Sisi, Mısır'ın Etiyopya Barajı ile ilgili adil bir anlaşmaya bağlılığını vurguladı

Cumhurbaşkanı Macron ve Sisi dün Paris'te bir arada (AFP)
Cumhurbaşkanı Macron ve Sisi dün Paris'te bir arada (AFP)
TT

Sisi, Mısır'ın Etiyopya Barajı ile ilgili adil bir anlaşmaya bağlılığını vurguladı

Cumhurbaşkanı Macron ve Sisi dün Paris'te bir arada (AFP)
Cumhurbaşkanı Macron ve Sisi dün Paris'te bir arada (AFP)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, Etiyopya'daki Hedasi (Nahda) Barajı’nın doldurulması ve işletilmesi sürecine ilişkin açık kurallar içeren adil ve bağlayıcı bir yasal anlaşma çerçevesinde ülkesinin su haklarının korunmasına olan bağlılığını yeniledi. Sisi Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile dün (pazartesi) Paris'teki Elysee Sarayı'nda yaptığı görüşmede, Mısır'ın su çıkarlarına zarar vermeyi kabul etmeyeceğini vurguladı.
Sisi, Sudan'daki geçiş sürecinin desteklenmasi için yapılan Paris Konferansı'na ve Afrika kıtasındaki birçok liderin katılımıyla gerçekleştirilen Afrika Ekonomilerinin Finansmanı Zirvesi'ne katıldı. Mısır Cumhurbaşkanı, konferansta ve ikili görüşmeleri sırasında Etiyopya ile Nahda (Rönesans) Barajı konusundaki anlaşmazlığı dile getirmeyi ihmal etmedi.
Etiyopya,110 milyonluk nüfusunun elektrik ihtiyacını karşılamak için gerekli olduğunu söylediği hidroelektrik enerji üretmek amacıyla 2011’de başladığı Nil'in ana kolu üzerinde bulunan baraj inşaatına devam ediyor.
Mısır ve Sudan ise, olası zararlarını önleyecek şekilde barajın doldurulmasını ve işletilmesini düzenleyen bağlayıcı bir yasal anlaşmanın yapılması konusunda ısrarcı.
Sisi, Paris Konferansına katılımının yanı sıra, Elysee Sarayı'nda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de bir araya geldi. Mısır Cumhurbaşkanlığı sözcüsü, Sisi'nin, önümüzdeki dönemde çeşitli bölgesel konularda Fransa tarafıyla koordinasyonu en üst düzeye çıkarma arzusunu dile getirdi. Ayrıca, Mısır'ın Fransa ile genişletilmiş stratejik ortaklığını Orta Doğu bölgesinde güvenlik ve istikrarı sürdürmenin önemli bir dayanağı olarak güçlendirme ve derinleştirme konusundaki istekliliğini vurguladığını ifade etti.
Sözcü, toplantıda Hedasi (Nahda) Barajı konusuna da değinildiğini, Sisi'nin barajın doldurulması ve işletilmesi sürecine ilişkin açık kuralları garanti eden ve ortak çıkarları sağlayan adil ve bağlayıcı bir yasal anlaşmaya vararak Mısır'ın su haklarına bağlılığını teyit ettiğini ve hiçbir tarafın Mısır'ın su çıkarlarına zarar vermesinin kabul edilemeyeceğini vurguladı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Paris’te Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgenaral Abdulfettah el-Burhan ile de görüştü. Mısır Cumhurbaşkanlığı resmi sözcüsü, Cumhurbaşkanı Sisi’nin, Mısır’ın özellikle güvenlik, askeri, ekonomik ve ticari seviyelerde Sudan ile ilişkilerini iki kardeş ülke halkının çıkarlarına katkıda bulunacak şekilde derinleştirme ve güçlendirme arzusunda olduğunu belirtti.
Bu bağlamda, Mısır'ın Sudan'a her alanda verdiği tam desteğini belirterek, Mısır ve Sudan'ın ulusal güvenliğiyle yakından ilgili ve Nil Vadisi halkını birleştiren tarihi bağlara dayanarak, Mısır'ın Sudan'da siyasi, güvenlik ve ekonomik istikrarın sağlanması konusunda Sudan'daki Geçiş Sürecini Destekleme Uluslararası Konferansı’na katılma istekliliğini dile getirdi.
Ekonomik istikrarın sağlanması, ülkenin birikmiş borçlarından kurtulması ve finansman yüklerinin azaltılması için Sudan hükümetinin attığı adımları Mısır tarafından destekleme çabalarına ilişkin olarak konuşan Sisi, Mısır'ın Uluslararası Para Fonu'ndaki payını kullanarak Sudan'ın ödeyemediği borçlarını kapatması için uluslararası girişime destek vereceğini belirtti ve Mısır'ın ekonomik deneyimini, Sudanlı kadroların eğitimine aktarmayı teklif etti.
Öte yandan su sorununun ulusal güvenlik meselesi olmasından dolayı Mısır ve Sudan halkları için son derece önemli olduğu konusunda fikir birliğine varıldığı ve iki ülkenin, tüm tarafların ortak çıkarlarını sağlayacak şekilde barajın doldurulması ve işletilmesi süreci için adil ve bağlayıcı bir yasal anlaşmaya varılmasına bağlılıklarını teyit ettiği ifade edildi.
Toplantıda ayrıca Sudan-Etiyopya sınırlarındaki gelişmelerin yanı sıra bazı bölge ülkelerindeki krizlerle ilgili gelişmeler de gözden geçirildi. Bu bağlamda iki ülke ve iki halkın ortak çıkarları için önümüzdeki dönemde yoğun istişare ve karşılıklı koordinasyonun sürdürülmesi konusunda anlaşmaya varıldı.
Addis Ababa ise, Mısır ve Sudan tarafından reddedilen su toplama ve işletme kuralları konusunda bu ülkelerle bir anlaşmaya varmadan Nahda Barajı rezervuarının ikinci aşama su toplama işlemini başlatmakta ısrar ediyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.