Okul inşaatında kanat açıklığı 25 santimetreye varan güve bulunduhttps://turkish.aawsat.com/home/article/2956756/okul-in%C5%9Faat%C4%B1nda-kanat-a%C3%A7%C4%B1kl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-25-santimetreye-varan-g%C3%BCve-bulundu
Okul inşaatında kanat açıklığı 25 santimetreye varan güve bulundu
Queensland Müzesi'ne göre Avustralya'da yaklaşık 60 çeşit odun güvesi bulunuyor (NZHerald)
İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT
Okul inşaatında kanat açıklığı 25 santimetreye varan güve bulundu
Queensland Müzesi'ne göre Avustralya'da yaklaşık 60 çeşit odun güvesi bulunuyor (NZHerald)
Avustralya'da bir okul inşaatında dev bir güve bulundu.
Queensland eyaletindeki Mount Cotton bölgesinde yer alan okulun inşaat çalışmaları sırasında işçiler dev bir odun güvesi ölüsüyle karşılaştı.
"İnanılmaz bir şeydi" diyen okul müdürü Meagan Steward, okul binasının konumu nedeniyle koala, ördek, valabi ve çalı hindisi gördüklerini fakat böylesine dev bir güveyle ilk defa karşılaştıklarını söyledi.
Queensland Müzesi'nin entomoloji bölümü küratörü Chris Lambkin, bilimsel adı Endoxyla cinereus olan dev odun güvesinin Queensland eyaletinden Yeni Güney Galler eyaletine kadar uzanan kıyı bölgelerinde yaşadıklarını belirtti.
Dev odun güvelerinin dişi olanlarının kanat genişliği 25 santimetre, uzunlukları 15 santimetre ağırlıklarıysa 30 gramı bulabiliyor. Erkek olanlarınsa kanat genişliği ölçüsü ve ağırlığı dişilerin yaklaşık yarısı kadar.
Lambkin, bölge sakinlerinin çoğu şehirde yaşadığından bu canlılarda çok ender karşılaştıklarını ifade etti.
Dev odun güvelerin nadir görülmesinin sebeplerinden bir diğeri de epey kısa ömürlü olmaları. Yetişkin olanları birkaç gün içinde çiftleşip yumurta bıraktıktan sonra ölüyor.
Öte yandan bilim insanlarının dev böceklerin larva dönemindeki ilk yıl gelişimlerine dair bilgisi sınırlı. Lambkin, yaklaşık üç yıl süren bu dönemden sonra güvelerin "2,5 santimetre uzunluğuna ve kurşun kalem kalınlığına" ulaştığını belirtti.
Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti
Fotoğraf: Unsplash
Bilim insanları, Android akıllı telefonları gerçek zamanlı deprem dedektörlerine dönüştüren yeni bir sistem geliştirerek büyük bir sarsıntıdan önce halkı daha hızlı uyarma potansiyeline sahip bir yol buldu.
Google, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (US Geological Survey/USGS) ve diğer araştırmacıların geliştirdiği sistem, milyonlarca telefondan alınan verileri kullanarak bir depremden kaynaklanan en erken sarsıntı sinyallerini tespit ediyor.
Bir cihaz kümesi aynı yer hareketini kaydettiğinde, sistem bunu işaretleyerek yakın bölgelerdeki diğer cihazlara uyarı gönderiyor.
Science'ta yayımlanan çalışma, ağın ayda 300'den fazla deprem tespit ettiğini ortaya koydu. Uyarıların gönderildiği bölgelerde, daha sonra depremi hissettiğini bildiren kişilerin yüzde 85'i uyarıyı aldığını söyledi. Yüzde 36'sı sarsıntı başlamadan önce, yüzde 28'i sarsıntı sırasında ve yüzde 23'ü de sarsıntıdan sonra uyarı almış.
Çalışmada sistemin, geleneksel sismik sensörlerin yerini almasa da yoğun bilimsel ağlara sahip olmayan bölgelerde ölçeklenebilir, düşük maliyetli bir erken uyarı aracı sunabileceği belirtiliyor. Yazarlar bunun özellikle akıllı telefonların yaygın ancak sismometrelerin nadir bulunduğu, gelişmekte olan ülkeler için umut vaat ettiğini söylüyor.
Google yaptığı açıklamada, sistemin insanlara "uyarı vererek sarsıntı başlamadan önce birkaç değerli saniye" kazandırabileceğini ifade ediyor.
Bu saniyeler bir merdivenden inmek, tehlikeli nesnelerden uzaklaşmak ve korunmak için yeterli zamanı sağlayabilir.
Uyarılar, deprem sırasında daha yıkıcı olan S dalgalarından önce gelen ve hızlı hareket eden P dalgalarının saptanmasına dayanıyor. Yeterli sayıda telefon P-dalgalarını tespit ederse sistem, sarsıntıyı hissetmesine belki de birkaç saniye kalan kullanıcılara uyarılar gönderiyor. Bu saniyeler korunmak, bir ameliyatı durdurmak ya da kritik altyapıyı duraklatmak için yeterli olabilir.
2020'de çıkmaya başlayan Android Deprem Uyarı Sistemi halihazırda Birleşik Devletler, Japonya, Yunanistan, Türkiye ve Endonezya gibi çeşitli ülkelerde kullanılıyor. Doğrudan Android işletim sistemine yerleştirilen teknoloji, kullanıcıların ayrı bir uygulama indirmesini gerektirmiyor.
Harita, Android'in deprem uyarı sisteminin aktif olduğu ülkeleri (açık yeşil) gösteriyor. Kırmızı ve sarı sırasıyla güçlü (MMI 5+) ve hafif (MMI 3-4) sarsıntıların yaşandığı alanlar. Gri noktalar uyarı verilmeyen algılamaları gösteriyor. Kaliforniya, Oregon ve Washington'daki uyarılar (koyu yeşil) ShakeAlert'ten geliyor (Google)
Araştırmacılar doğruluk oranı bilimsel sensörler kadar yüksek olmasa da akıllı telefonlardan gelen uyarıların en çok işe yaradığı yerlerin, telefon yoğunluğu ve güvenilir veri bağlantıları yüksek seviyedeki kentsel alanlar olduğunu tespit etti.
Çalışma, MyShake uygulaması gibi daha önceki kitle kaynaklı deprem uygulamalarının üzerine inşa edilse de milyonlarca cihaza gömülü olması sisteme fayda sağlıyor.
Yazarlar, "Kitle kaynaklı sistemlerin giderek daha önemli hale geleceğine inanıyoruz" ifadelerini kullanıyor.
Geleneksel sensörleri kişisel cihazlardan gelen verilerle birleştirerek daha dayanıklı, kapsayıcı erken uyarı sistemleri oluşturmak mümkün.