عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Cezayir ve Libya, sınır güvenliğine ve yatırımların teşvik edilmesine odaklandı

Başbakan Dibeybe’nin Cezayir ziyareti, iki ülke arasındaki sınır kapısının yeniden açılmasına yönelik teknik düzenlemelerin başlatılmasıyla sonuçlandı

Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı
Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı
    Cezayir/Boualem Goumrassa
TT
TT

Cezayir ve Libya, sınır güvenliğine ve yatırımların teşvik edilmesine odaklandı

Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı
Cezayir ve Libya arasındaki Gadamis-Debdab Sınır Kapısı

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki heyetin dün, Cezayir'de gerçekleştirdikleri görüşmeler sırasında, özellikle iki ülke arasındaki sınırların güvenliğinin sağlanması ve yatırımların önündeki engellerin kaldırılması üzerinde duruldu.
Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum, ülkesinin Libya halkıyla içinde bulundukları kötü durumun üstesinden gelmelerinde ‘sınırsız’ bir dayanışma ve Libyalı yetkilileri yaklaşan önemli dönüm noktalarına hazırlanmak amacıyla devlet kurumlarını birleştirerek ülkedeki siyasi ve güvenlik istikrarını ve milli uzlaşıyı yeniden sağlamaları konusunda destekleme çabası içerisinde olduğunu vurguladı.
Cezayir haber ajansı APS'nin haberine göre Bukadum, Libyalı mevkidaşı Necla el-Menguş ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından başkentte yaptığı açıklamada, “Kardeşliğin bir kez daha teyit edildiği toplantıda, iki halkın özlemlerini karşılanmasının öne çıktığı ikili ilişkilerle ilgili konular ele alındı” ifadelerini kullandı.
Bakan Bukadum, Libya Dışişleri Bakanı Menguş ile aralarında iletişim ve koordinasyon olduğuna işaret ederek, ortak ilgi alanına giren bölgesel ve uluslararası konulardaki görüşlerini paylaştıklarını vurguladı. Bukadum ayrıca dün başkent Cezayir’de iki ülkeden 500 iş insanını bir araya getiren ve yatırım fırsatlarının tartışıldığı ‘Yatırım Forumu’ düzenlendiğine işaret etti. Buna ek olarak dün Cezayir'in güvenlik nedeniyle sekiz yıl önce kapattığı ülkenin güneydoğusundaki Debdab Sınır Kapısı’nın yeniden açılması için teknik düzenlemelere başlanacağı açıklandı.
Bukadum’un açıklamalarına göre iki ülkenin dışişleri bakanları arasındaki görüşmede, her iki taraftaki yatırımcıların önündeki engellerin üstesinden gelmek ve Gadamis-Debdab Sınır Kapısı’nın yeniden açılmasını hızlandırmak dahil olmak üzere karşılıklı ticari ve ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesi için alınacak önlemler tartışıldı. Cezayir Dışişleri Bakanı açıklamasında, “İki ülke arasında var olan kardeşlik ve komşuluk ilişkilerinde anlayış ve dayanışma değerleri benimsendi. Bu değerler sürdürülmeli” şeklinde konuştu. Cezayirli Bakan, ‘kardeş Libya halkının Kurtuluş Devrimi sırasında Cezayir ile dayanışmasına da’ övgüde bulundu.
Libyalı heyetin Cumartesi günü başlayan ve iki gün süren ziyaretine Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Dibeybe’nin başkanlık etmesi dikkat çekti. Dibeybe, ziyaret sırasında Cezayir Başbakanı Abdulaziz Cerrad ile temasda bulundu.
Libya Dışişleri Bakanı Menguş, Cezayir'in ‘Libya’nın egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını korumak için gösterdiği sağlam duruşa, yorulmak bilmeyen çabalarına ve milli uzlaşının sağlanmasındaki sınırsız dayanışmasına’ övgüde bulundu. Bakan Menguş, Cezayir'in Libya’da 24 Aralık 2021 tarihinde seçimlerin yapılmasını öngören Cenevre Anlaşması'nın sonuçlarına ve uluslararası haritaya ilişkin olumlu rolüne dikkati çekti.
İki ülke arasındaki iş birliği araçlarının güçlendirilmesinin yanı sıra ortak çabaların iki katına çıkarılması, ilişkilerin geliştirilmesine daha fazla özen gösterilmesi ve ekonomik iş birliğini veya etkili ticaret alışverişinin önündeki tüm engellerin ele alınması gerektiğini vurgulayan Libyalı Bakan, “Bakan Bukadum bu alanda bizimle iş birliği yaparak Cezayir ile Libya arasındaki hayati noktalardan biri olan Gadamis-Debdab Sınır Kapısı’nın yeniden açılması gerektiğini kabul etti. İki ülke arasındaki iş birliğini kolaylaştırmak için yakında bir sınır kapısını daha açmayı kararlaştırdık. Bu aşamada Libya'nın taleplerine cevap vermenin (Cezayir tarafı için) herhangi bir sorun teşkil etmeyeceğinden bahsettim” ifadelerini kullandı.
Kendisinin ve Bukadum'un iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin kurulmasını ve ilerleyen süreçte Konsey’in çalışmalarını bakanlar düzeyinde tutmayı düşündüklerini de sözlerine ekledi. Bu sayede birçok önemli ticari, güvenlik ve sağlık dosyasının ele alınabileceğini belirten Bakan Menguş, ayrıca güvenlik alanındaki iş birliğini güçlendirmek için sahada güvenlik anlaşmalarını harekete geçirmenin yanı sıra, yasadışı göç ve sınırların güvenliğini sağlamada iş birliği araçları ile ilgili diğer dosyaların da incelenebileceğini vurguladı.
Cezayir hükümetinden yetkililer ile UBH yetkilileri arasında dün, içişleri, çalışma, sosyal güvenlik, ulaşım, bayındırlık, sağlık, finans ve enerji sektörlerine yönelik ikili görüşmeler yapıldı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir

ARAP DÜNYASI

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.