Azerbaycan, topraklarına sızan 6 Ermeni askeri esir aldı

Azerbaycan'ın Gence kenti yakınlarındaki bir askeri üste bulunan Azerbaycan askerleri (Arşiv-Reuters)
Azerbaycan'ın Gence kenti yakınlarındaki bir askeri üste bulunan Azerbaycan askerleri (Arşiv-Reuters)
TT

Azerbaycan, topraklarına sızan 6 Ermeni askeri esir aldı

Azerbaycan'ın Gence kenti yakınlarındaki bir askeri üste bulunan Azerbaycan askerleri (Arşiv-Reuters)
Azerbaycan'ın Gence kenti yakınlarındaki bir askeri üste bulunan Azerbaycan askerleri (Arşiv-Reuters)

Ermenistan bugün, Azerbaycan ordusu tarafından iki ülke arasındaki sınırın yakınlarında ‘mühendislik çalışmaları yürüten’ altı askerinin esir alındığını duyurdu. Bakü ise meselenin, Azerbaycan topraklarına sızan bir keşif ve sabotaj grubu ile ilgili olduğunu açıkladı.
Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) haberine göre Ermenistan ordusundan yapılan açıklamada, “Altı askerimiz, sınırdaki Geğarkunik bölgesinde mühendislik çalışmaları yaparken kuşatılarak esir alınmıştı” ifadeleri yer aldı.
Ermenistan’ın doğusunda bulunan ve Kelbecer bölgesi ile sınır komşusu olan Geğarkunik bölgesi, 30 yıl boyunca Ermenistan’ın kontrolünde kaldıktan sonra Azerbaycan güçleri tarafından bu sonbaharda yeniden ele geçirildi.
Öte yandan, Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “27 Mayıs saat 15.00 (GMT 23.00) sularında, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı bir keşif ve sabotaj grubu Azerbaycan topraklarına sızmaya çalışırken yakalanmıştır” denildi.
Bakü, bu sabah bölgede ‘tanklar dahil olmak üzere düşmana bağlı çok sayıda askeri araçlı birliklerden oluşan bir grubun tespit edildiğini’ açıkladı.
İki ülke arasındaki sınırda bu ayın başlarında çatışmalar yaşanmıştı. Çatışmalar, Kafkasya'daki iki eski Sovyetler Birliği ülkesi arasında neredeyse yeniden bir gerilimin patlak vermesine yol açıyordu. Geçtiğimiz Salı günü Azerbaycan güçleriyle yaşanan çatışmada bir Ermeni askeri öldü.
Öte yandan Kelbecer, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana Erivan kontrolüne geçen ayrılıkçı Azerbaycan bölgesi Dağlık Karabağ çevresindeki bölgelerden biridir. Ermenistan ile Azerbaycan arasında 2020 sonbaharında bu bölge üzerinde kısa süreli bir savaş yaşandı. Savaşta altı bin kişi hayatını kaybetti.
Savaş altı hafta sonra Rusya'nın arabuluculuğunda ateşkesle sona erdi ve Bakü sahada kazançlar elde etti.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.