Kedilerin sık sık sergilediği 6 davranışı bilim açıkladı

British Shorthair kedilerinin, Britanya'ya Romalı işgalcilerle birlikte geldiği düşünülür (Unsplash)
British Shorthair kedilerinin, Britanya'ya Romalı işgalcilerle birlikte geldiği düşünülür (Unsplash)
TT

Kedilerin sık sık sergilediği 6 davranışı bilim açıkladı

British Shorthair kedilerinin, Britanya'ya Romalı işgalcilerle birlikte geldiği düşünülür (Unsplash)
British Shorthair kedilerinin, Britanya'ya Romalı işgalcilerle birlikte geldiği düşünülür (Unsplash)

Kediler neden dizüstü bilgisayarlar üzerine yatar ya da mırıldar?
Kaliforniya Üniversitesi Davis’teki Veteriner Tıp bölümünden Emma Grigg, kedilerin davranışlarını anlamanın hayvan sahipleri için yararlı olabileceğini söyledi.
"Kedileri hakkında daha fazla bilgiye sahip olan ve onların davranışlarını anlayan kişiler kedileriyle daha iyi bağ kurabiliyor" diyen Grigg, kedilerin en çok sergilediği 6 davranışın nedenini şöyle açıkladı:

Sevgilerini nasıl gösterirler?
Kediniz ayaklarınızın etrafında dolanıyor, başını bacaklarınıza sürtüyorsa büyük ihtimal size karşı olan sevgisini gösteriyor. "Kedilerin yanaklarında kokularını bırakıp işaretleme yapmak için bir salgı bezi bulunduğunu" belirten Grigg, "Böylelikle sizi de aslında bir anlamda kendi dünyalarının parçası haline getirirler" dedi.
Yanında güvenli hissettikleri birine yakın durmaya çalışmalarının bir güven göstergesi olduğunu belirten araştırmacı, türlerine göre kedilerin fiziksel temas ihtiyaçlarının değiştiğini söyledi.

Neden mırlarlar?
Grigg, kedilerin yalnızca mutluyken mırladıklarını düşünmenin en sık karşılaşılan yanlış anlaşılmalardan biri olduğunu söyledi. Mırlamak genellikle memnuniyet göstergesi olabilirken, kedilerin yaralandıklarında ya da ölmeye yakınken de mırladıkları gözlemlendi.

Neden battaniyeyi yoğururlar?
Kedilerin sıklıkla yaptığı bu hareket yavruyken edindiği bir alışkanlıktan ileri geliyor.
Grigg, kedilerin annelerinden süt emerken bu hareketi yaparak sütün memeden daha rahat gelmesini sağladığını belirtti. "Sevdikleri bir kişinin ya da yatağın üstünde bu hareketi yapıyorlarsa o zaman kendilerini rahatlatmaya çalışıyorlar" diyen Grigg, kedilerin böylece güvende ve konforlu hissettiklerini gösterdiklerini belirtti.

Neden kuş gördüklerinde cıvıldarlar?
Avlarını izleyen kedilerin neden cıvıldama sesi çıkardığı tam olarak bilinmiyor. Fakat hayvan davranışları üzerinde çalışan bilim insanları, kedilerin bu sesi özellikle yakalayamayacaklarını fark ettikleri bir avı görünce heyecanlandıkları için çıkardığını düşünüyor.

Neden kedi nanesini (catnip) severler?
Kedi nanesi tadan kedilerin yüzde 50 ila 75’inin davranışları değişiyor. Kimisi rahatlayıp gevşerken kimisi de uyarılarak saldırganlaşabiliyor. Bilim insanları bunun kedi nanesi içinde bulunan nepatalakton adlı yağdan kaynaklandığını düşünüyor.
Kediler bunu kokladığında tıpkı bir ilaç almış gibi merkezi sinir sistemleri uyarılıyor. Bazı kedilerde bu madde öforik ya da halüsinojenik etkiler yaratabiliyor.

Neden dizüstü bilgisayarların üstüne yatarlar?
Kediler bu davranışı genellikle dizüstü bilgisayarın verdiği sıcaklık hoşlarına gittiği için sergiliyor.
Bu bariz açıklamaya ek olarak Griggs, kedilerin bunu ayrıca sahipleriyle ilişki kurmak için yaptığını da belirtti. Bilim insanı, "Bizim dikkatimizi çekmek istiyorlar. O anda bizimle birlikte olmak istiyorlar" dedi.
Kediler eşyalarımızın üzerine yatarak hem bizim gibi kokan şeylere daha yakın duruyor hem de aynı eşyaların üzerine kokularını bırakarak bunları kendi alanlarının içine katıyor.

Independent Türkçe, Phys.org



Uzaydaki uyduların üçte ikisi artık Elon Musk'ın

26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)
26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)
TT

Uzaydaki uyduların üçte ikisi artık Elon Musk'ın

26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)
26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)

SpaceX, pazar günü 56 uyduluk bir partiyi daha başarıyla fırlattıktan sonra 10 bininci Starlink uydusunu yörüngeye yerleştirdi.

Kâr amacı gütmeyen uydu takip kuruluşu Celestrak'ın verilerine göre bu dönüm noktası, SpaceX'in patronu Elon Musk'ın artık tüm aktif uyduların üçte ikisini kontrol ettiği anlamına geliyor.

20 Ekim itibarıyla alçak Dünya yörüngesindeki 12 bin 955 aktif uydunun 8 bin 562'si (yüzde 66'sından biraz fazlası) SpaceX'in Starlink takımyıldızının bir parçası. 1500 Starlink uydusu ise ya hizmet dışı ya da yörüngeden çıkmış durumda.
 

zsxcdfg

SpaceX'in hakimiyeti, dünyanın en zengin kişisinin Starlink ağı üzerindeki kontrolüyle sahip olduğu güç konusunda endişelere yol açıyor. Musk, 2023'te Tesla, SpaceX ve X üzerindeki kontrolü sayesinde "tek bir kafada şimdiye kadar hiç kimsenin sahip olmadığı kadar gerçek zamanlı küresel ekonomik veriye" sahip olduğunu iddia etmişti.

SpaceX'in uydu sayısı açısından en yakın rakibi, 651 uydusu faaliyette olan OneWeb. Ancak bazı Çin şirketleri, 2030'lara kadar Dünya yörüngesinde 10 binden fazla uyduya sahip olmayı hedefliyor.

Musk'ın şirketi, Starlink takımyıldızını 42 bin uyduya çıkarmayı umuyor ancak halen yalnızca 12 bin uydu fırlatma iznine sahip.

Son Starlink fırlatması, SpaceX'in önceki yıllık Falcon 9 fırlatma rekoru olan 132'yi eşitledi ve şirketin 2025 sonuna kadar onlarca yeni fırlatma planı bulunuyor.
 

zxscdfg

Dünya'ya yüksek hızlı internet gönderen Starlink uyduları, yaklaşık 5 yıl dayanacak şekilde üretiliyor ve ardından kontrollü bir itici ateşlemesi gerçekleştirerek atmosfere geri dönüp tamamen yanıyor.

Starlink enkazının gece gökyüzünde yanışının videoları son haftalarda sosyal medyada yayımlanıyor. Gökbilimci Jonathan McDowell, 2025'te her gün ortalama bir ila iki SpaceX uydusunun yörüngeden çıktığını kaydetti.

ABD'deki Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nde çalışan Dr. McDowell, SpaceX takımyıldızını büyütmeye devam ettikçe bu rakamın günde yaklaşık 5'e yükseleceğini söyledi.

Yörüngeden çıkmalar yerdeki insanlar için bir risk oluşturmasa da Dr. McDowell, yanmalardan kaynaklanan kirleticilerin atmosfere zarar verebileceği ve küresel ısınmaya katkıda bulunabileceği uyarısını yaptı.

EarthSky'a "Mega takımyıldızlar çağında bile bu etkilerin gerçekten sorun yaratacak kadar büyük olup olmayacağı henüz belli değil ama olmayacağı da kesin değil" diye konuştu.

Independent Türkçe


Yapay zeka uygulamaları 1 milyar kullanıcıyı aştı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yapay zeka uygulamaları 1 milyar kullanıcıyı aştı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir rapora göre ChatGPT, Claude ve Google Gemini gibi mobil yapay zeka uygulamalarının kullanıcı sayısı 1 milyarı geçti.

Bu kilometre taşına, OpenAI'ın ChatGPT'yi kullanıma açmasının üzerinden üç yıl bile  geçmeden ulaşıldı. ChatGPT, Kasım 2022'de piyasaya sürüldüğünde tarihin en hızlı büyüyen uygulaması olmuştu.

Tüketici bilgi firması Meltwater ve kreatif ajans We Are Social tarafından hazırlanan Digital 2026 raporunda, "Yapay zeka, erken benimseyenlerden kitlesel pazara yayılarak 'kritik eşiği geçiyor' dendi.

700 sayfalık rapor, bu eğilimin internetin geri kalanında da dalgalanma etkisi yarattığını ve geleneksel arama motorlarını kullananların sayısının artık düşüşte olduğunun altını çiziyor.

Veri analisti Simon Kemp, "Yapay zeka, kullanıcıların farklı türden soruları yanıtlamalarına ve yalnızca arama motorlarıyla yapabileceklerinden çok daha geniş bir ihtiyaç yelpazesini karşılamalarına giderek daha fazla olanak sağlıyor" dedi.

OpenAI'ın patronu Sam Altman'a göre yapay zekanın benimsenme oranları büyük ölçüde yaklaşık 800 milyon kullanıcısı olan ChatGPT sayesinde artıyor.

Bu rakam geçen yıl bu zamanlar 250 milyon civarındaydı ve Statista tarafından toplanan verilere göre 586 milyon kullanıcısı olan Elon Musk'ın X'inin önüne geçti

OpenAI, Duke Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi'nden araştırmacılar geçen ay yayımladıkları makalede dünya yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unun ChatGPT kullandığını belirtmişti.

Araştırmacılar, "Yeni bir teknoloji için bu küresel yayılma hızının emsali yok" diye yazmıştı.

Pew Araştırma Merkezi'nin marşamba günü yayımladığı ayrı bir rapor, yapay zeka konusunda heyecandan çok endişe duyan kişi sayısının daha fazla olduğunu ortaya koydu.

25 ülkede 28 binden fazla kişinin görüşlerinin alındığı anket, insanların sadece yüzde 16'sının bu teknoloji konusunda endişeliden ziyade heyecanlı olduğunu ortaya koydu.

Raporun yazarları, "Yapay zekayla ilgili endişeler özellikle yetişkinlerin yaklaşık yarısının heyecandan çok endişe duyduğunu söylediği Birleşik Devletler, İtalya, Avustralya, Brezilya ve Yunanistan'da yaygın" diye yazdı.

Anket ayrıca, kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayla ölçülen bir ülkenin geliriyle yapay zeka farkındalığı arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Yüksek gelirli ülkelerdeki nüfus, daha az varlıklı ekonomilerdekilere kıyasla yapay zeka hakkında daha fazla bilgi sahibi olma eğiliminde.

Independent Türkçe


Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
TT

Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)

Amerikalı milyarder Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX, dün Teksas'taki Starbase'den Starship uzay aracının on birinci uçuşunu gerçekleştirdi. Bu test görevi, yeniden kullanılabilir uzay aracının uydu fırlatma ve nihayetinde insanları Ay ve Mars'a taşıma yeteneğini test etmeyi amaçlıyor.

Bir Süper Ağır itici roketin üzerine monte edilmiş Starship üst kademesinden oluşan uzay aracı, SpaceX'in Starbase'deki tesislerinden yaklaşık 23:20 GMT'de fırlatıldı. Starship üst kademesini uzaya gönderdikten sonra, Süper Ağır itici roket fırlatmadan yaklaşık 10 dakika sonra Meksika Körfezi'ne yumuşak bir iniş gerçekleştirdi.

SpaceX Başkanı Gwynne Shotwell, geçen ay Paris'te düzenlenen bir konferansta, "11. test uçuşunu başarılı kılmak için elimizden gelen her şeyi yaptık," dedi. "Ama bildiğiniz gibi, kimse ne olacağını bilmiyor, bu yüzden göreceğiz." Starship'in, 2027 yılına kadar NASA astronotlarını Ay'a indirmesi planlanıyor.

Roket, SpaceX'in mobil geniş bant internet sağlama hedefinde hayati rol oynayan daha büyük Starlink uydularının fırlatılması için büyük önem arzediyor. Bu uydular, Musk'ın Mars'a insan ve kargo gönderme vizyonunun temelini oluşturuyor.