Kel kartal tehlikesine sıradışı çözüm

Koruyucu yelek, kevlardan yapılıyor (Facebook - @akbarkgifts)
Koruyucu yelek, kevlardan yapılıyor (Facebook - @akbarkgifts)
TT

Kel kartal tehlikesine sıradışı çözüm

Koruyucu yelek, kevlardan yapılıyor (Facebook - @akbarkgifts)
Koruyucu yelek, kevlardan yapılıyor (Facebook - @akbarkgifts)

Bir dönem nesli tükenme tehlikesi altında olan ancak yürütülen koruma programlarıyla sayısı tekrar çoğalan kel kartallar, ABD ve Kanada'daki hayvan sahiplerini korkutuyor.
Kuzey Amerika'da yaşayan yırtıcı kuşlar, 2007'de nesli tükenme tehlikesi altındaki türler listesinden çıkarılmıştı. ABD Balık ve Yaban Hayatı Departmanı'nın verileri, 2009'da 72 bin olan kuşların sayısının 2019'da 316 bine ulaştığını gösteriyor.
Bu gelişmeler aktivistleri sevindirse de bölgede yaşayan bazı kişiler, kazları ve tavukları avlamaya başlayan ve kanat açıklığı yaklaşık 2,5 metreyi bulan hayvanlardan endişeleniyor.
Örneğin tahmini 30 bin kel kartalın olduğu ABD'nin Alaska eyaletinde evcil hayvan sahipleri, "tüylü arkadaşlarını" korumak için dikenli yelek kullanıyor.
AK Bark adlı evcil hayvan dükkanın sahibi Mark Robokoff, hayvanları aslında çakallardan korumak için tasarlanan "ÇakalYeleği" adlı koruyucu yeleği satıyor.
Robokoff, yeleğin sivri uçlarla donatıldığını ve parlak kırmızı kılların kel kartalları korkuttuğunu söyledi ve ekledi:
"Kartallar, 12 kilogramlık somon balığını taşıyabilecek kadar güçlü. Yani 4 kilogramlık köpek onlar için bir hiç."
Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletinde yaşayan Jeanine Pesce ise bir keresinde kuşun yemek hazırlıklarına tanık olduğunu şöyle anlattı:
"Kartalın, bir Kanada kazını kayaların üzerinde saatlerce ileri geri sürüklemesini seyrettim. Hayvanların avının etini bu şekilde yumuşattığını söylediler."
Bölge sakinlerinden Tom Abraham da kel kartalların kuzularını ve kızının tavuklarını takip ettiğini ve bu yüzden korktuğunu söyledi:
"Geçen yıl bir kartal tavuğumuzu götürdü. Hayvanların bulunduğu yerin tepesine engel oluşturması için birkaç bayrak astım. Bu, saklanmaya çalışan tavuklara biraz zaman veriyor."
 
Independent Türkçe, Wall Street Journal



Mars'a ve diğer gezegenlere gönderilmek üzere minik bir uzay aracı tasarlandı

Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)
Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)
TT

Mars'a ve diğer gezegenlere gönderilmek üzere minik bir uzay aracı tasarlandı

Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)
Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)

Bilim insanları Dünya atmosferinin erişilmesi güç bölgelerini ve nihayetinde diğer gezegenleri incelemek için güneş enerjisiyle çalışan küçük uzay araçları fırlatmak istiyor.

Fikrin arkasındaki araştırmacılar, bu küçük cihazların havada süzülebildiğini ve taşıdığı algılama araçlarıyla hem iklimimizi izleyebileceğini hem de Mars'ı keşfedebileceğini söylüyor.

Geleneksel uzay araçlarının aksine atmosferde süzülmek için yakıt gerektirmiyorlar. Bunun yerine, 150 yıldır nesneleri havaya kaldırmak için kullanılan ve fotoforez diye bilinen süreçle ışıktan elde edilen enerjiyi kullanıyorlar.

Bu uzun geçmişe rağmen, fotoforezin pratik kullanımı gerçekten küçük nesnelerle veya çok güçlü yapay ışıkla sınırlıydı ve pratik cihazlar işe yaramıyordu. Ancak araştırmacılar delikli levhalardan, doğal güneş ışığını kullanarak havada kalabilen, 1 santimetre uzunluğunda bir uçan cihaz yaptıklarını düşünüyor.

Uçan yapı, küçük desteklerle birbirine tutturulmuş iki adet ince, delikli zardan yapıldı. Bunlarla küçük bir disk oluşturuluyor ve daha sonra bu disk havada kalabiliyor.

Bu araçlar Dünya atmosferinin üst katmanlarına kadar ulaştırılabilir. Biraz daha büyütülebilirlerse, atmosferi izlemek ve diğer bilimsel çalışmalar için kullanılmalarını sağlayacak antenler ve devreler taşıyabilirler.

Bilim insanları aynı tasarımın nihayetinde diğer gezegenlere de götürülebileceğini öne sürüyor. Örneğin halihazırda Mars'a uydu göndermek neredeyse imkansız derecede pahalı ancak bu küçük uzay aracıyla bunu yapmak araştırmacıların o gezegendeki koşulları izlemesine olanak tanıyabilir.

Penn Üniversitesi'nden Igor Bargatin yeni araştırmayla ilgili bir makalede, "Bu teknolojinin tam potansiyeli gerçekleştirilebilirse, bu türden bir sürü veya bir dizi fotoforetik uçan araç gelecek 10 yıl içinde mezosferin sıcaklığı, basıncı, kimyasal bileşimi ve rüzgar dinamikleri hakkında yüksek çözünürlüklü veriler toplayabilir" diye yazıyor.

Çalışma, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Photophoretic flight of perforated structures in near-space conditions" (Yakın uzay koşullarında delikli yapıların fotoforetik uçuşu) başlıklı makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe