WHO, Çin’in Sinopharm aşısına ruhsat verirken, Afrika’da yeni bir salgın dalgasına karşı uyarıda bulundu

Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)
Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)
TT

WHO, Çin’in Sinopharm aşısına ruhsat verirken, Afrika’da yeni bir salgın dalgasına karşı uyarıda bulundu

Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)
Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dün (Cuma) Pekin’e ait olan Çin şirketi Sinopharm tarafından geliştirilen Kovid-19 aşısının acil kullanımını onayladı. Çin tarafından Kovid-19’a karşı hazırlanan iki aşıdan biri olan ve şu ana kadar Çin ve yurt dışında yüz milyonlarca kişiye uygulanan Sinopharm aşısı, WHO’dan onay alan ve Batılı olmayan bir ülke tarafından geliştirilen ilk Kovid-19 aşısı oldu.
Diğer yandan, Reuters haber ajansının haberine göre, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) dün, AstraZeneca aşısı olan kişilerde nadir olarak görülen sinirsel zayıflık bozuklukları vakalarına yönelik raporları incelediğini belirtti. EMA, AstraZeneca aşısının güvenlik raporlarının düzenli olarak gözden geçirildiğini, Avrupa İlaç Ajansı, güvenlik komitesinin AstraZeneca şirketinin ‘Guillain-Barre Sendromu’ vakalarına yönelik sunduğu verileri analiz ettiğini belirtti. AstraZenica ve Johnson&Johnson aşılarının nadir kan pıhtılarına neden olabileceği sonucuna varılmasının ardından EMA’nın bu bağışıklık durumuna büyük ilgisi, Kovid-19 aşılarının olası yan etkilerine yönelik yeni soruların ortaya çıkmasına neden oluyor. Guillain-Barre Sendromu, bağışıklık sisteminin sinir liflerinin koruyucu kılıfına saldırdığı, nadir görülen nörolojik bir bozukluk durumudur. Bu sendromun bulunduğu vakaların çoğu mikrobiyal veya viral enfeksiyon sonrasında ortaya çıkar.

Afrika’da yeni bir salgın dalga uyarısı
Kovid-19 salgınının Hindistan’da geniş çapta yayılamaya devam ettiği bir sırada, WHO Afrika Bölge Ofisi, kıtadaki aşılama kampanyalarının, dünyanın geri kalanı ile karşılaştırıldığında giderek daha da gecikmesi sonucu salgının yeni bir dalgasının ortaya çıkma tehlikesine yönelik uyarıda bulundu.
Merkezi Brazavil’de bulunan WHO Bölge Ofisi, perşembe günü yaptığı açıklamada Hindistan Serum Enstitüsü tarafından üretilen Kovid-19 aşılarının Afrika’ya teslimatının gecikmesi, aşıların yavaş dağıtılması ve yeni varyantların ortaya çıkması sebebiyle Afrika’da yeni bir salgın dalgasının ortaya çıkma tehlikesinin hala yüksek olduğu konusunda uyarıda bulundu. Açıklamada ayrıca, geçtiğimiz haftalarda Afrika’nın dünyada uygulanan aşı dozlarından yüzde 2’sini uygulamışken bu oran şimdi yüzde 1’e düşmüş durumda. 
WHO şu ana kadar Afrika’ya teslim edilen 37 milyon doz aşının yaklaşık yarısının uygulandığını ve bazı Afrika ülkelerinin aşıların dağıtılmasında örnek teşkil ettiğini belirtti.
İlk sevkiyatlar, mart ayı başından bu yana COVAX (yoksul ülkelerin aşılara erişimini sağlamayı amaçlayan) programı aracılığıyla 41 Afrika ülkesine gerçekleştirildi. Ancak söz konusu ülkelerden 9’u teslim aldıkları dozların dörtte birini uygularken, 15 ülke ise teslim aldığı aşıların yarısından azını insanlara uyguladı.
WHO Afrika Direktörü Dr. Matshidiso Moeti yaptığı açıklamada, “Hindistan trajedisi burada, Afrika’da meydana gelmemeli, hepimiz alarmda olmalıyız” dedi. Moeti “Aşılarda eşitlik talep ediyorsak, Afrika’nın da çaba göstermesi ve sahip olduklarımızdan en iyi şekilde yararlanması gerekmektedir. İnsanları aşılamak için elimizdeki tüm aşıları kullanmalıyız.” ifadelerini kullandı.

Japonya’da OHAL
Fransız haber ajansı AFP’ye göre, Kovid-19 toplamda 3 milyon 284 bin 031 kişinin ölümüne neden olurken, 2019 sonlarından bu yana virüs ile enfekte olan kişi sayısı 157 milyon 551 bin 742 kişiye ulaştı. Hindistan, can kayıpları açısından ABD ve Brezilya’nın ardından üçüncü sırada yer alıyor. Hindistan’da perşembe günü 3 bin 980 can kaybı ve 412 bin 262 yeni vaka kaydedildi. Böylece ülkede kaydedilen toplam can kaybı 238 bini aşarken, vaka sayısı 22 milyona yaklaştı.
Japonya hükümeti dün (Cuma) yaptığı açıklamada, bu yaz olimpiyatlara ev sahipliği yapması beklenen Tokyo dahil olmak üzere ülkenin 4 bölgesindeki olağanüstü hâl (OHAL) uygulamasının mayıs ayı sonuna kadar uzatıldığını duyururken, Hindistan’da, salgın dalgası sebebiyle rekor sayılar kaydediliyor. AFP’nin aktardığına göre Japonya’da son bir yılda üçüncü kez uygulanan önlemler, alkollü içecek servisi yapan barların yanı sıra restoran ve büyük alışveriş merkezleri gibi diğer bazı işletmelerin kapatılmasını gerektiriyor.
Japonya şu anda günlük olarak 5 bin 300 vaka kaydederken, toplamda yaklaşık 10 bin 589 can kaybı kaydetti. Salgın hala sınırlı bir seviyede ancak aşılama kampanyaları hastane sistemleri sebebiyle çok yavaş ilerliyor. Virüsün yayılması, salgın nedeniyle 2020’de bir yıl ertelenmiş olan ve bu yıl 23 Temmuz- 8 Ağustos tarihleri arasında düzenlenmesi beklenen Tokyo Olimpiyatlarını bir kez daha tehdit ediyor.
Organizatörler henüz tören ve müsabakalara Japon halkının katılıp katılmayacağına henüz karar vermediler. Tüm kamuoyu anketlerine göre, yaklaşık 200 ülkeden 10 binden fazla sporcunun gelişi, Olimpiyatların düzenlenmesine karşı çıkan Japonların endişelenmesine neden oluyor. 200 binden fazla kişi, Olimpiyatların iptali için çarşamba günü başlatılan imza kampanyasına katıldı. Pfizer/BioNTech, virüse karşı korunma dereceleri ülkelere göre değişen Olimpiyat katılımcılarına, Kovid-19’a karşı aşı sağlama sözü verdi.

 


Amerikan-Rus uzay mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz aylık göreve başladı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
TT

Amerikan-Rus uzay mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz aylık göreve başladı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)

Üç kişilik Amerikan-Rus mürettebat, dün bir Rus uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldıktan sonra görevlerine başladı.

Rus Soyuz MS-28 uzay aracı Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden saat 04:27'de fırlatıldı.

Uzay aracında NASA astronotu Chris Williams ve iki Rus meslektaşı Sergey Mikaev ve Sergey Kud-Sverchkov bulunuyordu. Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre uzay aracı Uluslararası Uzay İstasyonu'na başarıyla kenetlendi.

Jcjc
Soyuz MS-28 uzay aracı, Rusya'nın Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden Uluslararası Uzay İstasyonu'na bir keşif gezisi için fırlatılırken... 27 Kasım 2025 (Reuters)

Üç astronotun yörünge istasyonunda yaklaşık sekiz ay geçirmesi bekleniyor. NASA, fizikçi Williams ve askeri pilot Mikayev için bunun ilk uzay uçuşu olduğunu açıkladı. Kud-Sverchkov için ise bu, uzaya ikinci yolculuğu olacak.

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda mürettebat, NASA astronotları Mike Fincke, Zena Cardman ve Johnny Kim, Japon Uzay Ajansı astronotu Kimiya Yui ve Rus kozmonotlar Sergey Ryzhikov, Alexey Zubritsky ve Oleg Platonov'a katılacak.

NASA, Williams'ın insan uzay keşiflerini ilerletmek ve dünyadaki yaşamın iyileştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla istasyonda bilimsel araştırmalar ve teknik deneyler yürüteceğini duyurdu.


Rusya, uzaktan kumanda için beyin çipleriyle donatılmış "biyo-dronlar" sürdü piyasaya

Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
TT

Rusya, uzaktan kumanda için beyin çipleriyle donatılmış "biyo-dronlar" sürdü piyasaya

Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)

Devlet kurumları tarafından desteklenen önde gelen bir Rus nöroteknoloji şirketi, beyinlerine yerleştirilen sinir çipleri kullanılarak uzaktan kontrol edilebilen güvercin sürüsü geliştirmek için yeni bir proje açıkladı. GB News'e göre bu hamle Batılı istihbarat teşkilatları arasında yaban hayatının modern casusluk amacıyla kullanılma potansiyeli konusunda endişelere yol açtı.

Ulusal Teknoloji Girişimi ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'ndan fon alan şirket, PJN-1 veya "Biyo-Drone" adlı prototipinin, kuşun beynindeki belirli bölgeleri uyararak operatörlerden uçuş komutları alabildiğini belirtti.

Şirket, sistemin elektronik aksamlar ve bir GPS takip ünitesi içeren küçük, güneş enerjisiyle çalışan sırt çantasına bağlı bir mikroçipe dayandığını açıklıyor. Teknisyenler, kuşun içgüdülerini etkileyen ve sanki kendi kararını veriyormuş gibi sağa veya sola doğru yön değiştirmesini sağlayan darbeler göndererek ona rehberlik ediyor.

Şirketin kurucusu Alexander Panov, bu teknolojinin diğer büyük kuşlara da uygulanabileceğini belirterek, "Şu anda güvercin kullanıyoruz, ancak sistemler daha ağır yükleri taşımak için kargaları, kıyı gözetimi için martıları veya geniş okyanus alanlarında uçuş yapmak için albatrosları kullanacak şekilde geliştirilebilir" dedi.

Şirket, tek bir kuşun önceden eğitim almadan günde 310 mil, haftada ise bin 800 milden fazla yol kat edebileceğini iddia ediyor. Ancak, beyne mikro elektrot yerleştirilmesinden kaynaklanabilecek herhangi bir ölüm oranı açıklanmadı. Bu işlem, yalnızca birkaç milimetrelik hata payına sahip, oldukça hassas bir cerrahi müdahale gerektiriyor.

Şirket tanıtım açıklamasında, "Biyodronik güvercin, kafasından çıkan ince bir tel ve elektronik bileşenleri içeren küçük bir sırt çantası dışında, sıradan bir güvercinden hiçbir farkı yok" diyerek, temel amacının sivil ve endüstriyel gözetim, arama kurtarma ve güvenliği artırmak olduğunu vurguladı.

Açıklamada, bu kuşların düşme olasılığının "doğal kuş düşme olasılığından farklı olmadığı, düşük" olduğu ve bu nedenle kullanımlarının "şehir içinde güvenli" olduğu belirtildi. Ayrıca, özellikle Moskova gibi büyük güvercin popülasyonlarına sahip Rus şehirlerinde, bu kuşların doğal ortamlarına kolayca uyum sağladıkları ve bu nedenle tespit edilmelerinin "neredeyse imkansız" olduğu belirtildi.

Ancak güvenlik uzmanları, bu teknolojinin, minyatür kameralar veya gelişmiş sensörler yerleştirilerek veya hatta ulaşılması zor yerlerde hassas bilgileri toplamak için platformlara dönüştürülerek gelişmiş casusluk operasyonları için kullanılma potansiyeli konusunda uyardı.

Şirketin projelerinin tartışmalara yol açması ilk kez olmuyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre daha önce de süt üretimini artırmak için ineklerin sinir sistemini manipüle etmeye çalıştığı iddialarıyla karşı karşıya kalmıştı. Rusya'nın ayrıca, deniz yollarını devriye gezmek, mayın döşemek ve su altı keşif görevleri yürütmek için yunusları eğitmek de dahil olmak üzere, hayvanları askeri amaçlarla kullanma konusunda uzun bir geçmişi var.


Kremlin: ABD, Ukrayna ile mutabık kalınan planın kriterlerini Moskova’ya iletti

24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
TT

Kremlin: ABD, Ukrayna ile mutabık kalınan planın kriterlerini Moskova’ya iletti

24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ABD’nin Cenevre’de Ukrayna ile üzerinde anlaşılan planın kriterlerini Rusya’ya teslim ettiğini açıkladı. Peskov, bu kriterlerin gelecek hafta Rus yetkililer tarafından değerlendirileceğini belirterek, Moskova’nın Ukrayna çözüm sürecine ilişkin görüşmeleri kamuoyu önünde yürütme niyetinde olmadığını söyledi.

Rusya’nın resmî kanalı RT’ye konuşan Peskov, ABD’nin özel elçisi Steve Whitkoff’un Rusya’yı ne zaman ziyaret edeceğine dair bilginin “uygun zamanda” açıklanacağını ifade etti ancak ayrıntıya girmedi.

ABD’li ve Ukraynalı müzakereciler geçtiğimiz pazar günü Cenevre’de, Washington’ın desteklediği yeni barış planı üzerine görüşmeler gerçekleştirmişti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de salı günü, plan metninin Cenevre’de ABD ile birlikte hazırlandığını ve müzakere ekibiyle üzerinde çalıştığını belirtmişti.

Rusya’nın TASS haber ajansı çarşamba günü, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önümüzdeki hafta Whitkoff ile görüşeceğini bildirdi. ABD Başkanı Donald Trump ise salı günü yaptığı açıklamada, özel elçisini Moskova’ya göndererek barış planı üzerinde son düzenlemeleri yapma umudu taşıdığını söylemişti.

Putin, dün yaptığı açıklamada, Ukrayna konusunda ortada resmî bir barış anlaşması taslağının bulunmadığını, sadece tartışılmak üzere sunulmuş bir dizi başlık olduğunu ifade etti. Ancak Rusya’nın ABD’nin ilk taslak niteliğindeki planını incelediğini belirten Putin, bu planın “ileride yapılacak anlaşmalar için bir temel oluşturabileceğini” söyledi.