Kanada mahkemesi, İran'ın Ukrayna uçağını düşürmesini ‘terör eylemi’ olarak değerlendirdi

Tahran'da düşürülen uçağın enkazı (DPA)
Tahran'da düşürülen uçağın enkazı (DPA)
TT

Kanada mahkemesi, İran'ın Ukrayna uçağını düşürmesini ‘terör eylemi’ olarak değerlendirdi

Tahran'da düşürülen uçağın enkazı (DPA)
Tahran'da düşürülen uçağın enkazı (DPA)

Kanada mahkemesi dün (Perşembe) İran'ın Ocak 2020'de Tahran'dan havalandıktan kısa bir süre sonra Ukrayna'ya ait Boeing 737 tipi yolcu uçağını düşürmesini ‘terör eylemi’ olarak değerlendirdi ve hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat talebinin önünü açtı.
AFP'nin haberine göre, Ontario Eyaleti Yüksek Mahkemesi, Ukrayna Havayolları'na ait PS752 sefer sayılı uçağa iki füzenin fırlatılmasının ‘muhtemelen’ kasıtlı olduğuna ve Kanada yasalarına göre bunun ‘terör eylemi’ olarak değerlendirildiğine karar verdi.
Kanada'da İran'a dava açmak isteyen dört aile yakınına destek veren Yargıç Edward Pelopaba, "Savcılar, 752 sefer sayılı uçağın (İran tarafından) imha edilmesinin bir terör eylemi olduğunu kanıtladılar" dedi.
Olayda hayatlarını kaybedenlerin avukatlarından olan Mark ve Jonah Arnold, yaptıkları açıklamada memnuniyetlerini dile getirdiler. Avukatlar, "Ontario Eyaleti Yüksek Mahkemesi kararı Kanada hukukunda benzeri görülmemiştir ve bunun hayatını kaybedenlerin adalet arayan yakınları üzerinde büyük bir etkisi olacaktır" dedi.
Bu kararın, müvekkillerinin İran'a karşı terör eylemi için tazminat taleplerinin önünü açtığını da eklediler.
Davacılar 1,5 milyar dolar (bir milyar Euro) tazminat talep ediyorlar. Ottava yaşanan olayın ardından geçen sene İran ile diplomatik ilişkilerini kesti.
8 Ocak 2020'de Tahran'da meydana gelen uçak faciasından üç gün sonra İran Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna uçağını ‘yanlışlıkla’ düşürdüklerini itiraf etti.
İran Sivil Havacılık Kurumu Mart ayında yayınladığı nihai raporunda silahlı kuvvetlerin olayda suçu olmadığını iddia etmişti.
Ukrayna, kararı ‘gerçekleri saklamak’ olarak değerlendirirken, Ottawa İran’ın yayımladığı raporun eksik olduğunu ve ikna edici kanıtlar içermediğini belirtti. Ölen 176 kişinin 55'inin Kanadalı ve diğer 30 yolcunun da Kanada'da ikamet ettikleri belirtildi.



İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
TT

İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)

Londra merkezli Silahlı Şiddete Karşı Eylem (Action on Armed Violence-AOAV) adlı kuruluş tarafından yayınlanan bir rapor, Gazze Şeridi'ndeki savaşın başlamasından bu yana İsrail askerleri tarafından işlenen savaş suçları ya da suiistimallerle ilgili olarak İsrail ordusu tarafından açılan her 10 soruşturmadan yaklaşık 9'unun herhangi bir suçlama yöneltilmeden kapatıldığını ortaya koydu.

Şarku’l Avsat’ın The Guardian'dan aktardığına göre AOAV, Ekim 2023 ile Haziran 2025 sonu arasında İsrail ordusunun Gazze Şeridi veya Batı Şeria'daki güçleri tarafından sivillere zarar verildiği iddiaları üzerine bir soruşturma yürüttüğünü veya yürüteceğini söylediği 52 vakaya ilişkin İngilizce medyada haberler bulduğunu bildirdi. Söz konusu vakalar bin 303 Filistinlinin öldürülmesi ve bin 880 kişinin yaralanmasını içeriyor.

frgty
Yardım dağıtım noktasında vurularak öldürülen oğlu için gözyaşı döken Filistinli bir anne (EPA)

AOAV, soruşturmaların yüzde 88'inin çözülemediğini ve herhangi bir suçlama getirilmediğini kaydetti. Bunlar arasında Şubat 2024'te Gazze Şeridi'nde un kuyruğunda bekleyen en az 112 Filistinlinin öldürülmesi ve Mayıs 2024'te Refah'taki bir kampta 45 kişinin ölümüne neden olan hava saldırısı da yer alıyor.

Refah'taki bir dağıtım noktasından yiyecek almaya giden 31 Filistinlinin 1 Haziran'da İsrail güçlerinin ateş açması sonucu öldürülmesiyle ilgili soruşturma ise halen sonuçlanmadı.

AOAV ekibinden Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, “İstatistikler, İsrail'in, güçlerinin savaşla ilgili ihlal suçlamalarını içeren davaların büyük çoğunluğunda sonuca ulaşamayarak ya da suçsuz olduğunu kanıtlayamayarak bir ‘cezasızlık modeli’ yaratmaya çalıştığını gösteriyor” dedi.

cvdfgt
Gazze Şeridi'ndeki bir yardım dağıtım noktasında yaşanan ölüm vakasının ardından Şifa Hastanesi’nin önünde kanlar içindeki bir ambulans sedyesini taşıyan Filistinliler (EPA)

İsrail ordusu, ‘askeri polis tarafından onlarca soruşturma açıldığını ve bu soruşturmaların çoğunun halen devam ettiğini’ bildirdi.

Ordu tarafından yapılan açıklamada, “Kuvvetlerimizin görevi kötüye kullandığına dair her türlü ihbar, şikâyet ya da iddia, kaynağı ne olursa olsun bir ön inceleme sürecinden geçer. Bazı durumlarda kanıtlar askeri polis tarafından cezai soruşturma başlatılması için yeterli olurken, diğer durumlarda sadece bir ön soruşturma yürütülür” ifadeleri yer aldı.

Açıklama şöyle devam etti: “Bu vakalar, İsrail Genelkurmay Başkanlığı Gerçekleri Araştırma ve Değerlendirme Mekanizması olarak bilinen bir mekanizma tarafından, kuvvetlerin suç teşkil eden bir suiistimalde bulunduğuna dair makul bir şüphe olup olmadığının belirlenmesi için değerlendirmeye sevk edilir.”

İnsan hakları örgütleri bu sistemi eleştirerek soruşturmaların yıllar sürebileceğini söylüyor.