Gazze’de hükümet binaları ilk kez bombalandı… Netanyahu: Hamas’a ait binden fazla hedefi vuracağız

Hamas, İsrail’in Gazze’ye en uzak mesafedeki havalimanını hedef aldı. Havayolu şirketleri bunun üzerine İsrail seferlerini iptal etti.

İsrail’in Gazze’de bombardıman düzenlediği bir binadan duman yükseliyor (AP)
İsrail’in Gazze’de bombardıman düzenlediği bir binadan duman yükseliyor (AP)
TT

Gazze’de hükümet binaları ilk kez bombalandı… Netanyahu: Hamas’a ait binden fazla hedefi vuracağız

İsrail’in Gazze’de bombardıman düzenlediği bir binadan duman yükseliyor (AP)
İsrail’in Gazze’de bombardıman düzenlediği bir binadan duman yükseliyor (AP)

İsrail dün gün boyunca Gazze’yi, Filistinli gruplar da Tel Aviv ve diğer bölgeleri bombaladı. İki taraf arasındaki karşılıklı bombalama birkaç gündür devam ediyor. Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları İsrail’in Tel Aviv, Aşdod ve Rişon LeTsiyon kentlerindeki hedefleri doğrudan isabet ettiğini ve İsrail’deki hedeflere insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırdığını açıkladı. İsrail ise Gazze’den gelen ve hava sahasını ihlal eden bir İHA’yı düşürdüğünü ilan etti.
İsrail’den dün yapılan resmî açıklamalara göre, İsrail ordusu Gazze’de çeşitli bölgelere hava saldırıları gerçekleştirdi, Hamas unsurlarını hedef alan saldırılarda sivil yerleşim alanları ile altyapı sistemlerini imha etti.
İsrail’in dün bombaladığı yerler arasında Refah Posta binası, Han Yunus’taki Ulusal İslam Bankası ve İç Güvenlik binası ile Rimal Mahallesi’ndeki El-Velid adlı bir bina bulunuyor. İsrail Ordu Sözcüsü’nün açıklamasına göre, Hamas’a ait hükümet binaları ilk kez hedef alındı. Sözcü açıklamasında şunları kaydetti:
“Hamas ve İslami Cihad’a ait silah yapım sisteminin büyük bir kısmı imha edildi. Yeni hedeflere hava saldırıları gerçekleştirildi. Bu hedefler Hamas’a ait hükümet binalarıdır. Zira dün gece Rimal, Beyt Lahya ve Han Yunus mahallelerinde Hamas İç Güvenlik Komutanı’na ait ofisin yanı sıra İç Güvenliğe ait 3 hedefin de aralarında yer aldığı 7 hedef vuruldu. Aynı şekilde Hamas’a bağlı Ulusal İslam Bankası’nın iki şubesi, Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki kamplardan sorumlu komutanının evi ve Hamas’ın Gazze Şeridi’nde bir okulun altında kazdığı savunma tüneli bombalandı” ifadelerini kullandı.
Hamas, İslami Cihad ve diğer Filistinli gruplar, pazartesi günü başlayan ve dün de devam eden gerginlik sürecinde İsrail tarafına bin 500 roket fırlattı. İsrail ise Hamas’ın kullandığı 3 bina dahil olmak üzere 650’den fazla hedefi bombaladı. Gazze’de 83 Filistinli hayatını kaybederken, İsrail’de 5 kişi öldü.
Ateşkes anlaşması imzalanması için yapılan çabalara rağmen İsrail gerginliği sürdüreceğini ilan etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in Hamas’a ait binden fazla hedefi vurmaya devam edeceğini ve bunun için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu belirterek, “sükuneti sağlama hedefini gerçekleştireceğiz” dedi.
Netanyahu’nun konuşması, İsrail’in biraz zamana ihtiyaç duyduğunu ve uzak olmayan bir tarihte sakin bir atmosfere geri döneceğini gösteriyor.
Netanyahu’nun açıklaması, İsrail İstihbarat Bakanı Eli Cohen’in İsrail Meclisi’nde düzenlenen bir toplantıda ateşkesi amaçlayan çabalarla ilgili tüm girişimlerin reddedilmesi kararının oy birliğiyle alındığını iddia ettiği bir dönemde geldi. Ancak İsrail merkezli Haaretz gazetesi, İsrail ordu yetkililerinin, ülkenin dört bir yanında yaşanan korku ve iç güvenlik üzerindeki kontrolün kaybedilmesi sebebiyle siyasetçilerden Gazze’deki çatışmanın mümkün olan en kısa sürede bitirilmesi talebinde bulunmaya hazırlandıklarını yazdı.
Haaretz’in haberine göre, İsrail ordu yetkilileri, Hamas’ın yeteneklerine mümkün olan en büyük zararı vererek çatışmayı en kısa sürede bitirme niyetindeler. İsrail ordusu muharip birliklerde hafta sonu tatillerini iptal ederek 7 bin yedek askeri göreve çağırdı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Hidai Zilberman, perşembe sabahı gazetecilere yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’ne yönelik kara operasyonu düzenlemeyi planladığını ancak henüz operasyonun henüz onaylanmadığını söyledi.
Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf, Hamas’ın Ürdün Krallığı sınırlarının yakınındaki Ramon Havalimanı'nı bombalamasından birkaç dakika sonra tüm uluslararası havayolu şirketlerini İsrail seferlerini durdurmaya çağırdı. Ramon Havalimanı’ndaki bombardıman, Hamas’ın yıllardır fırlattığı roketlerin İsrail içinde ulaştığı en uzak nokta olma özelliğine sahip.
Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde, bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, İsrail'in Ben Gurion Uluslararası Havalimanı'na alternatif olarak kullandığı ve Gazze'ye 220 km mesafedeki Ramon Havalimanı’nı Ayyash 250 füzesi ile hedef aldıklarını bildirdi. Ubeyde, “Düşmana şunu söylüyoruz: İşte senin havalimanların. Filistin’in kuzeyinden güneyine tüm noktalar füzelerimizin menzilinde” ifadesini kullandı. Ubeyde ayrıca “Genelkurmay Başkanı (Dayf), uluslararası havayolu şirketlerine, işgal altındaki Filistin coğrafyasında bulunan havalimanlarına yönelik tüm uçuşlarını acilen durdurma çağrısında bulunuyor” dedi.
Haaretz gazetesi, ABD ve Avrupa’nın büyük uluslararası havayolu şirketlerinin, iç güvenliğin bozulması sebebiyle İsrail seferlerini iptal ettiğini aktardı. Gazetenin haberine göre Delta Air, United Airlines ve Lufthansa’nın yanı sıra Avusturya ve İngiltere merkezli havayolu şirketleri İsrail uçuşlarını iptal etti. ABD merkezli havayolu şirketleri ise çarşamba ve perşembe günlerinde bulunan ABD-Tel Aviv seferlerini iptal etme kararı aldı. Delta Air, İsrail’deki durumu takip ettiklerini ve seferlerin yeniden başlaması için henüz bir tarih belirlemediklerini açıkladı.



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.