Cezayir düşman lobilere yakın şirketlerle olan sözleşmelerini feshedecek

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (Getty Images)

Cezayir Hükümeti son yıllarda kamu sektöründe yer alan şirketlerle yabancı ortaklar arasında imzalanan tüm anlaşmaları, diğer tarafın devlet politikasına ve çıkarlarına aykırı olup olmadığını tespit etmek amacıyla gözden geçirmeye başladı. Bu durum Cumhurbaşkanı’nın Cezayir’e karşı olan kuruluşlarla ekonomik ve ticari anlaşmaların iptal edilmesi emrini vermesinin ardından geldi.
Bir hükümet kaynağı Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Karar, bazılarını, Cezayir ile aralarının gergin olması sebebiyle devlete bağlı ekonomik gruplar ve yabancı şirketler ile ajanslar arasında yapılan anlaşmalardan vazgeçmeye zorlayabileceği için, birçok şirket yöneticisini bir girdabın içerisine soktu” dedi. Aynı kaynak sözleşmelerin feshedilmesinin büyük bir mali etkiye neden olacağını ve önemli projeler ve yatırımların aksayacağını doğruladı. Ayrıca 2015 yılında akaryakıt gelirlerinde yaşanan düşüşün başlangıcından bu yana, büyük bir kriz yaşayan ekonomiye zarar vereceğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun konuya ilişkin talimatlarını Başbakan Abdulaziz Cerad’a iletti. Söz konusu belgede, kamu ve özel sektördeki ulusal ekonomik kurumları içeren, ulusal güvenliğe ciddi bir ön yargı oluşturacak çok sayıda rapor bulunduğu ve ülkenin ekonomik ve stratejik çıkarlarını dikkate almadan yabancı kuruluşlarla sözleşmeler yapıldığı bildirildi.
Ulusal Sigorta Şirketi ve Cezayir Sigorta ve Resürans Şirket’lerinden Fas kurumlarıyla temasta bulunan iki kamu görevlisini bu duruma örnek olarak gösterdi. Cep telefonu şirketi DJEZZY’ye (sermayesinin yüzde 49’u yabancı olan) atıfta bulunarak, lobilerin kimler olduğunu belirtmeden, Cezayir’e karşı olan yabancı lobilere yakın şirketlere reklam faaliyetlerini verdiğine işaret etti. Cezayir ile Fas arasındaki ilişkilerin Sahra sorunu nedeniyle 1944 yılından bu yana iyi olmadığı biliniyor.
Eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika (1999-2019) döneminde üç şirketin imzaladığı anlaşmaların tartışma konusu olabileceği belirtildi. Şu anda ülkeyi yöneten ekip, yeni bir Cezayir’e ulaşma hedefiyle, önceki dönemlerdeki ekonominin etkilerini ortadan kaldırma noktasında idari ve adli tedbirler başlattığını söylüyor.
23 Nisan 2020 tarihli talimatlar Pazar gecesi büyük ölçüde sızdırıldı. Cumhurbaşkanı Tebbun yetkililerle yapılan sözleşmenin, öncesinde herhangi bir danışma olmadan yapıldığını doğruladı. Tebbun, “Bu durum hassas veri bilgilerin yabancı kuruluşların kullanımına sunulmasına yol açıyor ve ülkemizin çıkarlarına ve güvenliğine zarar veriyor” açıklamalarını yaptı.
Talimatlarda imzası bulunan Tebbun, konunun, kurumların yapmış olduğu ve yurt dışına para transferiyle sonuçlanan birçok anlaşmayla ilgili olduğunu söyledi. Bu kurumların arasında Cezayirli Kurumlarında bulunduğuna dikkat çekti. Tebbun söz konusu uygulamaların olumsuz etkilerinin yayıldığına dikkat çekti. Kamu şirketleri yöneticilerinden, en fazla 10 günlük bir süre içerisinde söz konusu anlaşmaları sonlandırmalarını, ileride yabancı ortaklarla yapılacak anlaşmalarda daha sorumlu ve temkinli davranmalarını ve her koşulda devletin üstün çıkarlarını korumak için dikkatli olmalarını istedi.
Cumhurbaşkanı, “Maliye Bakanı’na bu tür sözleşmelerle ilgili herhangi bir karın yurt dışına transfer edilmesinin engellenmesi ve anlaşmaların feshedilmesi için talimat verdim” dedi. Ayrıca, “Bu talimata uyulmaması noktasındaki herhangi bir ihlal, ihanet ve suç ortaklığı olarak değerlendirileceğinden dolayı ciddi bir caydırıcılığa sahip” ifadelerini kullandı.
Tebbun’un, devlete karşı olan şirketlerle anlaşma yapılması durumunda, bir devlet yetkilisinin vatana ihanet ile itham edilmesi noktasına varan sözlerinden, söz konusu meselenin yetkililer için büyük bir rahatsızlık haline geldiği anlaşılıyor. Daha önce ulusal güvenliği ihlal eden davalar ve bu davalara karışan yetkililer hiçbir zaman açığa çıkarılmadı ve herhangi bir yaptırım ile tehdit edilmedi. Birçok dava daha önce gizlilik içerisinde ele alındı.