İsrail, esir takasını içeren uzun vadeli bir anlaşma arayışında: ‘Savaş birkaç gün içinde bitebilir’

İsrail’in dün Refah’ı bombalamasının ardından kurbanlar evlerinin yıkılışını incelerken (AFP)
İsrail’in dün Refah’ı bombalamasının ardından kurbanlar evlerinin yıkılışını incelerken (AFP)
TT

İsrail, esir takasını içeren uzun vadeli bir anlaşma arayışında: ‘Savaş birkaç gün içinde bitebilir’

İsrail’in dün Refah’ı bombalamasının ardından kurbanlar evlerinin yıkılışını incelerken (AFP)
İsrail’in dün Refah’ı bombalamasının ardından kurbanlar evlerinin yıkılışını incelerken (AFP)

İsrail medyasının, Siyasi ve Güvenlik İşleri Kabinesi’nin 4,5 saat süren toplantı sırasında Gazze Şeridi’nde ateşkes konusunun masaya yatırılmayıp, operasyonların devam edeceği kararı alındığını aktarmasına rağmen, askeri ve güvenlik kaynakları İsrail’in bu hafta içerisinde esir takası değişimini de içeren uzun bir anlaşma girişimi gayreti içerisinde olduğunu iddia etti.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (KAN) ve Ma’rib gazetesi, kabinenin Gazze’de ateşkes konusunu ele almadığını ve uzun vadeli bir ateşkes önerisinin de olmadığını yazdı. İbrani medyası İsrailli bir yetkilinin, ateşkesin ele alınmadığını ve masada ateşkes ile ilgili bir önerinin de sunulmadığını ancak esirler ve kayıplar konusunun toplantının önemli gündem maddesi olduğu açıklamasını nakletti.
Açıklamadan da açıkça anlaşıldığı üzere, İsrail önceki ateşkeslere benzer ‘geçici’ bir ateşkes istemiyor, daha çok Gazze Şeridi'ndeki askerlerini geri alma anlaşmasıyla uzun bir ateşkes niyetinde. İsrail her zaman, 2014 yılından bu yana Hamas askerleri ve Filistinlilerin dönüşüne yönelik kuşatmayı hafifletmeyi içeren bir anlaşmayı şart koşarken, bunun gerçekleşmesinin karmaşık bir takas anlaşmasını gerektirdiği göz önünde alındığında Hamas’ın bu yaklaşıma hızlı bir şekilde yanıt vereceğine inanılmıyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bakanlarla bir araya geldikten sonra Savunma Bakanı Benny Gantz ve Genelkurmay Başkanı General Aviv Kochavi’nin yanı sıra diğer üst düzey güvenlik yetkilileriyle görüştü. Yapılan bu toplantılar, Gantz’ın Gazze’deki gerilimin artması ve Batı Şeria’da yaşanan gelişmeleri ABD Dışişleri Bakanlığı'nda Filistin ve İsrail İşlerinden Sorumlu Hadi Amr ile ele aldığı görüşmenin ardından yapıldı. Görüşmede, İsrail ile Gazze Şeridi arasında ateşkese varılması için gerginliğin azaltılması konuları masaya yatırıldı. Gantz ABD heyetine, İsrail’in uzun vadeli ateşkes istediğini söyledi.
ABD’nin bu adımı, Mısır ve BM’nin yanı sıra Rusya ve Katar'ın da Gazze'de ateşkese varmak için yürüttüğü geniş bir hamlenin parçası. Walla internet sitesinin haberine göre, İsrail güvenlik yetkilisi hava operasyonlarının hedeflerinin bittiğini sonuç olarak taarruzun herhangi bir şekilde devam etmesinin Gazze’ye kara harekatı başlayacağı anlamına geldiğini belirterek, bu durumun askeri ve siyasi yetkililerin desteklemediği bir şey olduğunu açıkladı.
Yetkililer, İsrail’in duruşunu değiştirmesi ve herhangi bir ciddi öneriyi dinlemesi gerektiğini söylüyor. İsrail’de hafta ortasına kadar çatışmayı durdurmak için ‘bir şeylerin olgunlaşacağına’ dair bir algı var.
İsrailli bir güvenlik kaynağı Maariv gazetesine verdiği röportajda, mevcut durumun Hamas ile esir takası anlaşmasını ilerletmek için kullanılabileceğini söyleyerek, ateşkes yolları aranması gerektiğini ifade etti. İsrail’in yaklaşımı, İsrail üzerinde artan uluslararası baskı ve Gazze Şeridi'ndeki insani durumun kötüleşmesiyle karşı karşıya. Haaretz gazetesi, tüm bu yaşananların hafta içerisinde Gazze’de ateşkes için baskı unsuru oluşturacağını aktardı. Haaretz gazetesinden askeri analist Amos Harel’in İsrail ordusundaki üst düzey subaylardan aktardığı haberinde, operasyonlarda belirlenen hedeflerin neredeyse sona erdiği belirtilerek, ordunun savaşı birkaç içinde bitireceğini ve bu süre zarfı içinde Hamas’ın iki liderine yönelik suikast girişimlerinin yapılmasının beklendiğini kaydetti.
Yediot Aharonot gazetesinin güvenlik analisti Alex Fishman, yeni gelişmeler olmadığı takdirde Gazze’deki çatışmaların hafta sonuna kadar biteceğini söyledi. Hamas yaşananlardan İsrail’i sorumlu tutarken, arabuluculardan Kudüs’ün yanı sıra Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki saldırıları durdurmalarını talep etti.



ABD'li yetkililer Avrupa'da Ukrayna ve İran konusunda üst düzey görüşmeler gerçekleştiriyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)
TT

ABD'li yetkililer Avrupa'da Ukrayna ve İran konusunda üst düzey görüşmeler gerçekleştiriyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Beyaz Saray temsilcisi Steve Witkoff'un önümüzdeki günlerde Avrupa'yı ziyaret ederek Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını sona erdirme ve İran'la nükleer anlaşma için zemin hazırlama yollarını görüşeceği belirtildi.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'tan aktardığı habere göre bakanlık, Rubio ve Witkoff'un bugün (Çarşamba) ve yarın (Perşembe) Fransa'nın başkenti Paris'te Avrupalı mevkidaşlarıyla bir araya gelerek Ukrayna konusunu ele alacaklarını belirtti.

Fransız bir diplomatik kaynak Rubio'nun yarın mevkidaşı Jean-Noel Barro ile Ukrayna'daki savaş, Ortadoğu'daki durum ve İran nükleer anlaşması üzerine görüşmeler yapacağını söyledi.

ABD'li bir yetkili Witkoff'un daha sonra Roma'da İranlı yetkililerle bir toplantıya katılacağını söyledi.

Yoğun diplomatik kampanya, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Ukrayna'da bir barış anlaşmasına yönelik ilerleme kaydedilmemesi nedeniyle yaşadığı hayal kırıklığının arttığı bir döneme denk geliyor.

ABD Başkanı ve danışmanları Rusya'nın uzlaşmaz tutumunu eleştirirken, Trump da Rusya'nın 2022'de başlayan Ukrayna işgalini genişletmesinden Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i sorumlu tuttu.

Son toplantılar, yönetimin Washington ve Tahran'ın İran'ın nükleer programı konusunda kalıcı bir anlaşma yapıp yapamayacağını araştırmaya devam ettiği bir döneme denk geldi.

İran ve ABD bu hafta başında Umman'da her iki tarafın da olumlu olarak nitelendirdiği dolaylı görüşmeler gerçekleştirmiş, ancak bir anlaşmanın hala çok uzak olduğunu kabul etmişlerdi.

Trump Pazartesi günü yaptığı açıklamada bir anlaşmaya varılamaması halinde İran'ın nükleer tesislerini bombalamaya hazır olduğunu söyledi. Bilgi sahibi kaynaklara göre Salı günü Beyaz Saray'da üst düzey ulusal güvenlik danışmanlarıyla İran'ın nükleer programına odaklanan bir toplantı yaptı.

ABD Başkanı, ilk döneminde İran ile altı dünya gücü arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan ülkesini çektikten ve İran'a ağır yaptırımları yeniden uygulamaya başladıktan sonra Şubat ayından bu yana Tahran'a yönelik “maksimum baskı” kampanyasını sürdürüyor.

İran'ın nükleer programı o tarihten bu yana ilerleme kaydediyor. İki ülke eski Başkan Joe Biden döneminde dolaylı görüşmeler yapmış ancak çok az ilerleme kaydetmişti.