Suriye'de seçimler önce sosyal medya paylaşımlarından dolayı gözaltına alınan 400’den fazla kişi serbest bırakıldı

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed pankartı önünden geçen Suriyeli insanlar (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed pankartı önünden geçen Suriyeli insanlar (AFP)
TT

Suriye'de seçimler önce sosyal medya paylaşımlarından dolayı gözaltına alınan 400’den fazla kişi serbest bırakıldı

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed pankartı önünden geçen Suriyeli insanlar (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed pankartı önünden geçen Suriyeli insanlar (AFP)

Suriye'de bu yıl sosyal medyada Esed rejimine muhalif paylaşımlarda bulunanlara yönelik operasyonlarda tutuklanan 400'den fazla kişi serbest bırakıldı. Karar af kapsamında alındı. 26 Mayıs’ta düzenlenmesi beklenen seçimlerden önce uyuşturucu satıcıları, hırsızlar ve kaçakçılar genel af kapsamında bu ay serbest bırakıldı. Gözlemciler, Şam yönetiminin, cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde 'oy kazanmak' ve  kamuoyu desteği almak için  böyle bir karar aldığını ifade ediyorlar.
Beşşar Esed seçimleri kazanması durumunda, dördüncü dönem görev süresine başlayacak.
Sosyal medyadaki Şam rejimi karşıtlarının çoğu, yüzbinlerce kişinin ölümüne, milyonlarca kişinin ülkeyi terk etmesine yol açan iç savaşa dönüşen 2011 yılındaki ayaklanmaları destek veriyordu. İnsan hakları grupları, affın, birçoğunun vefat ettiğine inanılan Esed muhaliflerini kapsamayacağını belirtiyor.
ABD merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün Suriye araştırmacısı Sara Kayyalı, yönetimin bu adımı seçimlere yönelik attığını işaret etti. Kayalı, seçimlerin inandırıcı gözükmesi için muhalefet ortamı yaratılıyor imajı oluşturulmayı hedefliyor.
Suriye’de halkın ülkede yaşanan ekonomik krizden hoşnutsuzluğunu engellemek için son aylarda sosyal medya paylaşımlarından dolayı çok sayıda kişi tutuklandı. Ülkeye uygulanan yaptırımlar ve pandeminin şartları altında ekonomi kötüleşmekte, ancak hayat koşullarının kötüleşmesinin açık bir şekilde eleştirilmesi kabul edilmiyor.
İsminin açıklanmasını istemeyen ve serbest bırakılan iki tutuklu, konu hakkında, “Siber Suç Yasası Kapsamında Esed taraflarına yönelik yapılan baskının amacı seçimlerden önce korku yaymak içindi” dedi.
Gözaltına alınanlar Beşşar Esed hakkında bir eleştiride bulunmadı. Zira Devlet Başkanı Beşşar Esed’in eleştirilenler idam cezası alabiliyor. Güvenlik güçleri, bu kişilerin beğeni sayısını ile etkileşim aldıkları sosyal medya gönderileri, ülkedeki yaşam zorlukları nedeniyle sosyal medyada paylaşılan yazılar ve hükümeti veya devlet yolsuzluğunu eleştirmeleri nedeniyle gözaltına aldı.
Gözaltına alınanların serbest bırakılması ve tutukluların affedilmesi, seçim öncesinde atılan adımların bir parçası. Seçim için ekonomik krizle mücadele eden devlet çalışanlarına bağış yapılıyor.
Serbest bırakılan iki kişi, medya konuşmamaları için uyarı aldıklarını, dolayısıyla isimlerinin gizli kalmasını talep etti. İkili, serbest bırakılanların çoğunun yargı sürecinden geçmediklerini belitti.



Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
TT

Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Filistinli kaynaklar dün yaptıkları açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki ateşkesle ilgili olarak önümüzdeki günlerde bir müzakere turunun beklendiğini belirtti. Kaynaklar, bunun önemli olduğunu ve İsrail, Hamas ve hatta ABD yönetimi de dahil olmak üzere tüm tarafların ‘tutumlarında kararlı’ olması halinde olası bir anlaşmaya varılabileceğini belirtti.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, önümüzdeki turda esas olarak Kahire ve Doha'daki bir önceki turda müzakere edilen önerilerin ele alınacağını açıkladı. Kaynaklar, Hamas’ın arabulucular tarafından kendisine sunulan önerilerle ilgili olarak kendi içinde derinlemesine bir çalışma yürüttüğünü ve bazı Filistinli gruplarla kendilerine sunulan önerileri müzakere ettiğini bildirdi.

Müzakerelerin detayları hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, önümüzdeki toplantılarda ABD'nin önemli bir rol oynayacağını ve İsrail'in bir anlaşmaya varılması yönünde baskı görmesini beklediklerini ifade etti. ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın daha fazla taviz vermesi için arabuluculara baskı yapıyor. 

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, hareketin delegasyonunun en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, esirlerin tek seferde takası, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa, kuşatmanın kaldırılması, durumun 2 Mart öncesine döndürülmesi ve Mısır'ın vizyonu çerçevesinde Gazze Şeridi'nin işlerini yönetmek üzere bağımsız kişilerden oluşan ve Toplum Destek Komitesi olarak bilinen yerel bir komitenin kurulmasına dayanan vizyonunu sunduğunu söyledi.

Kaynaklar, o dönemde Hamas heyetine önerilenin birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes olduğunu, ilk aşamanın altı ila sekiz ay arasında olacağını ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verileceğini bildirdi.

İlk aşama İsrailli esirlerin yarısının serbest bırakılmasını içerecek, açık ve net Amerikan garantileriyle Gazze Şeridi'ndeki savaşın tamamen sona ermesini, kuşatmanın kaldırılmasını, yeniden inşayı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmeyi öngören ikinci aşamaya geçişi sağlayacaktı.

) Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)

Kaynaklara göre İsrail ve ABD, daha kısa sürede bir anlaşmaya varılmasının önünde engel teşkil eden bazı koşullar belirledi ve bu koşulların, bir anlaşmaya varılmasına olanak sağlayabilecek şekilde, bunun için büyük çaba sarf eden arabulucularla sürekli iletişim yoluyla çözülmesi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Söz konusu koşullar özellikle ‘direniş silahı’ ile ilgili terminoloji meselesi ve bu silahın yeteneklerinin akıbeti hakkında.

Kaynaklar, Toplum Destek Komitesi’nin yeniden teyit edildiğini ve ateşkes yürürlüğe girer girmez çalışmalarına başlayacağını belirtti. Bu arada, insani ve uluslararası yardım kuruluşlarından gelen insani yardımlar Arapların gözetiminde taşınacak ve teslim edilecek.

Bir hafta önce Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, Mısır-Katar önerisinin Hamas heyetine sunulduğunu, bu önerinin her iki tarafın da askeri eylemleri durdurması ve ilk aşama olarak bazı ölü ve diri esirlerin takası karşılığında altı aylık geçici ateşkes anlaşmasına varılmasını öngördüğünü söyledi.

Kaynaklara göre altı ay boyunca tam bir ateşkes anlaşması müzakere edilecek, Kahire'de düzenlenen son acil durum” zirvesinde Arap ülkeleri tarafından oybirliği ile kabul edilen Mısır planına göre ertesi güne ilişkin düzenlemeler ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşası görüşülecek ve her iki taraftan tüm esirler takas edilecekti.

O dönemde kaynaklar, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile Başbakan ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin Hamas heyetinin liderleriyle bir araya geldiğini duyurdu.

Kaynaklar, Mısır-Katar önerisinin yakın zamanda, özellikle de Katar Başbakanı'nın Washington ziyareti ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşmesi sırasında her iki tarafça ABD'ye sunulduğunu belirtti.

Gerçekler

Hamas'ın 5 yıllık ateşkes vizyonu

Hamas en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, tek seferde tüm esirlerin değişimi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa ve kuşatmanın kaldırılmasına dayanan bir vizyon sundu.

Bunun karşılığında Hamas'a, birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes önerildi; ilk aşama altı ila sekiz ay sürecek ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verilecekti.