ABD medyası, dijital ve basılı medya arasındaki uçurumun neden olduğu değişime sahne oluyor

Siyahi bir ABD’li, Los Angeles Times’ın baş editörü oldu

Los Angeles Times.
Los Angeles Times.
TT

ABD medyası, dijital ve basılı medya arasındaki uçurumun neden olduğu değişime sahne oluyor

Los Angeles Times.
Los Angeles Times.

ABD mayıs ayında, ülkenin en büyük yazılı basın kuruluşlarının üst düzey pozisyonlarında değişikliklere tanık oldu. Haberlerini koridorlarda, kafelerde ve ofislerde “kağıt yığınlarından” değil “sosyal medyadan”, cep telefonları ve bilgisayarlar aracılığıyla alan dünyada yayıncılık ve habercilik dijital bir üretime doğru ilerliyor. Los Angeles Times, söz konusu değişime ayak uydurmak ve bu yolda daha fazla yol almak için yeni bir baş editör atadığını duyurdu.

Irk, cinsiyet ve dijital rekabet
Söz konusu değişim ırk, kültür ve cinsiyet alanlarındaki uçurumu kapatmaya yönelik taleplerin hız kazanmasıyla birlikte ABD'de son yıllarda gittikçe artan siyasi, sosyal ve ırksal sorunlara çözüm bulmanın gerekliliğini de gözler önüne seriyor.
Los Angeles Times çalışanlarına yeni yetkilinin atandığını bildirmek için dağıtılan iç genelgede, söz konusu farklılıkların sektör çalışanları arasında “sosyal adaleti sağlamak ve demokrasiyi savunmak” için gerekli olan dengeyi sağlamayı amaçladığı kaydedildi.
Zira sorunun yayın üzerinde tahakküm kurduğu biliniyor.
Los Angeles Times, kıdemli siyahi gazeteci Kevin Merida'yı baş editör olarak atadı. Böylece Merida, Batı Amerika’daki en büyük medya kuruluşunu yöneten, beyaz olmayan üçüncü kişi oldu.
Merida’nın yanı sıra siyahi gazeteci Kimberly Goodwin ABC News’in başkanlığına atanırken siyahi bir diğer isim, gazeteci Rashida Jones da MSNBC’nin yeni başkanı oldu. Yapılan açıklamalar söz konusu atamaların ABD’nin önde gelen haber kuruluşlarındaki üst düzey pozisyonlarda çeşitliliğin arttığını yansıttığı yönünde.
Los Angeles Times’ın sahipleri Michele B. Chan ve Patrick Soon-Shiong yaptıkları açıklamada Merida’yı 139 yıllık bir mirasa sahip olan Los Angeles Times’ı önümüzdeki yıllar boyunca büyüyecek bir dijital güce dönüştürmek için atadıklarını bildirdiler. Söz konusu adım okurlara verilen haberlerin hazırlandığı odada çeşitliliği artırmak ve köklü değişiklikler yapma vaadini yerine getirmek olarak değerlendirildi. Biyoteknoloji alanında önde gelen iş insanlarından milyarder Patrick Soon-Shiong bu adım için “İşimiz için çok önemli bir görev” olarak niteledi. Patrick Soon-Shiong geçtiğimiz eylül ayında çalışanlarına gönderdiği bir mektupta da şu ifadeleri kullanmıştı:
“Daha geniş çapta bir haber odası, yeterince temsil edilmeyen siyahi, Latin ve Asyalı topluluklar için daha güçlü bir şekilde yayın yapılmasının vazgeçilmez bir parçasıdır.”

Doğu-Batı rekabeti
Konuya dair yapılan değerlendirmeler, 64 yaşındaki Merida’nın atamasının Soon-Shiong ailesinin Los Angeles Times’ı geliştirmeye kararlı olduklarının bir göstergesi olduğu yönünde. Soon-Shiong ailesi 2018'de San Diego Union-Tribune gazetesiyle birlikte Los Angeles Times’ı da Chicago merkezli Tribune Publishing şirketinden satın almaktan vazgeçebileceğine dair hakkında çıkan asılsız haberlere maruz kalmıştı. Ancak aile öz konusu alımları 500 milyon dolara gerçekleştirmişti.
Soon-Shiong ailesi daha sonra zayıf olarak nitelenen haber odasını yenilemek, El Segundo şehrinde yerleşke inşa etmek, gazetenin teknolojisini geliştirmek ve geçtiğimiz yıl reklam gelirlerinde sert bir düşüşe yol açan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını yüzünden daha da kötüleşen mali kayıpları telafi etmek için yüz milyonlarca dolar yatırım yaptı.
Prestijli Los Angeles Times gazetesi haberlerini yayınlarken veya çalışanlarına muamele ederken farklı ten rengindeki kişilere yaklaşımındaki “tarihi başarısızlıklarını” düzeltmek için geçen yaz sıkı bir iç denetime tabi tutuldu.
Gazete reklam gelirlerinin düzelmesine rağmen yayınlarını basılı halde alan 330 bin üzerindeki abonesine güvenmek yerine dijital alana yönelmeye odaklandı. Bugün gazetenin internet sayfasını ayda ortalama 45 milyon kişi ziyaret ediyor.
Gazete, dijital abone sayısı son iki yılda iki katına çıkmasına rağmen sadece yaklaşık 300 bin aboneye ulaşarak Soon-Shiong tarafından belirlenen 3 milyon okura ulaşma hedefini gerçekleştiremedi. Patrick Soon-Shiong, National Public Radio'ya (NPR) verdiği bir röportajda meydan okuyucu bir üslupla New York Times ile rekabet etmeye kararlı olduğunu vurguladı. New York Times'ın yaklaşık 7,5 milyon dijital abonesine karşın şu an oldukça geride olmalarına rağmen gazetesini ulusal ve uluslararası bir güce dönüştüreceğini söyledi.
ESPN kanalının Undefeated sitesinde 2015'ten bu yana baş editör olarak görev yapan yeni "lider" Merida, görevini 1 Haziran tarihinde resmi olarak devralacak. Patrick Soon-Shiong'un gazetede istikrarı sağlamak için atadığı kıdemli gazeteci Norman Pearlstine’ın yerini alacak olan Merida yaptığı açıklamada “Bu tür zorluklar, işin cezbedici bir parçası” dedi.
Los Angeles Times, Patrick Soon-Shiong'un yönetimde olduğu kısa süre içinde üç Pulitzer Ödülü kazandı.
Merida, Walt Disney'in sahibi olduğu ESPN kanalında baş editör olarak göreve başlamadan önce, onlarca yıl ırkın kimlikleri ve algıları nasıl şekillendirdiğini analiz ettiği belirtiliyor. Merida eski basılı yayınlarda, televizyonda ve yeni kurulmuş bir dijital şirketi yönetme konusunda nadir bir deneyime sahip tecrübeli bir gazeteci ününe sahip. Bu pozisyon için en iyi aday olarak ön plana çıktı. Merida yeni görevinde, geleneksel gazeteciliği takip etmekten sorumlu olacak ve videoları, podcast'ları ve toplu etkinlikler ile söz konusu alandaki materyallerin kapsamının genişletilmesi için çalışacak.

Boston Üniversitesi’nden mezun
Merida 1973'te devlet okullarına entegre olmaları için Maryland’deki Prince George's County'de mahallelerinden otobüsle alınarak okullarına götürülen yaklaşık 32 bin öğrenciden oluşan ilk gurup arasındaydı. Kariyerine, 1979 yılında ülkenin ve uluslararası alanın saygın üniversitelerden Boston Üniversitesi’nden mezun olmadan önce gazete haberleri hazırlayarak atıldı.
Aynı yıl bir akşam gazetesi olan Milwaukee Journal’da çalıştı. Ardından kendine başarılı bir gazetecilik kariyeri inşa eden Merida, bu süre zarfında ulusal, yabancı; metro, araştırma, iş, spor, seyahat ve yemek gazeteleri de dahil olmak üzere birçok gazetede yönetici oldu. Dört kez, çalıştığı yayınların Pulitzer Ödülü kazanmasını sağladı.

 


İran-İsrail Savaşı’nın kaybedenleri ve kazananları

Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
TT

İran-İsrail Savaşı’nın kaybedenleri ve kazananları

Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)

Yusuf Azizi

İsrail Hava Kuvvetleri, 13 Haziran'da İran’a geniş çaplı bir saldırı düzenledi ve Tahran buna füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) karşılık verdi. Çatışmalar, 23 Haziran'a kadar devam etti ve ABD, 21 Haziran cumartesi günü B-2 bombardıman uçaklarıyla İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan'daki nükleer tesislerini bombaladıktan sonra arabuluculuk yapmaya başladı.

Bu makalede İran ve İsrail'deki başlıca aktörlere odaklanarak bölgeyi sarsan bu savaşta şimdiye kadar kaybedenleri ve kazananları tespit etmeye çalıştım. Bu aktörlere, savaşın sonucunda ya da daha sonraki bir aşamada İsrail'in desteğiyle mevcut rejimin devrilmesi durumunda onun yerine geçebilecek İranlı muhalefet güçleri de dahil.

Zafer mi, yenilgi mi?

Tahran'dan başlayalım. İran rejimi özellikle 7 Ekim 2023'te Hamas ve müttefiklerinin İsrail'e düzenlediği saldırının ardından Lübnan, Suriye ve Irak'taki müttefiklerinin aldığı darbelerden sonra böyle bir çatışmaya hazırdı. İran ve İsrail, her biri kendi perspektifinden zaferin onda olduğunu iddia etti. İsrail, 1948'deki kuruluşundan bu yana eşi ve benzeri görülmemiş füzeli saldırılara uğrarken söz konusu saldırılarda, konutlar, hükümet binaları ve hassas araştırma ve güvenlik merkezleri vuruldu. Saldırının yol açtığı hasarın ayrıntıları halen gizli tutuluyor. Ayrıca Ben Gurion Havaalanı tamamen felç oldu. İsrail ağır ekonomik kayıplar yaşadı. Onlarca asker ve sivil öldürüldü.

Ancak İsrail’in ağır yaptırımların uygulandığı İran'ın aksine, başta ABD olmak üzere Batılı müttefiklerinden doğrudan destek görecek ve bu da hızlı bir şekilde toparlanmasını sağlayacağına şüphe yok. İran ise çok ağır darbeler aldı. İran çok sayıda askeri komutanının ve güvenlik yetkilisini kaybetti, önde gelen nükleer bilim adamları suikasta kurban gitti, askeri üsler, nükleer tesisler ve ekonomik merkezler yakın vadede telafi edilemeyecek şekilde zarar gördü. Bu durum, İsrail istihbaratının İran’daki kurumlara derinlemesine sızması ve ülkenin hava sahasına daha önce eşi ve benzeri görülmemiş bir şekilde girmesinin bir sonucuydu.

Buna rağmen İsrail, İran rejimini devirmeyi veya liderlerini tamamen ortadan kaldırmayı başaramadı. İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney saldırının ilk günlerinde ortadan kayboldu. Bu yüzden İran'ın zafer iddiası sadece propagandadan ibaret gibi görünüyor. Çünkü durum, İsrail'in saldırıları sonrasında Lübnan'daki Hizbullah'ın başına gelenlere benziyor. Bu saldırılar, İsrail'in istediği zaman bombardıman yapabildiğini, İran'ın da füze saldırılarıyla karşılık vereceğini hesaba kattığını gösterdi. Bu yüzden orta ve uzun vadede İran rejimi bu savaşın başlıca kaybedeni olarak nitelendirilebilir.

Kaçırılan fırsatlar

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’a karşı başlayan saldırının ilk saatlerinde İran halkını rejime karşı ayaklanmaya çağırdı. Eski İran Şahı’nın oğlu Rıza Pehlevi de bu çağrıları tekrarladı. Ancak bu çağrılar ne başkent Tahran'da ne de diğer şehirlerde kayda değer bir yanıt buldu, aksine başkentin nüfusunun yaklaşık yarısı hava saldırılarından kaçmak için ülkenin kuzeyine kaçtı. Analistlere göre İran halkı gösterilere katılmaktan, saldırgan bir yabancı güçle iş birliği yapmayı reddetmeleri ve Afganistan, Irak ve Libya'daki trajik senaryoların tekrarlanmasından korkmaları nedeniyle kaçındı.

Entelektüeller, yazarlar ve sanatçılar bu reddi dile getirdiler. İran'da, özellikle Tahran ve Fars bölgelerinde rejimin popülaritesinin keskin bir şekilde düşmesine rağmen, milliyetçi, ulusalcı ve mezhepçi duygular, 2022 yılında Mehsa Amini’nin kıyafet uygulamasına riayet etmediği için polis tarafından gözaltına alındığı sırada hayatını kaybetmesinin ardından başlayan protesto gösterilerinde olduğu gibi ayaklanmaların çıkmasını engelledi. Azerbaycan ve Ahvaz (Huzistan) eyaletlerinde de Rıza Pehlevi'nin iktidara geri dönme endişelerinin arttığı bir ortamda, İsrail saldırısını desteklemek kabul edilebilir bir seçenek değildi.

Sınırlı bir kazanım ve beklenen bir yenilgi

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre İran ve İsrail rejimlerinin açıkça ifade ettikleri coşkuya rağmen, Tahran için durum geçici bir zaferden öteye geçmiyor. Vatandaşların evlerine dönmeleri, otoritenin zayıflığı, yaşam krizinin derinleşmesi ve enflasyonun yükselmesi nedeniyle hissettikleri güvensizliği ortadan kaldırmadı. Bu durum, özellikle Fars olmayan etnik grupların yaşadığı bölgelerde yeni ayaklanmaların patlak vermesine ve hatta Devrim Muhafızları tarafından bir iç darbeye yol açma tehlikesi yaratıyor.

Bir uydu kanalı, Netanyahu’nun saldırıdan üç gün önce Rıza Pehlevi ile görüştüğünü ve İran halkını harekete geçirme konusunda anlaştıklarını bildirdi. Ancak halkı harekete geçiremediler. Çünkü iki tarafın ilişkileri, merhum İran Şahı ve Tel Aviv arasında tarihi bir yakınlığa dayanıyor. Pehlevi, 2023 nisanında İsrail'i ziyaret etmiş ve bu ziyaret İran’da yaygın tartışmalara yol açmıştı.

Gerçek kaybedenler ve kazananlar

İlk kaybedenler, açıkça İsrail'in tarafını tutarak İran halkının güvenini kaybeden Rıza Pehlevi'dir. Pehlevi, daha önceki tutumlarıyla diğer milletlerin haklarını inkar ettiği için onların desteğini de kazanamamıştı. İkinci kaybedenler ise İran'daki, özellikle de Ahvaz’daki ekonomik merkezlerin bombalanmasından memnun olanlar oldu. Bu tesisler Ahvazlılara aittir. Bu kişiler, saldırının rejimi yıkacağını sansalar da halk bu çağrılara yanıt vermedi.

Ayrıca, İran rejiminin ve monarşi akımının ezeli düşmanı olan Halkın Mücahitleri Örgütü’nün (HMÖ) tutumu da dikkat çekiciydi. Örgüt, daha önce Amerikan sağıyla ilişkileri olmasına rağmen İsrail saldırısını desteklemekten kaçınıp‘ne uzlaşı ne savaş’ sloganını benimsedi. Üçüncü çözümün halkın elinde demokratik değişim ve organize direniş olduğunu söyledi. Böylece, Irak-İran Savaşı sırasında Saddam Hüseyin ile ittifak kurarak güvenilirliğini büyük ölçüde yitirdiği tarihi hatasını tekrarlamaktan kaçınmaya çalıştı.

Görünüşe göre İran rejimi, güvenlik durumunu yeni bir baskı kampanyası başlatmak için kullanacak ve bu kampanya, Mossad ile iş birliği yaptığı gerekçesiyle idamların uygulanmasını da içerebilir. Ancak gerçek casusluk ağları, derin bir yolsuzluk sistemiyle yönetilen devletin iç yapısında halen korunaklı halde olabilir. Öte yandan bu çatışmanın en büyük kazananı ABD Başkanı Donald Trump olabilir. Washington, askeri operasyona katıldı ve savaşı sona erdiren arabuluculuk sürecini yönetti, bu da onu en etkili aktör ve siyasi açıdan en büyük kazanan yaptı.