Biden, İsrailliler ve Filistinliler arasındaki şiddetin son bulmasını sağlayabilecek mi?

ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile (Reuters-Arşiv)
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile (Reuters-Arşiv)
TT

Biden, İsrailliler ve Filistinliler arasındaki şiddetin son bulmasını sağlayabilecek mi?

ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile (Reuters-Arşiv)
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile (Reuters-Arşiv)

ABD Başkanı Joe Biden, İsrailliler ve Filistinliler arasındaki şiddete son verilmesi için çabaladığını söyledi ancak bazı ABD’li yetkililer, önümüzdeki birkaç gün boyunca çatışmanın devamı konusunda gerçekçi olduklarını söyledi.
Biden’ın dış politika hamleleri, göreve başladığı Ocak ayından bu yana büyük ölçüde Çin, Rusya ve İran’a odaklandı.
İsrail ile Filistin arasındaki şiddetin ve can kayıplarının keskin bir şekilde artması, Biden’ı bölgede sükuneti yeniden tesis etmeyi amaçlayan diplomatik bir adım atmaya zorladı.
Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, geçtiğimiz Çarşamba günü Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefonda görüştü.
Ancak ABD'li yetkililer, Abbas’ın İsrail hedeflerine Hamas liderliğindeki roket saldırılarını dizginlemekte yetersiz veya isteksiz olduğunu öne sürdü.
Bunun neticesinde Biden yönetimi, bölgedeki bir dizi Arap ülkesiyle temas kurarak, onları şiddeti durdurmak için Washington’un terör örgütü olarak sınıflandırdığı Hamas üzerinde etkili olmaya çağırdı.
ABD’nin temel stratejisi şiddeti durdurmak ancak bu hedef şu anda uzak görünüyor.
Biden, İsrail’in Filistin’e yönelik saldırıları hakkında, “Şimdiye dek gözlemlediğim şeylerden biri, kayda değer bir aşırı tepki olmadığı yönünde. Buradaki asıl mesele özellikle sivil nüfusun yaşadığı bölgelere atılan roketlerin sayısının azalması. Bu konuda birçok görüşme daha yapmamızı bekliyorum” dedi.
Ancak ABD’li bir yetkili, bölgede şiddetin birkaç gün daha devam etme olasılığı konusunda gerçekçi olduklarını söyledi.
İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan üst düzey bir Arap diplomat, Washington’un ateşkese nasıl aracılık edileceği konusunda net bir stratejiye sahip olmadığını ve gerçek sorunun bu olduğunu söyledi.
Reuters’a göre Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler’in (BM) ateşkes çabaları şimdiye kadar herhangi bir ilerleme belirtisi göstermedi. ABD de bölgeye bir elçi gönderecek.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.