Lübnan ordusu, ekonomik krizin etkileri dolayısıyla endişeli

Lübnanlı askeri kaynak: Yetkilileri durumdan haberdar ettik. Hükümetin kurulması bizim açımızdan bir rahatlık demek.

Lübnan ordusu, ekonomik krizin etkileri dolayısıyla endişeli
TT

Lübnan ordusu, ekonomik krizin etkileri dolayısıyla endişeli

Lübnan ordusu, ekonomik krizin etkileri dolayısıyla endişeli

Lübnan’da mevcut siyasi çatışmanın ciddiyetinin ve olası güvenlik ve toplumsal yansımalarının farkında olmasına rağmen Lübnan ordusu, ülkeyi vuran çok yönlü siyasi, ekonomik ve güvenlik krizinden kurtulmak için dizginlerin ele alınması yönündeki bazı çağrılara aldırış etmiyor.
Lübnanlı bir askeri kaynağa göre ordu, birleştirici ulusal role bağlı ve bu rolden sapan hiçbir şeye dikkat kesilmiyor. Kaynak, şu an yaşananlar gibi kritik bir zamanda ordunun ve diğer güvenlik güçlerinin yürüttüğü bir güvenlik çabasıyla desteklenen siyasi istikrarın önemine dikkati çekti. Hükümetinin kurulmasının ordunun üzerindeki güvenlik yükünü azaltacağını söyleyen kaynak, çöküşün seyrini de tersine çevireceğini dile getirdi.
Kaynak, siyasi çatışmanın, halkın bir parçası olması nedeniyle orduyu da etkilediğini belirtirken, ordunun ‘durumu olabildiğince kontrol etmeye çalıştığını, ancak siyasi bir çözüme ulaşamadığını’ dile getirdi. Güvensizlik korkularına da değinen kaynak, Merkez Bankası tarafından temel malzemelerdeki sübvansiyonların kaldırılmasının güvenlik durumunun sarsılmasında rol oynayabileceğini söylerken, “Çünkü insanlar protesto için hareket edebilir. Suç düzeyinde artış olabilir. Zira özellikle son zamanlarda olduğu gibi, telefon istasyonlarının bataryalarının, mezarlıkların kapılarının çalınmasından peynir kalıplarının çalınmasına kadar farklı hırsızlıklara tanık oluyoruz” dedi.
Kaynak, çöküşü durdurmak isteyen bir hükümet kurulmazsa bu gelişmelerin tavanının daha zor olabileceği konusunda uyarırken, güvenlik güçlerinin ekonomik, toplumsal ve güvenlik durumu hakkında yetkililere raporlar sunduğunu ve onların koşulların ciddiyeti hakkında uyardığını kaydetti. Kaynak, ülkenin toplumsal güvenliğin çöküşüne karşı savunmasız olduğuna da dikkati çekti.
Satın alma gücündeki düşüşün askerlerin maaşlarına da yansıması nedeniyle askerlik hizmetinden kaçışları şiddetle reddeden kaynak, durumun zorluğunu da kabul ederken, askeri liderliğin ‘krizin üstesinden gelmek ve üzerlerindeki etkilerini azaltmak için’ askerlere olabildiğince yardım etmeye çalıştığını vurguladı. Kaynak, “Çünkü bir asker, ailesinden ayrılıp askere gittiğinde ailesi hakkında güvende hissetmek zorundadır. Ayrıca ordunun bu aşamada oynadığı rolün önemi ve merkeziliği konusunda farkındalık oluşturarak, askerlerin morallerini yüksek tutmaya çalışıyor” dedi.
Ordu, askerlerin evlerine destekler sağlayarak ve sivillerin de fayda sağladığı taburların kooperatiflerini genişleterek, mümkün olan en yüksek miktarda sübvansiyonlu (gıda) malzemeleri temin edip, zorlu ekonomik durumun yüklerini hafifletmeye çalıştı. Ayrıca nakil hususunda ise askerlerin hareketlerini kolaylaştırmak ve orduya ulaşımı sağlamak için hizmet tarihlerini kontrol altına alarak, askerlerin yüklerini azaltmalarına yardım etmeye çalıştı. Aynı şekilde yurt dışından aldığı yardımları askerlere dağıtan ordu, 2020 bütçesinde yapılan önemli kesintilere rağmen, askeri tıbbı güçlendirdi.
Bu bağlamda kaynak, “Ordu gergin. Karşısında sınırları ve iç güvenliği kontrol etmekten İsrail tehdidi ve terörizmle mücadeleye kadar büyük bir görevi var. Bu yüke, vatandaşlara yönelik yardım dağıtımının temsil ettiği büyük yükü de dahil edin. Patlama sonrasında Beyrut Limanı’nda meydana gelen hasarların tespit edilmesi ve enkazların kaldırılması sürecine de dahil oldu” açıklamasında bulundu. Güvenlik kaynağı, şartlar daha da zorlaşırsa ordu açısından durumun daha da zorlaşacağını söylerken, bu nedenle güvenlik faaliyetlerini yoğunlaştırdıklarını söyledi. Kaynak, “Toplumsal güvenlik esastır. Açlık insanları yasalara karşı daha savunmasız hale getirir” dedi.
Terör saldırılarına ilişkin olarak ise kaynak, korkunun artık 2018’dekine benzemediğini söylerken, sızma girişimlerinin hala devam ettiğine de dikkati çekti. Kaynak, “DEAŞ’ın pes etmediği açık. Tespit edilmiş hücreler var” dedi. Lübnan’ın kuzeyindeki Kaftun kasabasında 20 kişilik bir hücrenin ve doğudaki Arsal’da 18 kişilik bir hücrenin tespit edildiğini ifade eden kaynak, bunların ‘yalnız kurtlar’ olmadığını söyleyerek, “Yani bu, işlerin kötüye gitmesi halinde iç koşullara etki etmelerine yardımcı olacak bir üs inşa etmeye çalıştıkları anlamına geliyor” dedi.



Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
TT

Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)

Lübnanlı Vesim, güneş enerjisine dayanan bir elektrik üretim sistemi kurduğu 2021 yazından beri cep telefonu dükkanındaki elektrik aboneliğine gerek duymuyor. Yeni sistem, paralel şebekeye ihtiyacını ortadan kaldırdı ve devlet elektriğine olan bağımlılığını azalttı. Şarku’l Avsat’a konuşan Vesim, iki yıl önce elektrik şebekesinin tamamen hizmet dışı kalmasına yol açan krizin “kendilerini alternatif bulmaya ittiğini” ve artık “elektriğin geliş saatleri ile hiç ilgilenmediğini” söyledi.

Güneş enerjisi, 2021 yazında gittikçe kötüleşen elektrik kesintileriyle yaşanan daimi bir krizin ardından Lübnanlıların başvurduğu en büyük alternatif oldu. O dönem elektrik kesintilerine akaryakıt sıkıntısının da eşlik etmesi paralel ağın jeneratörlerinin kapanmasına yol açtı. Lübnanlılar aylarca karanlıkta yaşadı. Daha sonra 2021 sonbaharında akaryakıtın ve 2022 sonbaharında yaklaşık 50 kat artan elektriğin dolar üzerinden fiyatlandırılmasının ardından ülke toparlanmaya başladı. Bu, Enerji Bakanlığı’nın Lübnan bölgelerine göre şu anda günlük beş saatten fazla elektrik vermeye devam etmesini sağladı.

Kriz olmasaydı Vesim, güneş enerjisi sistemini kurmayı düşünmezdi. Vesim “Yılın bu zamanında devletin elektrik sayacını tamamen kapatıyorum. Kışın ise buna birkaç saat ihtiyacım oluyor” dedi. Böylece Vesim, enerji tüketim faturasını düşürmüş ve elektrik fiyatlarının yükselmesi ışığında ekstra bir tasarruf sağlamış oluyor.

Lübnanlılar, 15 yıl önce elektrik arzındaki düşüş ve ciddi bir karne olgusunun yayılmasından bu yana enerji için alternatifler aramaya alıştılar. O zamanlar mahalle ve kasabalardaki elektrik jeneratörlerinin sağladığı paralel şebeke, karneye karşı pratik bir alternatifti ve elektrik kesintisi anında Lübnan halkının enerji ihtiyacını karşılıyordu. Ancak bu, 2021’den önce yardımcı bir unsur görevi görüyordu. Devletin elektrik şebekesi, neredeyse tamamen hizmet dışı kaldı; çünkü hükümet Lübnan Elektrik Şirketi’ne fon vermeyi reddetti ve bu durum Enerji Bakanlığı’nın elektrik ücretlerine zam yapmasına neden oldu.

Artık elektrik faturaları, kamu çalışanlarının gücünü aştığı ve çoğu kamu çalışanının aylık gelirinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geldiği için Lübnan halkı, elektrik faturalarının yükselmesinden şikayet etse de, elektrik tedarikinin yeniden başlaması, Lübnanlılara, devletin elektrik şirketine göre kat be kat fiyatlandırma yapan jeneratör ağlarını kullanmayı bırakma imkanı sağladı. Lübnan Elektrik Şirketi’nde bir kilovat saatin fiyatı tüketim ölçeğine göre 0,10 ile 0,27 dolar arasında değişirken, paralel şebekede bir kilovat saatin fiyatı 0,45 ile 0,70 dolar arasında değişiyor. Ancak yeni olan şu ki, son dönemde jeneratör aboneliklerinin artması devlet şebekelerinin tedariğindeki eksiği kapattı.

Bu gerçek karşısında birçok kişi güneş enerjisi ile elektrik üretme seçeneğine başvurdu. Lübnan bakanlıklarındaki uzmanlara ve yetkililere göre, bu sisteme başvuran Lübnanlıların oranı nüfusun yüzde 40’ından fazlasına tekabül ediyor. Bu da bölgedeki en temiz enerji üretme oranını ortaya çıkarıyor. Ancak bu alternatife yönelmenin arkasında çevreci bir yaklaşımdan ziyade bir ‘ihtiyaç durumu’ söz konusu. Belediyeler kapsamında kırsal kesimde binaların büyük bir kısmına ve su çıkarma tesislerinin yakınlarına sulama ve içme suyu temini amacıyla kurulan enerji panelleri görülürken, uluslararası destek, kuyulardan su çıkarmak ve bunu insanlara ulaştırmak için güneş enerjisine dayalı üretim istasyonlarının teminine yardımcı oldu.

fdvfgfr
Lübnan evlerinin çatılarını kaplayan güneş panelleri (Merkeziyye Haber Ajansı)

‘Pratik bir alternatif’ olarak nitelendirilen bu durum, ülkede elektrik enerjisi sağlama yarışını da beraberinde getirdi. Jeneratör sahipleri bazı mahallelerde günde 16 saate varan elektrik enerjisi sağlarken, Enerji Bakanlığı, başta Irak’tan olmak üzere finansman kaynakları ve ertelenmiş krediler sağlayarak elektrik üretimini artırmayı hedefliyor.

Lübnan Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Velid Fayyad, cuma günü Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani ile Lübnan’a petrol türevleri sağlamak için bir mutabakat zaptı imzaladı. Anlaşma, Lübnan’a Irak akaryakıtı sağlama anlaşmasının süresini uzatmayı ve miktarı yükseltmeyi hedefliyo. Ayrıca, Lübnan’da elektrik üretim tesislerinin işletilmesi için uygun petrol türevleri ile değiştirmek üzere Lübnan’a yeterli miktarda ham petrol tedariki için yeni bir ticari anlaşma da imzalandı.

Yeni anlaşma, Lübnan’a yılda 2 milyon ton ham petrol sağlanmasını öngörüyor. Bu miktar, Enerji Bakanlığı tarafından elektrik üretim tesislerinin durumuna göre değiştirilecek. Miktarın yılda 1 milyondan 2 milyon tona çıkması, akaryakıt üretim istasyonlarından günde 10 saatten fazla elektrik tedariki sağlanması anlamına geliyor.