Hartum’un Paris Konferansı’ndan beklentisi: Borçlarının en az üçte ikisinin silinmesi

Hamduk, dün Paris’e vardı (Sudan Başbakanı)
Hamduk, dün Paris’e vardı (Sudan Başbakanı)
TT

Hartum’un Paris Konferansı’ndan beklentisi: Borçlarının en az üçte ikisinin silinmesi

Hamduk, dün Paris’e vardı (Sudan Başbakanı)
Hamduk, dün Paris’e vardı (Sudan Başbakanı)

Sudan Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, dün, Sudan’ın borçlarından en az üçte ikisinin silinmesi için, demokratik geçişi destekleme yönünde bugün Paris’te bölgesel ve uluslararası katılımla düzenlenen konferansa bel bağladığını açıkladı
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ve Başbakan Abdullah Hamduk, konferansa katılmak için Dışişleri, Maliye, Enerji, Maden, Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanları, Sudan Merkez Bankası Başkanı, Sudan İşadamları ve İşverenler Federasyonu (SBEF) ve çok sayıda iş insanından oluşan bir heyet eşliğinde dün Fransa’ya gitti.
Sudan Dışişleri Bakanı, dün Hartum Havalimanı’nda yaptığı basın açıklamasında, Sudan’ın Ağır Borç Yükü Altındaki Yoksul Ülkeler Girişimi’nden (HIPC) faydalanması için dış borçlarının yüzde 70’inin affedilmesini beklediğini ifade etti. Aynı zamanda konferansın ilk oturumunda başta Sudan'ın ulaşım, altyapı, enerji, tarım ve yatırım alanlarında dünya ülkeleriyle ekonomik ve yatırım ortaklıkları kurma arzusu olmak üzere ana hedeflerin tartışılacağını da ekledi.
Hamduk'un yarın düzenlenecek Fransa-Afrika Zirvesi’ne Afrika kıtasından bir çok devlet başkanının katılacağını belirten Bakan Mehdi, Burhan ve Hamduk'un ‘Sudan Günü’ başlıklı Paris Konferansı’nın ilk oturumunda konuşma yapacağını bildirdi.
Hükümet Sözcüsü ve Kültür ve Enformasyon Bakanı Hamza Bellul, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Paris konferansının Sudan'ın dış dünyaya açıldığı yolda önemli bir durak olduğunu, güçlü ve müreffeh bir ekonomi inşa etmeye yol açacağını söyledi. Aynı zamanda “Hükümet; ulaşım ve altyapı, tarım ve hayvancılık, enerji ve madencilik, iletişim ve dijital dönüşüm olmak üzere dört ana sektördeki uluslararası şirketler, kurumlar ve yatırımcılarla ortaklık ve yatırım projeleri sunacak” ifadelerine başvurdu.
Söz konusu sektörlerdeki birçok büyük projenin Maliye ve Ekonomi Planlama Bakanı Cibril İbrahim Muhammed tarafından, geri kalan projelerin ise hükümete ait web sitesi aracılığıyla yatırımcılara sunulacağını söyleyen Bakan Bellul, konferansta alacaklı ülkelerin de huzurunda Sudan’ın borçlarını erteleme konusu üzerine durulacağını açıkladı. Bunlar arasında Sudan'ın alacaklısı olan Paris Kulübü ülkeleri de yer alıyor. Bu adımın, borç erteleme taleplerini karşılamanın bir başlangıcı olduğunu not eden Bakan Bellul, Sudan hükümetinin ülkedeki demokratik geçişi destekleyen bazı arkadaşları ve Fransa yardımıyla bu dosyada büyük başarılar elde etmeye çalıştığını da sözlerine ekledi.
Söz konusu konferans dahilinde Sudan özel sektörü, şirketler ve iş insanları ile katılımcı ülkelerdeki muadilleri arasında ortaklıklar kurulması, özel sektör projelerine yatırım yapmaya teşvik edilmesi için ayrılan bir oturumun varlığından bahseden Bakan Bellul, “Sudan, ülkede ulusal ve yabancı yatırım için cazip bir ortam yaratmak amacıyla bir dizi yasa ve mevzuat çıkardı. Konferans çizelgesi dahilinde Başbakan'ın önde gelen Avrupalı ​​şirketlerden 15 yöneticiyle gerçekleştireceği toplantı da yer alıyor” ifadelerini kullandı.
Bakan Bellul’un ifade ettiğine göre, konferansa Sudan Merkez Bankası Başkanı ve Sudan Bankalar Birliği temsilcileri de katılacak. Bu yönde başta ikili bankacılık sistemi, Sudan bankacılık sektöründeki yatırım fırsatları ve diğer ilgili konular olmak üzere sektördeki gelişmeler ele alınacak.
Başbakan'ın ana oturumda gerçekleştireceği konuşmasında, ekonomideki yapısal bozulmaları gidermek için hükümetin son dönemde yürüttüğü ekonomik reformlar, aynı zamanda uluslararası kuruluşların destekleri artırma ve harcamaları standartlaştırma politikalarını uygulama yönündeki sonuçlar üzerinde durulacak.
Hükümet, konferansta devletlere, şirketlere ve yatırımcılara tüm ekonomik sektörlerde uygulanması için milyar dolarlar gerektiren projeler sunacak. Sudanlı ekonomistler, hükümetin başta Paris Kulübü (ABD, İngiltere, Almanya ve İtalya) olmak üzere alacaklıları ikna edeceğini, aynı zamanda HIPC çerçevesinde borçlardan muaf tutulacağını ya da hafifletileceğini bekliyor. Bu, Sudan’ın Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve Afrika Kalkınma Bankası dahil olmak üzere çeşitli uluslararası finans kurumları ve fonlarından düşük faizli krediler alarak gerekli finansman ve yardıma ulaşmasını sağlayacak.
Yatırım yasası ve kamu ile özel sektör arasındaki ortak yasayı onaylayan Sudan, aynı zamanda şeffaflığı artırma yönünde yolsuzlukla mücadele komisyonu kurmuştu.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”