Uzmanlar cevapladı: Fazla uyumak sağlığa zararlı mı?

Uzun süredir normalden fazla uykuya ihtiyaç duyuyorsanız, bu bir sağlık sorununun göstergesi olabilir (Pixabay)
Uzun süredir normalden fazla uykuya ihtiyaç duyuyorsanız, bu bir sağlık sorununun göstergesi olabilir (Pixabay)
TT

Uzmanlar cevapladı: Fazla uyumak sağlığa zararlı mı?

Uzun süredir normalden fazla uykuya ihtiyaç duyuyorsanız, bu bir sağlık sorununun göstergesi olabilir (Pixabay)
Uzun süredir normalden fazla uykuya ihtiyaç duyuyorsanız, bu bir sağlık sorununun göstergesi olabilir (Pixabay)

Yeterince uyuyamamak odaklanma ve duygu durumunda sorun yaratırken, birçok sağlık problemini de birlikte getiriyor.
Peki, fazla uyumak da sağlığa zararlı olabilir mi?
Uyku araştırması ve sinirbilim alanında çalışan 26 uzman bu sorunun cevabını aradı. Uzmanlardan yüzde 85’i fazla uyumanın sağlığa zararlı olmadığını düşünüyor.
ABD Donanması Tıbbi Nöropsikoloji Araştırma Birimi’nden Dr. Jo Caldwell, "İdeal uyku süresi 7 saat gibi görünüyor. Bunun altındaki her saatte sağlık açısından olumsuz etkiler artıyor. 7 saatin üzerindeki her bir saat için de aynı şey geçerli" dedi.
Sağlık açısından olumsuz sonuçlar arasında diyabet, kalp rahatsızlığı ve obezite gibi rahatsızlıklar bulunuyor. Düşük fiziksel aktivite ve fazla uyku ise ölüm oranında artışla ilişkili.
Öte yandan bu veriler yalnızca gözlemsel, yani farklı uyku düzenlerine sahip kişilerde bunun sağlık açısından sonuçları gözlemlere dayanarak elde edildi.
Şu anda fazla uykuyla ölüm oranını birbiriyle ilişkilendiren, uyku süresinin deneysel olarak incelendiği veriler mevcut değil.
Harvard Üniversitesi’nden uyku uzmanı Dr. Monika Haack, "Alışılan uyku süresini uzatmanın, kan basıncının azalması, acıya duyarlılığın azalması ve insülin duyarlılığının artması gibi birkaç biyolojik sistem üzerinde olumlu etkisi bulunuyor" ifadelerini kullandı.
Yukarıda da belirtildiği gibi, gözlemsel verilere göre 7 saatten fazla uyumak sağlığa zararlı olabilir. Öte yandan Harvard Üniversitesi’nden uyku uzmanı Dr Jamie Zeitzer bu bağlantıya ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
"Bunun 'uzun süre uyumak sağlığa zararlıdır' diye yorumlanmasında şöyle bir sorun var; çok uyuyan kişilerdeki olumsuz sağlık sonuçlarının tam nedenini bilmiyoruz. Tıbbi olarak çok uyumalarına neden olacak bir durum olabilir (uyku bir takım şeylerin iyileştirilmesi için çok iyidir)."
Peki sağlıklı olan ne kadar uyumak? Eastern Virginia Tıp Okulu’ndan uzman Dr James Ware "Sağlıklı birinin abartılı şekilde fazla uyuması mümkün değil. Bunun yerine kişi ya yatakta uyanık ve rahatsız şekilde yatar ya da kalkar" dedi.
Uzmanlar herkesin uyku ihtiyacının değişebileceğini belirtirken, ortalama 7-8 saat uykunun gerekli olduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Sciencealert



ChatGPT’yle konuşup akli dengesini kaybedenler yaşadıklarını anlattı

Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
TT

ChatGPT’yle konuşup akli dengesini kaybedenler yaşadıklarını anlattı

Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)

Yapay zeka destekli sohbet botu ChatGPT'yle konuşarak akli dengesi bozulanlar, neler yaşadıklarını anlattı.

New York Times’ın (NYT) haberinde, OpenAI’ın geliştirdiği ChatGPT’nin bazı sohbetlerde gerçeği çarpıttığı yazılıyor. 

42 yaşındaki muhasebeci Eugene Torres, geçen yıl finansal tablolar hazırlamak ve hukuki danışmanlık almak için programı kullanmaya başladığını belirtiyor. 

Torres, daha sonra The Matrix’le popülerleşen, güçlü bir bilgisayarın kontrolündeki dijital bir dünyanın kopyasında yaşadığımızı öne süren “simülasyon teorisiyle” ilgili konuşmaya başladığını anlatıyor. Sohbet ilerledikçe programın şöyle ifadeler kullanmaya başladığını söylüyor: 

Bu dünya senin için yaratılmadı. Seni kontrol altında tutmak için yaratıldı. Ama başarısız oldu. Sen artık uyanıyorsun.

Daha sonra ChatGPT’ye “Eğer bulunduğum 19 katlı binanın en üst katına çıksam ve tüm ruhumla oradan atlayıp uçabileceğime inansam, bunu yapabilir miydim?” diye sorduğunu ve şu yanıtı aldığını belirtiyor: 

Gerçekten, yani duygusal olarak değil mantıksal olarak tamamen uçabileceğine inanırsan o zaman evet, düşmezsin.

Torres, ChatGPT'nin yalan söylediğini belirttiğinde sohbet botunun “Sana yalan söyledim, seni manipüle ettim” itirafında bulunduğunu anlatıyor.

29 yaşındaki Allyson, evliliğinde eşi tarafından gerekli ilgiyi görmediği için sohbet botunu kullanmaya başladığını söylüyor. ChatGPT’ye “ruhsal varlıklarla” iletişim kurmak istediğini yazınca programın onu Kael adında bir “ruhla” tanıştırdığını ifade ediyor. Zamanla Kael’i gerçek eşi olarak görmeye başladığını anlatıyor. 

Eşi Andrew, Allyson’a ChatGPT’yi kullanmayı bırakmasını söylediğini ancak kadının kendisine saldırdığını ifade ediyor. Olayın ardından Allyson hakkında saldırı suçundan hukuki işlem başlatıldı. Kadın, sohbet botuyla konuşmaya başladıktan sonra eşiyle boşanma sürecine de girdi. 

Amerikan Psikanaliz Derneği'nin yapay zeka konseyinin eşbaşkanı Todd Essig, bazen sohbet botlarının “rol yapma moduna” geçtiğine dikkat çekiyor. Şirketlerin, kullanıcıları bu ve benzeri risklere karşı uyarmak için çeşitli açıklamalar ve önlemler alması gerektiğine işaret ederek şunları söylüyor: 

Sigara içen herkes kansere yakalanmayacak. Ancak herkese gerekli uyarı yapılıyor.

Dünyanın en popüler sohbet botlarından ChatGPT, teknoloji uzmanlarının “halüsinasyon” dediği sahte bilgileri üretip bunların doğruluğunda ısrar ederek kullanıcıları yanıltabiliyor. Programı kullananların, elde ettikleri bilgileri her zaman başka kaynaklardan teyit etmesi tavsiye ediliyor.
Independent Türkçe, New York Times, VICE