WHO, Çin’in Sinopharm aşısına ruhsat verirken, Afrika’da yeni bir salgın dalgasına karşı uyarıda bulundu

Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)
Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)
TT

WHO, Çin’in Sinopharm aşısına ruhsat verirken, Afrika’da yeni bir salgın dalgasına karşı uyarıda bulundu

Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)
Lahor’da Sinopharm aşısının kullanıldığı Kovid-19’a karşı bir aşılama merkezi (AFP)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dün (Cuma) Pekin’e ait olan Çin şirketi Sinopharm tarafından geliştirilen Kovid-19 aşısının acil kullanımını onayladı. Çin tarafından Kovid-19’a karşı hazırlanan iki aşıdan biri olan ve şu ana kadar Çin ve yurt dışında yüz milyonlarca kişiye uygulanan Sinopharm aşısı, WHO’dan onay alan ve Batılı olmayan bir ülke tarafından geliştirilen ilk Kovid-19 aşısı oldu.
Diğer yandan, Reuters haber ajansının haberine göre, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) dün, AstraZeneca aşısı olan kişilerde nadir olarak görülen sinirsel zayıflık bozuklukları vakalarına yönelik raporları incelediğini belirtti. EMA, AstraZeneca aşısının güvenlik raporlarının düzenli olarak gözden geçirildiğini, Avrupa İlaç Ajansı, güvenlik komitesinin AstraZeneca şirketinin ‘Guillain-Barre Sendromu’ vakalarına yönelik sunduğu verileri analiz ettiğini belirtti. AstraZenica ve Johnson&Johnson aşılarının nadir kan pıhtılarına neden olabileceği sonucuna varılmasının ardından EMA’nın bu bağışıklık durumuna büyük ilgisi, Kovid-19 aşılarının olası yan etkilerine yönelik yeni soruların ortaya çıkmasına neden oluyor. Guillain-Barre Sendromu, bağışıklık sisteminin sinir liflerinin koruyucu kılıfına saldırdığı, nadir görülen nörolojik bir bozukluk durumudur. Bu sendromun bulunduğu vakaların çoğu mikrobiyal veya viral enfeksiyon sonrasında ortaya çıkar.

Afrika’da yeni bir salgın dalga uyarısı
Kovid-19 salgınının Hindistan’da geniş çapta yayılamaya devam ettiği bir sırada, WHO Afrika Bölge Ofisi, kıtadaki aşılama kampanyalarının, dünyanın geri kalanı ile karşılaştırıldığında giderek daha da gecikmesi sonucu salgının yeni bir dalgasının ortaya çıkma tehlikesine yönelik uyarıda bulundu.
Merkezi Brazavil’de bulunan WHO Bölge Ofisi, perşembe günü yaptığı açıklamada Hindistan Serum Enstitüsü tarafından üretilen Kovid-19 aşılarının Afrika’ya teslimatının gecikmesi, aşıların yavaş dağıtılması ve yeni varyantların ortaya çıkması sebebiyle Afrika’da yeni bir salgın dalgasının ortaya çıkma tehlikesinin hala yüksek olduğu konusunda uyarıda bulundu. Açıklamada ayrıca, geçtiğimiz haftalarda Afrika’nın dünyada uygulanan aşı dozlarından yüzde 2’sini uygulamışken bu oran şimdi yüzde 1’e düşmüş durumda. 
WHO şu ana kadar Afrika’ya teslim edilen 37 milyon doz aşının yaklaşık yarısının uygulandığını ve bazı Afrika ülkelerinin aşıların dağıtılmasında örnek teşkil ettiğini belirtti.
İlk sevkiyatlar, mart ayı başından bu yana COVAX (yoksul ülkelerin aşılara erişimini sağlamayı amaçlayan) programı aracılığıyla 41 Afrika ülkesine gerçekleştirildi. Ancak söz konusu ülkelerden 9’u teslim aldıkları dozların dörtte birini uygularken, 15 ülke ise teslim aldığı aşıların yarısından azını insanlara uyguladı.
WHO Afrika Direktörü Dr. Matshidiso Moeti yaptığı açıklamada, “Hindistan trajedisi burada, Afrika’da meydana gelmemeli, hepimiz alarmda olmalıyız” dedi. Moeti “Aşılarda eşitlik talep ediyorsak, Afrika’nın da çaba göstermesi ve sahip olduklarımızdan en iyi şekilde yararlanması gerekmektedir. İnsanları aşılamak için elimizdeki tüm aşıları kullanmalıyız.” ifadelerini kullandı.

Japonya’da OHAL
Fransız haber ajansı AFP’ye göre, Kovid-19 toplamda 3 milyon 284 bin 031 kişinin ölümüne neden olurken, 2019 sonlarından bu yana virüs ile enfekte olan kişi sayısı 157 milyon 551 bin 742 kişiye ulaştı. Hindistan, can kayıpları açısından ABD ve Brezilya’nın ardından üçüncü sırada yer alıyor. Hindistan’da perşembe günü 3 bin 980 can kaybı ve 412 bin 262 yeni vaka kaydedildi. Böylece ülkede kaydedilen toplam can kaybı 238 bini aşarken, vaka sayısı 22 milyona yaklaştı.
Japonya hükümeti dün (Cuma) yaptığı açıklamada, bu yaz olimpiyatlara ev sahipliği yapması beklenen Tokyo dahil olmak üzere ülkenin 4 bölgesindeki olağanüstü hâl (OHAL) uygulamasının mayıs ayı sonuna kadar uzatıldığını duyururken, Hindistan’da, salgın dalgası sebebiyle rekor sayılar kaydediliyor. AFP’nin aktardığına göre Japonya’da son bir yılda üçüncü kez uygulanan önlemler, alkollü içecek servisi yapan barların yanı sıra restoran ve büyük alışveriş merkezleri gibi diğer bazı işletmelerin kapatılmasını gerektiriyor.
Japonya şu anda günlük olarak 5 bin 300 vaka kaydederken, toplamda yaklaşık 10 bin 589 can kaybı kaydetti. Salgın hala sınırlı bir seviyede ancak aşılama kampanyaları hastane sistemleri sebebiyle çok yavaş ilerliyor. Virüsün yayılması, salgın nedeniyle 2020’de bir yıl ertelenmiş olan ve bu yıl 23 Temmuz- 8 Ağustos tarihleri arasında düzenlenmesi beklenen Tokyo Olimpiyatlarını bir kez daha tehdit ediyor.
Organizatörler henüz tören ve müsabakalara Japon halkının katılıp katılmayacağına henüz karar vermediler. Tüm kamuoyu anketlerine göre, yaklaşık 200 ülkeden 10 binden fazla sporcunun gelişi, Olimpiyatların düzenlenmesine karşı çıkan Japonların endişelenmesine neden oluyor. 200 binden fazla kişi, Olimpiyatların iptali için çarşamba günü başlatılan imza kampanyasına katıldı. Pfizer/BioNTech, virüse karşı korunma dereceleri ülkelere göre değişen Olimpiyat katılımcılarına, Kovid-19’a karşı aşı sağlama sözü verdi.

 


Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.