Cezayir ve Libya, sınır güvenliğine ve yatırımların teşvik edilmesine odaklandı

Başbakan Dibeybe’nin Cezayir ziyareti, iki ülke arasındaki sınır kapısının yeniden açılmasına yönelik teknik düzenlemelerin başlatılmasıyla sonuçlandı

Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı
Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı
TT

Cezayir ve Libya, sınır güvenliğine ve yatırımların teşvik edilmesine odaklandı

Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı
Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki heyetin dün, Cezayir'de gerçekleştirdikleri görüşmeler sırasında, özellikle iki ülke arasındaki sınırların güvenliğinin sağlanması ve yatırımların önündeki engellerin kaldırılması üzerinde duruldu.
Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum, ülkesinin Libya halkıyla içinde bulundukları kötü durumun üstesinden gelmelerinde ‘sınırsız’ bir dayanışma ve Libyalı yetkilileri yaklaşan önemli dönüm noktalarına hazırlanmak amacıyla devlet kurumlarını birleştirerek ülkedeki siyasi ve güvenlik istikrarını ve milli uzlaşıyı yeniden sağlamaları konusunda destekleme çabası içerisinde olduğunu vurguladı.
Cezayir haber ajansı APS'nin haberine göre Bukadum, Libyalı mevkidaşı Necla el-Menguş ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından başkentte yaptığı açıklamada, “Kardeşliğin bir kez daha teyit edildiği toplantıda, iki halkın özlemlerini karşılanmasının öne çıktığı ikili ilişkilerle ilgili konular ele alındı” ifadelerini kullandı.
Bakan Bukadum, Libya Dışişleri Bakanı Menguş ile aralarında iletişim ve koordinasyon olduğuna işaret ederek, ortak ilgi alanına giren bölgesel ve uluslararası konulardaki görüşlerini paylaştıklarını vurguladı. Bukadum ayrıca dün başkent Cezayir’de iki ülkeden 500 iş insanını bir araya getiren ve yatırım fırsatlarının tartışıldığı ‘Yatırım Forumu’ düzenlendiğine işaret etti. Buna ek olarak dün Cezayir'in güvenlik nedeniyle sekiz yıl önce kapattığı ülkenin güneydoğusundaki Debdab Sınır Kapısı’nın yeniden açılması için teknik düzenlemelere başlanacağı açıklandı.
Bukadum’un açıklamalarına göre iki ülkenin dışişleri bakanları arasındaki görüşmede, her iki taraftaki yatırımcıların önündeki engellerin üstesinden gelmek ve Gadamis-Debdab Sınır Kapısı’nın yeniden açılmasını hızlandırmak dahil olmak üzere karşılıklı ticari ve ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesi için alınacak önlemler tartışıldı. Cezayir Dışişleri Bakanı açıklamasında, “İki ülke arasında var olan kardeşlik ve komşuluk ilişkilerinde anlayış ve dayanışma değerleri benimsendi. Bu değerler sürdürülmeli” şeklinde konuştu. Cezayirli Bakan, ‘kardeş Libya halkının Kurtuluş Devrimi sırasında Cezayir ile dayanışmasına da’ övgüde bulundu.
Libyalı heyetin Cumartesi günü başlayan ve iki gün süren ziyaretine Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Dibeybe’nin başkanlık etmesi dikkat çekti. Dibeybe, ziyaret sırasında Cezayir Başbakanı Abdulaziz Cerrad ile temasda bulundu.
Libya Dışişleri Bakanı Menguş, Cezayir'in ‘Libya’nın egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını korumak için gösterdiği sağlam duruşa, yorulmak bilmeyen çabalarına ve milli uzlaşının sağlanmasındaki sınırsız dayanışmasına’ övgüde bulundu. Bakan Menguş, Cezayir'in Libya’da 24 Aralık 2021 tarihinde seçimlerin yapılmasını öngören Cenevre Anlaşması'nın sonuçlarına ve uluslararası haritaya ilişkin olumlu rolüne dikkati çekti.
İki ülke arasındaki iş birliği araçlarının güçlendirilmesinin yanı sıra ortak çabaların iki katına çıkarılması, ilişkilerin geliştirilmesine daha fazla özen gösterilmesi ve ekonomik iş birliğini veya etkili ticaret alışverişinin önündeki tüm engellerin ele alınması gerektiğini vurgulayan Libyalı Bakan, “Bakan Bukadum bu alanda bizimle iş birliği yaparak Cezayir ile Libya arasındaki hayati noktalardan biri olan Gadamis-Debdab Sınır Kapısı’nın yeniden açılması gerektiğini kabul etti. İki ülke arasındaki iş birliğini kolaylaştırmak için yakında bir sınır kapısını daha açmayı kararlaştırdık. Bu aşamada Libya'nın taleplerine cevap vermenin (Cezayir tarafı için) herhangi bir sorun teşkil etmeyeceğinden bahsettim” ifadelerini kullandı.
Kendisinin ve Bukadum'un iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin kurulmasını ve ilerleyen süreçte Konsey’in çalışmalarını bakanlar düzeyinde tutmayı düşündüklerini de sözlerine ekledi. Bu sayede birçok önemli ticari, güvenlik ve sağlık dosyasının ele alınabileceğini belirten Bakan Menguş, ayrıca güvenlik alanındaki iş birliğini güçlendirmek için sahada güvenlik anlaşmalarını harekete geçirmenin yanı sıra, yasadışı göç ve sınırların güvenliğini sağlamada iş birliği araçları ile ilgili diğer dosyaların da incelenebileceğini vurguladı.
Cezayir hükümetinden yetkililer ile UBH yetkilileri arasında dün, içişleri, çalışma, sosyal güvenlik, ulaşım, bayındırlık, sağlık, finans ve enerji sektörlerine yönelik ikili görüşmeler yapıldı.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.