Le Drian, Lübnan’daki siyasi sınıfı görmezden geldi

Jean-Yves Le Drian (sağda) ve Saad Hariri. (AFP)
Jean-Yves Le Drian (sağda) ve Saad Hariri. (AFP)
TT

Le Drian, Lübnan’daki siyasi sınıfı görmezden geldi

Jean-Yves Le Drian (sağda) ve Saad Hariri. (AFP)
Jean-Yves Le Drian (sağda) ve Saad Hariri. (AFP)

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian’ın Beyrut ziyaretinin yankıları sürüyor. Görüşmeleri yakından takip eden siyasi bir kaynak, Fransız Bakan’ın görüşmede ‘Paris’in almak üzere olduğu bir karar ile ilgili konuştuğunu’ aktardı. Kaynak Le Drian’nın, egemen sisteme ve siyasi sınıfa tabi güçlerin tanınmasının askıya alınmasının sivil toplumu temsil eden partilerin ve organların çıkarına olacağını söylediğini belirtti. Paris’in gelecek baharda düzenlenmesi planlanan parlamento seçimlerine yönelik hazırlıklarda Lübnanlıların yanında olacağını belirten kaynak zira halkın seçimlere birleşik listelerle katılınması şartı ile birlikte yönetimde değişiklik yapma fırsatı yakaladığını vurguladı.
Söz konusu kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Le Drian’ın 17 Ekim 2019 tarihinde gerçekleşen halk intifadasının ardından varlığını kanıtlayan sivil toplumun canlılığına övgüde bulunduğunu aktardı. Ayrıca sivil toplumun, 4 Ağustos 2020’de Beyrut Limanı’nda yaşanan patlamanın ardından yaşanan gelişmelerle eş zamanlı olarak etkili bir çalışma programı yürüttüğünü vurguladı.  
Aynı kaynak, Le Drian’ın özellikle sivil toplum örgütleri aracılığıyla Lübnanlılarla dayanışma göstermek için Beyrut’u ziyaret ettiğini, Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ve hükümeti kurmakla görevli yetkili Saad Hariri ile bir araya geldiğini kaydetti.
Kaynağa göre Le Drian, Paris’in ‘hükümeti kurmayı engelleyenlere ve yolsuzluğa karıştıkları ispatlananlara karşı’ tedbirleri uygulamaya başlayacağı uyarısı yaptı. Aynı zamanda Paris, Washington, Londra ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında, hükümetin kurulmasını engelleyenlere baskı yapmak için yeni bir tedbir paketinin müzakere edileceği bilgisini verdi.
Le Drian ilk tedbir paketinde yer alan isimleri açıklamazken iktidar sistemi ve siyasi sınıfa bağlı bazı partilerdeki üst düzey liderlerin hedef alındığına işaret etti.
Fransız Bakan ayrıca görüştüğü isimlere, özellikle de Lübnanlı üç lidere herhangi bir devlete yönelmenin ve uluslararası kuruluşlara başvurmanın hiçbir anlamı olmadığını çünkü Fransız girişiminin bir alternatifi olmadığını anlayacaklarını bildirdi. Le Drian ile resmi konutunda görüşen Saad Hariri hükümetin kurulmasının söylemde kalmayacağını adımların süreceğini vurguladı.
Siyasi kaynak Fransız girişiminin akıbetine ilişkin de açıklamalarda bulundu. Le Drian’ın sivil topluma odaklanmasının, ‘Paris’in siyasi sınıfı sorumlu tutarak bu girişimden geri adım atma niyetinde olduğunu’ gösterdiğini kaydetti.
Ziyaretinde Le Drian’a eşlik eden heyetten bir isim de Beyrut’ta dolaşan haberlere dair şaşkınlığını dile getirdi. Üyeye göre söz konusu haberlerin arka planında, Le Drian’ın Macron’un ikinci Beyrut ziyareti sırasında görüştüğü tarafları ikna edememesi nedeniyle Paris’te hakim olan kâbusları yok etmek var.
Kaynak, Le Drian’ın Beyrut’a gelmeden önce Twitter üzerinden bir paylaşım yaptığına dikkat çekti. Paylaşımın, özellikle sivil toplum üyeleriyle yaptığı görüşmelerin genel çerçevesini belirlediğine dikkat çekti. Paylaşımında Paris’in yardımlarını dernek ve resmi olmayan kurumlarla sınırlandırdığını belirten Bakan, şu ifadeleri kullandı:
“İktidar, ilaç sübvansiyonlarının kaldırılması ve kesintilerin sürdüğü elektriğin sürekli temini için gerekli yakıtın güvence altına alınamamasıyla nasıl baş edecek? Halk protestolarının hız kazanmasının nedenlerine ve hükümetin oluşumunu hızlandırmak için artan üzerindeki baskıya sessiz mi kalacak yoksa ülkeyi yeni bir aşamaya mı götürecek?”
Kaynağa göre Le Drian, hükümetin kurulmasının engellenmesi sorununun Lübnan ile ilgili olduğunu ve halen çözülemediğini belirtti.  Ülke dışındaki çağrıların da uygun olmadığını vurguladı. Le Drian ayrıca yetkililerin aynı anda birden fazla Avrupa başkenti ve Washington ile iletişim kurduğunun farkında olduğunu belirterek bu alandaki bahaneleri de geçersiz olarak niteledi.  
Fransız Bakan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Fransız girişimi halen geçerlidir ve masadaki yerini korumaktadır. Hükümetin kurulmasını kolaylaştıracak ve faaliyete geçmesini sağlayacaktır. Biz Paris’te hazırız. İlgili taraflar şartlarından ve bahislerinden vazgeçmedikçe herhangi bir destek sağlamayacağız.”
Yapılan açıklamalar Le Drian’ın beraberinde sivil toplum çalışanları için acil yardımlar getirdiği yönünde. Bakan konuya dair yaptığı açıklamada Paris’in Lübnan halkını terk etmeyeceğini vurguladı. Ayrıca hükümetin kurulmasını engelleyenlerin toplumsal düzeyde sağlık ve yaşam alanlarında sorunlara neden olduğunu vurguladı.
Kaynağa göre Fransız Bakan, Macron’un Lübnan’ı kurtarmak ve ülkenin çöküşünü durdurmak için yol haritasını destekleme sözü verdi. Yol haritasına uymayanları hükümetin oluşumunu geciktirmekle sorumlu tuttu. Ayrıca hükümeti kurmak için çalışanlara engel olanlara da yaptırımlar uygulanabileceğini ima etti.
Macron’un hükümetin oluşumunu engelleyenlere karşı yakın zamanda atacağı her adımda Paris’in uluslararası toplumdaki aktörlerle koordineli şekilde çalıştığını belirten Le Drian, süreci engellemekten sorumlu tuttuğu taraflara da kızgınlığını dile getirdi.
Le Drian, ‘Hükümetin kurulma sürecinde yaşanan bu tökezleme ile ilgili ne yapılmalı?’ sorusuna da şu cevabı verdi;
“Bu soru süreci engellen taraflara yöneltilmelidir. Tarafların, mevcut tavırlarından vazgeçerek konumlarını gözden geçirmeleri halinde eylemimizi güçlendirmeye hazırız. Paris söz konusu durumun üstesinden gelinmesinin ardından Lübnan için yardım talep ederek uluslararası arenada eyleme geçecektir.”



Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

TT

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tünellerde Kassam Tugayları’na bağlı unsurları öldürdüğüne ve esir aldığına dair ardı ardına yaptığı açıklamalar, bu kişilerin kim olduklarına ve özellikle Mayıs 2024’te İsrail’in kenti işgal etmeye başlamasından, ardından operasyonu genişleterek tam kontrol sağlamasından sonra, tünellerde nasıl bu kadar uzun süre gizlenebildiklerine ilişkin pek çok soruyu beraberinde getirdi.

Bir aydan uzun bir süre boyunca, bu unsurların tünellerden silahsız ve can güvenliklerini sağlayacak bir yöntemle çıkarılmasına yönelik temaslar yürütülüyordu. Bu girişimler, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının 9 Kasım’da teslim edilmesini hızlandırdı. Ancak İsrail, dosyayı Türkiye ile birlikte takip eden ABD ile yapılan sözlü mutabakatları daha sonra ihlal ederek bu kişilere güvenli çıkış izni tanımadı.

Günler ilerledikçe İsrail, söz konusu unsurları tünellerden veya sığınaklarından çıktıkları anda hava saldırılarıyla ya da doğrudan takip ederek öldürmeye veya esir almaya başladı. Bu durum, Refah’ın doğusundaki Ceninah Mahallesi’nde tünellerin son kalan ceplerinin tamamen kuşatılmasıyla daha da yoğunlaştı.

Tünellerde ve pusu bölgelerinde 8 ay

Şarku’l Avsat’a  konuşan Hamas içindeki sahaya yakın kaynaklar, “Bu direnişçilerin, savaşın büyük kısmını, İsrail ordusunun kentte konuşlanmasına ve çok sayıda tünele girmesine rağmen, çoğu zaman tünellerin içinde geçirdiklerini” söyledi. Kaynaklara göre tüneller, İsrail’in tüm ayrıntılarını hâlâ çözemediği bir yapıda inşa edilmişti.

Aynı kaynaklar, Kasım 2023’teki ilk 7 günlük ateşkes sırasında söz konusu savaşçıların yer üstüne çıktığını, çatışmalar yeniden başlayınca tekrar tünellere döndüğünü aktardı. Bu süreçte zaman zaman yer üstünde hareket ettikleri, pusu noktaları arasında geçiş yaptıkları, ardından yeniden tünellere çekildikleri belirtildi. Komutanlarıyla temas, Ocak 2024’te varılan ikinci ateşkese kadar sürdü. Bu ateşkes 18 Mart’a kadar devam etti.

Kaynaklardan biri, çatışmaların yeniden başlaması öncesinde, İsrail ordusunun Refah’ta konuşlanmasına rağmen bazı savaşçıların yer üstüne çıkarak Han Yunus’a ulaştığını, burada komutanlarıyla buluştuğunu ve bazılarıyla birlikte Şubat 2024’te İsrailli esir Avraham Mengistu’nun teslim sürecine katıldığını söyledi. Mengistu, 2014 savaşından beri Gazze’de tutuluyordu.

Savaş yeniden başlayıp diplomatik girişimler sonuçsuz kaldıktan sonra Kassam unsurları tüneller aracılığıyla tekrar Refah’a döndü ve yer üstündeki pusu bölgelerine geri yerleşti.

rth
İsrailli rehine Avraham Mengistu, Hamas ile İsrail arasında geçen Şubat ayında Refah'ta imzalanan esir değişim anlaşması kapsamında teslim platformunda görülüyor (Reuters)

Mart ayı sonunda itibaren bu kişiler, Ağustos ayına kadar komutanlıklarıyla irtibat hâlinde kaldı. Bu süre zarfında İsrail’in Refah’ı tamamen kontrol altına aldığı yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail güçlerine kayıplar verdiren bir dizi saldırı gerçekleştirdiler.

Bu dönemde Kassam Tugayları “Cehennem Kapıları” adını verdiği operasyonlar dizisini başlattı. Askeri araçların, tuzaklanmış evlerin ve tünel çıkışlarının patlatıldığı saldırılarda yaklaşık 6 İsrail askerinin öldürüldüğü açıklandı. Bu saldırılardan birinde Kassam unsurlarının bir İsrail askerini esir almaya çalıştığı belirtildi.

Hamas, o dönem yürütülen ateşkes müzakerelerinde, Refah Taburu’nun hâlâ sahada aktif olduğuna dair bir mesaj vermeyi hedefliyordu. Buna karşın İsrail’in askeri kaynakları, taburun tümüyle dağıtıldığını savunuyordu.

Doğrulanabilen bilgilere göre, Kassam komutanlarıyla birlikte Refah’ta bulunan savaşçılar yer altı tünellerinde ve yer üstündeki pusu noktalarında toplamda 8 aydan fazla süre geçirdi.

Yiyecek ve suya nasıl ulaştılar?

Ateşkesin ardından İsrail ordusunun kontrolündeki bölgede sıkışan bu savaşçıların iaşesiyle ilgili soruları yanıtlayan saha kaynakları, tünellerde belirli miktarda yiyecek ve suyun önceden stoklanmış olduğunu aktardı.

Kaynaklardan biri, geçmişte benzer şekilde erzakın tükendiği bir savaş deneyimine atıfla, savaşçıların muhtemelen İsrail askerlerinin daha önce kullandığı evlerde bıraktığı yiyeceklerden ya da hasar görmemiş Filistinli evlerindeki malzemelerden faydalanmış olabileceğini söyledi. Sosyal medyada aylar önce paylaşılan, “ev sahiplerinden aldıkları yiyecekler için helallik isteyen Hamas ve İslami Cihad mensuplarının bıraktığı notlar” buna örnek gösterildi.

Kaynaklar, Kassam’ın elit birliklerinin görevleriyle yer altındaki destek gruplarının görevlerinin birbirinden farklı olduğuna da dikkat çekti. Bazılarının lojistik ve ikmal, bazılarının pusu operasyonları yürüttüğü, bazılarının ise farklı gruplar arasında geçiş yaparak doğrudan saha komutanlığı ile temas kurduğu belirtildi.

Öne çıkan komutanlar

İsrail medyasının öldürülmelerinin ardından fotoğraflarını yayımladığı kişiler arasında, Refah’ın doğu tabur komutanı Muhammed el-Bavab, yardımcısı ve aynı zamanda eniştesi İsmail Ebu Lebde, ayrıca elit birlik komutanı Tufik Salim bulunuyor.

Kaynaklara göre Ebu Lebde, Avraham Mengistu’nun teslim edilmesi sürecinde Kızılhaç ekibiyle doğrudan temas kuran isimdi. Bavab ise süreci uzaktan takip etti.

Her iki isim de 2014 savaşında İsrailli subay Hadar Goldin’in kaçırılması operasyonunu yöneten kişiler olarak biliniyor.

df
Kızılhaç araçları, Hadar Goldin'in cenazesini geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şeridi'nde taşıyor (Reuters)

İsrail’in öldürdüğü isimler arasında ayrıca, Hamas Siyasi Büro üyesi Gazi Hamad’ın oğlu Abdullah Hamad da bulunuyor. Abdullah Hamad’ın müzakere heyetinin üyesi olduğu, savaş öncesinde Hamas yönetimine bağlı Rubat Askerî Koleji’nden mezun olduğu ve eğitimci olarak görev yaptığı aktarıldı. Abdullah Hamad, kuzeni Ahmed Said Hamad ile birlikte, tünelde Kassam komutanları ve diğer savaşçılarla aynı noktada öldürüldü.

Kaynaklar, Gazi Hamad’ın kardeşi Said Hamad’ın ise 7 Ekim saldırısına katılan damatlarının öldürülmesinin ardından üç kızını İsrail bombardımanında kaybettiğini belirtti.


İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP