Çin: Kontrolden çıkan roketle ilgili endişelenmeye gerek yok

Çin’in Tianhe Uzay İstasyonu’nun çekirdek birimini taşıyan Long March 5B füzesi (AFP)
Çin’in Tianhe Uzay İstasyonu’nun çekirdek birimini taşıyan Long March 5B füzesi (AFP)
TT

Çin: Kontrolden çıkan roketle ilgili endişelenmeye gerek yok

Çin’in Tianhe Uzay İstasyonu’nun çekirdek birimini taşıyan Long March 5B füzesi (AFP)
Çin’in Tianhe Uzay İstasyonu’nun çekirdek birimini taşıyan Long March 5B füzesi (AFP)

Çin resmi medyası, ülkenin kendi uzay istasyonunu inşa etme çabaları kapsamında uzaya yolladığı modülü taşıyan roketin gövdesinin kontrolden çıkması nedeniyle yaşanan endişeleri hafife aldı.
Global Times gazetesine göre Çinli bir uzman, “Roketin gövdesinin enkazının uluslararası sulara düşmesi çok muhtemel ve endişelenmeye gerek yok” yorumunda bulundu.
Uzay konusunda uzman olanlar, 21 tonluk ve 30 metrelik roketin parçalarının kontrolsüz bir şekilde atmosfere giriş yapabileceği ve parçalarının 10 Mayıs civarında Dünya’ya düşebileceği konusunda uyardı.
Global Times ise bu uyarıları, Çin’in uzay teknolojisinin ilerlemesi hakkında endişeli Batı’nın aldatmacasından başka bir şey olmadığını iddia etti.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), bu hafta sonunda kontrolsüz bir şekilde atmosfere girmesi beklenen Çin füzesinin bir yerleşim birimine düşme riskiyle ABD Uzay Kuvvetlerince takip edildiğini bildirdi.
Roketin ​​ düzensiz bir yörüngeye girmeye başlaması, atmosfere giriş ve dolayısıyla iniş noktasını tahmin etmeyi neredeyse imkansız hale getirdi.
Atmosfere girdiğinde parçalanarak enkaz bırakabilir. Ancak roket gövdesi tam olarak kalırsa, dünya yüzeyinin yüzde 70’ini su kapladığı için bunun denize düşme olasılığı yüksek. Ama bu kesin değil, yerleşim birimi veya bir gemiye de düşebilir.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT