ilgili olarak yakında açıklamalar yapacağına yönelik söz verdi.
Yale Küresel Sağlık Enstitüsü Direktörü Saad Omer, aşının insanlar için daha erişilebilir hale getirilmesinin kilit bir faktör olduğunu belirtti. İnsanların aşılara yönelik güveni aylardır büyük oranda arttı ancak henüz aşı olmayan kişilerin çoğu tereddütlü yaklaşıyor. Saad Omer “Bu durumu ele alınmasının bir yolu aşı talebini arttırmak, diğer bir yolu ise kararsız kişilerin bile ‘Tamam, hadi bunu yapalım’ diyecekleri ölçüde aşıları herkes için kolay bir şekilde erişilebilir hale getirilmesi” dedi.
Ancak ABD’lilerin bazıları aşılara büyük bir şüphe ile yaklaşıyor. Kaiser Aile Vakfı tarafından yakın zamanda yapılan bir ankete göre, Cumhuriyetçi seçmenlerin yüzde 29’u, Demokratların yüzde ise 5’i aşı olmak istemediklerini söylüyor. Aynı yüzde beyaz Evanjelik Hıristiyanlar arasında da kaydediliyor. Bu grup üzerinde daha fazla baskı yapılması çağrısı yapan sesler yükselirken, Saad Omer “Birinin (beyaz evangelistleri) kınaması gerekiyorsa, bu kişi dışarıdan biri değil, yine beyaz bir Evanjelik tarafından olmalı” diyerek uyarıda bulundu. Omer bu bağlamda, siyahi doktorların ve siyahilere ait sağlık kurumlarının katkıları sayesinde, siyahi ABD’lilerin aşıya olan güvenlerinin önemli ölçüde arttığına dikkat çekti.



Esad rejiminin ardından: Suriye toplu mezarlar ülkesine dönüştü

HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
TT

Esad rejiminin ardından: Suriye toplu mezarlar ülkesine dönüştü

HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)

Beşar Esad rejiminin yıkılmasının ardından Suriye'de toplu mezarlar çıkmaya devam ediyor. 

Wall Street Journal'ın haberinde, Esad rejiminin 8 Aralık'ta devrildiği Suriye'nin toplu mezarlarla dolu bir ülkeye dönüştüğü yazılıyor. 

Dera iline bağlı İzra şehrinde yeni sahiplerine satılan bir çiftlikte toprağın altından 31 ceset çıktığı aktarılıyor. Çiftliğin rejim askerlerinin yıllarca kullandığı bir kontrol noktasına yakın olduğuna dikkat çekiliyor. 

Olay yerinde inceleme yapan adli tıp uzmanı Dr. Memdu Zubi, "Tam beklediğimiz şeyi bulduk, bir toplu mezarla karşılaştık" diyor. 

Hama kırsalındaki Ma'an köyü yakınlarında yer alan bir kuyudan da çok sayıda ceset çıkarıldı. Aynı bölgede en az üç kuyunun daha cesetleri atmak için kullanıldığı tespit edildi. 

Bir çiftçi, yıllardır kayıp olan kardeşini aradığını belirterek "Onun Sednaya'da olduğunu sanıyordum ama belki de bu kuyulardan birindedir" diyor. Sednaya Hapsihanesi, Esad rejiminin gerçekleştirdiği hak ihlalleri ve işkencelerle gündeme gelmişti.

Uluslararası Geçiş Dönemi Adaleti Merkezi (ICTJ) ve Suriyeli avukat ve doktor örgütlerinin verilerine göre ülke genelinde şimdiye dek 134 toplu mezar tespit edildi. Ancak gerçek sayının çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Suriye'nin son 50 yılda yaşadığı siyasi baskı, iç savaş, Rus bombardımanları, IŞİD saldırıları ve 2023 depreminin ülkede "sayısız gömülmemiş ceset" bıraktığı ifade ediliyor. 

2012-2013'te cesetlerin genellikle Rif Şam ilindeki El-Tel ve Najha bölgelerindeki açıklık alanlara gömüldüğü, daha sonraki naaşların geceleri gizlice farklı bölgelere taşındığı bildiriliyor. 

Suriye'de Ahmed Şara yönetiminin kurduğu Ulusal Kayıplar Komisyonu'nun uluslararası kuruluşlarla ortak çalışarak ülke genelinde DNA toplama, diş kayıtlarını eşleştirme ve rejim arşivlerini inceleme çalışması başlatması bekleniyor.

Komisyon başkanı Muhammed Rıza Celhi, sürecin maliyetinin 200 milyon dolara kadar çıkabileceğini söylüyor.

Suriyeli hak örgütlerine göre en az 160 bin kişi iç savaş sırasında kayboldu. Bu kişilerin çoğunun toplu mezarlarda olduğu düşünülüyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters


İran, ABD’yle nükleer müzakere şartlarını açıkladı

Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)
Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)
TT

İran, ABD’yle nükleer müzakere şartlarını açıkladı

Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)
Hazirandaki çatışmalarda İsrail'de 32 kişi, İran'da ise binden fazla kişi ölmüştü (AFP)

İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in Dış Politika Danışmanı Kemal Harrazi, belirli koşulların sağlanması halinde ABD'yle nükleer müzakereleri yeniden başlatmaya açık olduklarını söyledi. 

Harrazi, CNN'de bugün yayımlanan söyleşisinde, ilk adımı ABD'den beklediklerini belirterek "Bizim belirlediğimiz koşullar temelinde görüşmeye hazır olduklarını göstermeliler" dedi.

Hamaney'e bağlı Dış İlişkiler Stratejik Konseyi'nin Başkanı Harrazi, haziranda İsrail'le yaşanan 12 günlük çatışmalardan önce belirledikleri koşulların değişmediğini ifade etti.

İran'ın tıbbi amaçlarla ve reaktörlere yakıt sağlamak için uranyum zenginleştirmeye devam edeceğini belirten Harrazi, balistik füze programının müzakereye açık olmadığını söyleyerek "ABD ve diğer taraflarla yalnızca nükleer mesele hakkında görüşeceğiz" dedi. 

Diğer yandan İranlı yetkili, uranyum zenginleştirme seviyelerinde değişikliğe gitmeye açık olduklarına işaret ederek, "eşitlik ve karşılıklı saygı" temelinde ABD'yle yapılacak görüşmelerde çeşitli seçeneklerin değerlendirilebileceğini söyledi.

Harrazi, ABD'nin olumlu adımlar atarak Tahran'la ilişki kurması gerektiğini de sözlerine ekledi: 

İran'a karşı olumlu bir yaklaşımla sürece başlayın. Eğer olumlu davranırsanız kesinlikle karşılık görürsünüz. Ancak bunun için onlar (ABD) İran'a karşı herhangi bir güç kullanmaktan kaçınmalıdır. Bunu denediler ve şimdi bunun kabul edilemez ve uygulanabilir olmadığını anladılar.

ABD ve İran'ın son dönemde yürüttüğü nükleer müzakereler, İsrail'in saldırısıyla askıya alınmıştı. 

İsrail'in 13 Haziran'daki saldırısıyla başlayan çatışmalarda İran vakit kaybetmeden misilleme yapmıştı. ABD de devreye girerek İran'daki İsfahan, Fordo ve Natanz tesislerine 22 Haziran'da hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 "sığınak delici" GBU-57 bombası kullanılmıştı.

İran, ABD'nin saldırısına cevap olarak 23 Haziran'da Amerikan ordusunun Katar'daki El-Udeyd Hava Üssü'ne saldırmıştı. Operasyonda Tahran'ın önceden Washington'a haber verdiği ve hiçbir can kaybı yaşanmadığı aktarılmıştı.

Washington operasyonun ardından 24 Haziran'da taraflar arasında ateşkes sağlandığını duyurmuştu.

İsrail ve ABD, İran'ın uranyum zenginleştirerek nükleer silah elde etmeye çalıştığını savunurken Tahran iddiaları reddediyor. 

Harrazi, ABD veya İsrail'den gelebilecek olası bir saldırıya ilişkin "Her şey mümkün ancak bu senaryo için hazırız" dedi.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı salı günü Beyaz Saray'da ağırlayan Trump, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada "İran'ın nükleer kapasitesini ortadan kaldırarak" iyi bir iş çıkardıklarını savunmuştu. Harrazi, ABD saldırısının ardından oluşan hasarla ilgili tespit çalışmalarının sürdüğünü belirtiyor. 

Buna ek olarak Trump, İran'ın da ABD'yle "anlaşma yapmak için can attığını" öne sürmüş, Tahran'ın iletişime geçmesi halinde buna açık olduklarını belirtmişti.
Independent Türkçe, CNN, Newsweek


ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?

ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
TT

ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?

ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)

ABD'nin Suudi Arabistan'a F-35 satışına yeşil ışık yakması İsrail'de büyük yankı uyandırdı.

ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, dün Beyaz Saray'da bir araya geldi. 

Görüşmede öne çıkan başlıklardan biri de Suudi Arabistan'a F-35 satışı oldu. Trump, satışı onayladığını duyururken, bunların İsrail'in elindeki F-35'lerle aynı seviyede olacağını söyledi. 

Toplantının ardından iki liderin düzenlediği basın toplantısında Trump, hem İsrail'i hem de Suudi Arabistan'ı "ABD'nin büyük müttefikleri" diye niteledi ve şöyle devam etti: 

Onların (İsrail'in) sizin daha düşük kalibreli uçaklar almanızı istediğini biliyorum. Ancak bunun sizi çok mutlu edeceğini sanmıyorum. Bana kalırsa, ikisi de en üst düzeyde donanıma sahip ürünleri (F-35 uçaklarını) alacak seviyede.

İsrailli haber sitesi Ynet'in aktardığına göre İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Trump-Selman görüşmesi öncesinde pazar günü Tel Aviv yönetimine olası uçak satışına dair bir rapor gönderdi. 

Raporda, İsrail'in bölgedeki hava üstünlüğünün beşinci nesil F-35'lerle düzenlediği uzun menzilli operasyonlara dayandığı belirtiliyor. Bu uçaklar Ortadoğu'da sadece İsrail'de var. Ancak Suudi Arabistan'a da aynı kalibrede uçaklar satılmasının İsrail ordusunun bölgedeki hakimiyetini zayıflatacağı uyarısında bulunuluyor. 

Ayrıca Riyad yönetiminin siparişlerinin savaş jetlerini üreten Lockheed Martin'de yoğunluk yaratacağı, İsrail'in uçaklarının teslimatının aksayabileceği belirtiliyor. 

Jerusalem Post'un analizinde, bunun ABD'nin Ortadoğu politikasında "ciddi değişime işaret edeceği ve Ortadoğu'daki dengeleri değiştirebileceği" yazılıyor.

Öte yandan Haaretz'in haberinde, İsrail'in hava üstünlüğünü kaybetmesine ilişkin endişelerin yersiz olduğu savunuluyor. 

Haziranda 12 gün süren İsrail-İran çatışmalarında Tel Aviv yönetiminin "hava üstünlüğünü açıkça gösterdiği", bunun hem F-35'ler hem de İsrail Hava Kuvvetleri'nin planlama becerisi sayesinde yapıldığı yazılıyor.

Haberde, Türkiye'nin ABD'den F-35 alma süreci de hatırlatılarak, "Suudilerin ya da Türklerin İsrail'le aradaki farkı kapatması zaman alır" ifadeleri kullanılıyor.

Diğer yandan Tel Aviv yönetimi, uçakların satışını Suudi Arabistan'la ilişkilerin normalleştirilmesi şartına bağlamıştı. Trump, görüşmede İbrahim Anlaşmaları'yla ilgili süreci ele aldıklarını belirtirken, Riyad'ın mutabakata katılımına dair net ifadeler kullanmadı. 

"F-35'ler için normalleşme şartı koşulmadı"

CNN'in analizinde, satışın gerçekleşmesi halinde Suudi Arabistan'ın beşinci nesil F-35'leri alan ilk Arap ülkesi olacağı belirtiliyor. Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, F-35 satışının İsrail'le normalleşme şartına bağlı olmadığını savunuyor. 

Riyad ve Tel Aviv arasında Washington arabuluculuğunda gerçekleştirilen normalleşme görüşmeleri, Hamas'ın Aksa Tufanı saldırısıyla 7 Ekim 2023'te patlak veren Gazze savaşı nedeniyle askıya alınmıştı. Suudi Arabistan, iki devletli çözümde ısrar ederken radikal sağcı İsrail yönetimi buna yanaşmıyor. 

King's College'dan Nawaf Obaid, Trump'ın Suudi Arabistan ve İsrail arasında tıkanan görüşmeleri kenara bırakmak istediğini belirterek şu yorumları yapıyor: 

Trump, bu iki süreci birbirinden ayırdığını açıkça belirtti. Sırf Netanyahu yüzünden tüm bu silah ve malzeme satışını durdurmakla zamanını boşa harcamayacak.

Obaid, Riyad ve Tel Aviv arasında normalleşme görüşmelerinin ilerlemesi için İsrail'de hükümetin değişmesi ve Filistin Devleti'nin kurulmasına yönelik yol haritası belirlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. 

Independent Türkçe, CNN, Times of Israel, Ynet, Haaretz