عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Gazze’de ateşkesin sağlanmasının ardından Mısır’ın bölgesel rolü mercek altına alındı

Annesi ve kardeşleri İsrail’in Gazze’yi bombalaması sonucu hayatını kaybederken kendisi enkazdan sağ olarak çıkarılan Ömer (DPA)
Annesi ve kardeşleri İsrail’in Gazze’yi bombalaması sonucu hayatını kaybederken kendisi enkazdan sağ olarak çıkarılan Ömer (DPA)
TT
TT

Gazze’de ateşkesin sağlanmasının ardından Mısır’ın bölgesel rolü mercek altına alındı

Annesi ve kardeşleri İsrail’in Gazze’yi bombalaması sonucu hayatını kaybederken kendisi enkazdan sağ olarak çıkarılan Ömer (DPA)
Annesi ve kardeşleri İsrail’in Gazze’yi bombalaması sonucu hayatını kaybederken kendisi enkazdan sağ olarak çıkarılan Ömer (DPA)

Mısır’ın Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanmasında oynadığı rol, onu diplomatik düzeyde ilgi odağı haline getirerek, Washington’ın Kahire ile en üst düzeyde iş birliği yapmasını sağladı. Mısır’ın bu hamleleri, bazı Arap ülkelerinin İsrail’le normalleşme süreci çerçevesinde attığı adımları da gölgede bıraktı.
Kahire, İsrail ile Filistin arasında geçmişte yaşanan olaylarda arabuluculuk yapmış olsa da analistler ve diplomatlar, Mısır’ın son çabalarının önceki yıllara göre daha açık ve belirgin olduğunu söylüyorlar. İsrail ile Gazze’yi kontrol eden Hamas arasında bir hafta önce başlayan ateşkes ile birlikte Mısır güvenlik heyetleri Tel Aviv ile Filistin toprakları arasında mekik diplomasisi uyguladı.
Mısır Güvenlik Kaynakları, Hamas lideri İsmail Haniye de dahil olmak üzere birçok Filistinli ismin, ateşkesi güçlendirmek için önümüzdeki hafta Kahire ziyaretlerine başlayacağını belirtti. Bir Hamas yetkilisi Reuters haber ajansına, “Mısır ve Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, 11 günlük savaş boyunca ateşkes için çok aktif çaba gösterdi. Bu gayet açık ve net görülüyordu” değerlendirmesinde bulundu.
Hamas’ın kökleri, yasadışı Müslüman Kardeşler örgütüne dayansa da, Kahire’nin Hamas ile köklü istihbarat ilişkileri bulunuyor. Bir diplomat, Mısır’ın, Sina Yarımadası ile Gazze arasındaki sınırda güvenliğe verdiği önem nedeniyle Hamas hareketiyle ilişkilerinde ‘çok pragmatik’ olduğunu söyledi. Buna karşın, Mısır gibi İsrail ile onlarca yıllık bir barış anlaşmasına sahip olan ve Filistin topraklarına sınırı bulunan Ürdün ve  Gazze Şeridi’ne mali destek sağlayan Katar dahil olmak üzere diğer Arap devletleri bu süreçte daha sınırlı bir rol oynadılar.
Trump ile iyi ilişkileri olan Mısır için ateşkes sağlanmasının faydalarından biri de Beyaz Saray ile temasların aniden ve yeniden başlaması oldu. Ocak ayında Biden’ın göreve başlamasından bu yana devam eden sağır edici sessizliğin ardından ABD Başkanı, Mısırlı mevkidaşı ile beş günde iki kez görüştü.
Ancak analistler, ABD ile Mısır arasında Filistin-İsrail çatışması çerçevesinde yeniden başlayan iletişimin, barış görüşmeleri ufkundaki sıkıntının giderilmesi ile sınırlı kalacağını söylüyorlar. Mısır Eski Dışişleri Bakanı Nebil Fehmi, “Bu durum çatışma sorununu çözebilmekten daha çok çatışma yönetimidir. Bizim geçmişteki temaslarımız olaylar patlak verdiğinde Gazze’deki güvenlik sorunlarının yanı sıra barış süreci ile ilgiliydi. Şu anda barış süreci ile ilgili ciddi hiçbir sorun yok” değerlendirmesinde bulundu.

 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.