Çin, Dünya'ya düşen roketle ilgili ABD'yi suçluyor: "Bizi kıskanıyorlar"

Çin roketinin düşebileceği belirtilen yerler arasında Türkiye de vardı (Reuters)
Çin roketinin düşebileceği belirtilen yerler arasında Türkiye de vardı (Reuters)
TT

Çin, Dünya'ya düşen roketle ilgili ABD'yi suçluyor: "Bizi kıskanıyorlar"

Çin roketinin düşebileceği belirtilen yerler arasında Türkiye de vardı (Reuters)
Çin roketinin düşebileceği belirtilen yerler arasında Türkiye de vardı (Reuters)

Uzayda kontrolden çıkarak Dünya'ya düşen roketle ilgili haberler Çin'de tepkiye yol açtı.
Çin'in Uzun Yürüyüş 5B (Long March 5B) roketi 29 Nisan'da uzaya fırlatılmış, ancak daha sonra kontrolden çıkan roketin enkazının Dünya'ya düşeceği açıklanmıştı. Bir yerleşim yerine düşeceği yönündeki endişeli bekleyişin ardından, roket enkazının dün sabah Hint Okyanusu'nda Maldivler yakınlarına düşmesi dünyayı rahatlatmıştı.
Bazı ABD'li yetkililerse olay nedeniyle Çin'i sorumsuzlukla eleştirmişti.
Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) İngilizce yayın organı Global Times, eleştirilere karşı dün yayımladığı makalede "ABD'li yetkililerin Çin'in uzay teknolojisi alanındaki hızlı gelişimini kıskandığını" yazdı.
ABD medyasının Çin roketinin sanki ABD roketlerinin enkazından daha tehlikeliymiş gibi bir hava yarattığını savunan gazete, durumu "utanç verici ve aldatıcı bir kampanya" olarak tanımladı. Global Times, bazı ABD'li bilim insanlarının ve hatta NASA'nın Çin uzay endüstrisinin itibarının zedelenmesine yönelik kampanyaya katıldığını kaydetti.
ABD'nin uzaya fırlattığı roketlerin enkazını daha iyi kontrol ettiğine dair bir kanıt bulunmadığını kaydeden Global Times, bir SpaceX roketinin parçasının martta Washington eyaletinde bir çiftliğe düştüğünü hatırlattı.
Çin'in Uzun Yürüyüş 5B roketinin üst kısmının devre dışı bırakılması nedeniyle enkazın Dünya'ya düşerken yanacağını ve hasar olasılığının çok düşük olduğunu birçok kez dile getirdiği belirtilen makalede, "Çin roketinin özellikle riskli olduğunu öne sürmek cahilliktir" denildi.
Makalede şu ifadelere yer verildi:
"ABD'nin Çin roketiyle ilgili aldatıcı kampanyasına rağmen Çin halkı ve uluslararası toplum bazı ABD'li elitlerin kolektif dar kafalı yaklaşımını bir kez daha gördü. Bu kişiler Çin'in uzay teknolojisi alanındaki hızlı gelişimini kıskanıyor. Birkaç yıl içinde yörüngede sadece Çin'in uzay istasyonunun olacağı gerçeğine katlanamıyorlar."
Pekin'in uzay çalışmalarına planlandığı gibi devam etmesi gerektiği kaydedilen yazıda "Çin'in ABD'deki ve diğer Batılı ülkelerdeki kamuoyunu uzay ya da diğer konularda memnun etmek gibi bir sorumluluğu yok. Washington ve müttefiklerinin bunu yargılama hakkı yok" ifadeleri kullanıldı.
Independent Türkçe, Global Times, CNN



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.