Libya Birlik Hükümeti Trablus’un batısında patlak veren çatışmalar karşısında sessizliğini koruyor

Başkanlık Konseyi’nin Ulusal Uzlaşı Komisyonu Kurucu Forumu’nun başladığını duyurmasından saatler sonra başkent Trablus’un batısında çatışmalar patlak verdi

İtalya Başbakanı dün Roma'daki Başkanlık Sarayı'nda Libya Başbakanı Dibeybe’yi kabul etti (EPA)
İtalya Başbakanı dün Roma'daki Başkanlık Sarayı'nda Libya Başbakanı Dibeybe’yi kabul etti (EPA)
TT

Libya Birlik Hükümeti Trablus’un batısında patlak veren çatışmalar karşısında sessizliğini koruyor

İtalya Başbakanı dün Roma'daki Başkanlık Sarayı'nda Libya Başbakanı Dibeybe’yi kabul etti (EPA)
İtalya Başbakanı dün Roma'daki Başkanlık Sarayı'nda Libya Başbakanı Dibeybe’yi kabul etti (EPA)

Libya Başkanlık Konseyi, Ulusal Uzlaşı Komisyonu Kurucu Forumu’nun resmi olarak başladığını duyurduktan birkaç saat sonra, dün sabah, başkent Trablus'un batısındaki Surman kentinde silahlı gruplar arasında şiddetli çatışmalar patlak verdi. Gökyüzüne dumanların yükseldiği kentin dört bir yanına sivil giysili silahlı adamlar konuşlandı.
Görgü tanıkları ve bölge sakinlerine göre Surman Hapishanesi'ni koruyan ez-Zaviye kentinden silahlı milisler ile Şabiye bölgesindeki bir aile arasında çatışmalar yaşandı. Roket atarlar ve orta menzilli silahların kullanıldığı çatışmalar, maddi hasara yol açtı. Öte yandan Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) çatışmalar karşısında sessizliğini koruyor.
Libya Başkanlık Konseyi Sözcüsü Necva Vehibe dün akşam düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Başkanlık Konseyi, beş ayrı kanaldan video konferans bağlantısıyla yapılacak olan forumda doğrudan aday gösterme ve atama yerine ülkedeki Ulusal Uzlaşı Komisyonu'nu yatay bir şekilde yapılandırmaya karar verdi” ifadelerini kullandı.
Vehibe, forumun, kültürel ve coğrafi çeşitlilik, gençlik ve kadın grupları, sivil toplum kuruluşları, dini liderler ve belediye meclisleri dikkate alınarak ulusal uzlaşı alanındaki tüm aktörlerin katılımıyla gerçekleşeceğini vurguladı. Forumun amacının, Ulusal Uzlaşı Komisyonu’nun yapılandırılmasında kendisine yardımcı olacak algılar, kavramlar ve öneriler geliştirmek olduğunu belirten Vehibe, ayrıca bir sonraki aşamanın, uzlaşı dosyasını başarıya ulaştırmak için çalışılmasını gerektirdiği göz önüne alındığında uygun kararı almanın, seçimlerin zamanında yapılmasının önünü açmanın da hedeflendiğini kaydetti.
Başkanlık Konseyi'nin önceki tüm ulusal uzlaşı girişimlerine saygı duyduğunu ve bunlardan elde edilen başarılı deneyimlerden yararlanmaya çalıştığını vurgulayan Vehibe, forumun beş kanal üzerinden coğrafi olarak tüm Libya şehirleri ile bir bölgeyi diğerinden ayırmadan yapılacağını açıkladı.
Öte yandan Libya Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih, Pazar akşamı Müessese Meclis-i Şuyuh Libya’dan bir heyetle yaptığı görüşmede, ‘cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin belirlendiği üzere bu yılın sonunda yapılması gerektiğini’ vurguladı. Salih, görüşme sırasında ulusal uzlaşı dosyasının ve kardeşler arasındaki bölünmeyi sona erdirme konusunun yanı sıra Libyalıları yeniden birleştirmek için gösterilen çabaların ele alındığını söyledi.
Salih, üstü düzey makamlara aday isimlerin dosyalarını düzenlemek üzere Libya Devlet Yüksek Konseyi üyeleri ile Pazar günü gerçekleştirdiği görüşmede, bu sürecin bir an önce sona erdirilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Salih’in ofisinden yapılan açıklamada, milletvekillerinin de katıldığı toplantıda, dosyanın mevcut aşamada önemli bir başarı elde edilmesi için ele alındığı belirtildi.
Adayların dosyalarının incelenmesi, tasnif edilmesi ve kabul edilmesinden sorumlu Devlet Yüksek Konseyi’nin çalışmalarını geçtiğimiz Nisan ayı sonunda tamamladığını belirten Salih, TM Başkanlığının tasnif veya kabul edilen dosyaları Devlet Yüksek Konseyi’ne gönderdiğini söyledi.
TM ve Devlet Yüksek Konseyi tarafından üst düzey makamlara uygun adayların seçilmesi konusunda fikir birliğine varmak üzere düzenlenen ‘olumlu bir toplantı’ gerçekleştiğine işaret eden Salih’in bu dosya ile ilgili önümüzdeki hafta da toplantılarına devam etmesi bekleniyor.
Öte yandan Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Pazar günü, hükümetinin yedi bakanından oluşan bir heyetle ortak bir ekonomi forumuna katılmak üzere İtalya'nın başkenti Roma'ya gitti. Göreve başlamasından bu yana bir ilk olan ziyareti sırasında Dibeybe, İtalya hükümetinden yetkililerle görüştü. İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Libya'daki faaliyetlerini artırmak isteyen İtalyan şirketlerinin Ekonomi Forumu'nun açılışına katılımına hazırlık olarak dün akşam Ciampino'da Dibeybe ile bir araya geldiklerini söyledi.
Diğer yandan Başbakan Dibeybe, birlik hükümetinin UBH’nin Cezayir ile ilişkilerini güçlendirme ve çeşitli alanlarda ve düzeylerde kapsamlı bir kalkınma sağlamak ve bölgedeki olumsuz müdahalelerle mücadele etmek için iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmeyi istediğini dile getirmişti. Dibeybe, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun ile Pazar akşamı Cezayir'de yaptığı görüşmede, terörizm ve sınır ötesi suçlarla mücadelede ortak güvenlik iş birliğini güçlendirmenin önemini vurguladı.
Bir başka gelişmede Mısır’dan bir heyet Pazar akşamı, iki ülke arasındaki uçak seferlerinin başlamasına ilişkin son prosedürleri yerinde görmek amacıyla başkent Trablus'taki Mitiga Uluslararası Havaalanı’nda incelemelerde bulundu. Heyet, daha sonra Misrata ve Benina uluslararası havalimanlarını ziyaret ederek bu havalimanlarında takip edilen prosedürleri öğrenmeye ve iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlaması olasılığını netleştirmeye çalıştı.



Dibeybe hükümeti Tahran'la kanal açarak neyi hedefliyor?

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
TT

Dibeybe hükümeti Tahran'la kanal açarak neyi hedefliyor?

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Dışişleri Bakanı Necla Menguş'un İran'ın başkenti Tahran'a yaptığı resmi ziyaret, geçtiğimiz hafta yerel ve bölgesel medyanın ana gündemlerindendi. Söz konusu ziyaret, üst düzey bir Libya delegasyonunun yaklaşık 17 yıl aradan sonra İran’a yaptığı ilk diplomatik ziyaretti.

Menguş'un İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın daveti üzerine Tahran’a yaptığı ziyaret, Dibeybe hükümetinin bundan elde edebileceği fayda hakkında bazı soruları gündeme getirdi. Belki de görüşme Lübnan'da tutuklu bulunan Hannibal Kaddafi'nin dosyasının görüşülmesini amaçlıyordu.

Libya Temsilciler Meclisi (TM) üyesi Rabia Ebu Ras, Dibeybe hükümetinin “bölge ve bilge dışında birçok taraf ve güçle ittifaklar kurmaya çalıştığını ve Libya içindeki siyasi konumunu ve gücünü daha uzun süre elinde tutma kabiliyetini güçlendirmek amacıyla yeni bölgesel politikalarda aktif bir taraf olmayı hedeflediğini” söyledi.

Rabia Ebu Ras Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamalarda, bu ziyaretin arkasında Dibeybe hükümeti için ‘potansiyel kazanımlar’ olduğuna işaret ederken, bazılarının Türkiye'nin bu ziyaret için arabulucu rol oynadığı fikrini dışladı. Ebu Ras, söz konusu ziyaretin Menguş'un geçtiğimiz mayıs ayında Kuveyt, Bahreyn, Umman ve Suudi Arabistan'ı kapsayan Körfez gezisi sırasında planlanmış olabileceğini ifade etti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi araştırmacılarından Mısırlı Dr. Muhammed Naci Abbas, Manguş'un ziyaretinin gerçekten de Dibeybe hükümetinin ‘dış ilişkilerinin marjını genişletmesine’ olanak sağlayabileceği tezine katılıyor. Abbas ziyaretin, İran'ın Kuzey Afrika ülkelerine açılma isteğinin ve Tahran ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin gelişiminin üzerine geldiğini söyledi.

Abbas, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi yönetimi, selefi Hasan Ruhani'ye yöneltilen Kuzey Afrika ve Arap bölgesini dikkate almamak ve yalnızca Batı’ya güvenmekle ilgili suçlamaları ele almak istiyor” dedi.

İran uzmanı olan Mısırlı araştırmacı, ziyaretin iki ülke arasındaki çeşitli alanlarda ortaklıklar, ekonomik ilişkiler veya İran'ın Libya'daki siyasi krizin çözümünde herhangi bir rol oynaması gibi amaçlarla gerçekleştiğini reddederek şunları söyledi: “Libya siyasi arenasında nüfuz sahibi olanlar, Washington, Kahire, Ankara ve Libya'nın geri kalan komşu ülkeleri gibi, burada açık bir varlığa sahip olanlardır. Dolayısıyla Tahran'ın tüm bunların üzerine geçmesi düşünülemez.”

Mısırlı araştırmacı değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Evet, İran medyası Abdullahiyan'ın Menguş ile yaptığı görüşmelerde ülkesinin Libya'daki yeniden yapılanma çabalarına katılma arzusuna ilişkin ifadesine atıfta bulundu. Ancak bu, İran'a uygulanan ekonomik yaptırımlara ek olarak, Libya siyasi sahnesinin devam eden karmaşıklığı göz önüne alındığında (dışlanmasa da) büyük ölçüde erken.”

Libyalı siyasi analist İzzeddin Akil ise Menguş'un Tahran'a yaptığı ziyaretin amacının “ABD önerilerini İran tarafına iletmek” ve Tahran'ın 2015 yılından bu yana tutukluluğunun devam etmesinde ısrar eden bazı Lübnanlı güçler üzerindeki güçlü etkisi nedeniyle, Hannibal Kaddafi meselesini görüşmek” olduğuna inanıyor.

Akil, “Dibeybe'nin Hannibal'i gerçekten Libya'ya geri getirebilmesinin siyasi rakipleri (TM ve Devlet Yüksek Konseyi) karşısında konumunu güçlendirmenin yanı sıra, seçim tarihi geldiğinde cumhurbaşkanlığı yarışında eski rejim destekçilerinin ve ona bağlı olanların oylarını garanti edeceğini" söyledi.

Akil, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Tahran, krizlerini gidermek ve Arap bölgesindeki herkese açılmak istiyor. Bu ziyaret, amaçlarının bir kısmını gerçekleştirdi. İran, diplomatik tecrübesiyle ziyareti geliştirmekten ve iki ülke arasında gelecekteki ilişkileri çeşitli yollarla pekiştirmekten çekinmeyecektir” şeklinde konuştu.

Libyalı yazar Abdullah el-Kebir, ziyaretin Hannibal Kaddafi davasıyla ilgili olabileceğini belirterek,  Dibeybe'nin eski rejimin destekçilerini yanına çekmede herhangi bir olumlu ilerlemeden fayda sağlayacağı görüşüne destek verdi.

El-Kebir, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ziyaretle ilgili birçok soruyu, (iki ülke arasındaki Kaddafi dönemindeki güçlü ilişkiye kıyasla) iki ülke arasındaki ilişkilerin uzun vadeli kopmasına bağladı. El-Kebir, “İran önemli bir bölge ülkesi. Onunla yeni bir sayfa ve Trablus ile Tahran arasındaki kapalı kapıları yeniden açmak faydalı olabilir. Şiilik korkuları ise Sünni Maliki düşünce okulunun bazı mensupları tarafından abartılıyor” değerlendirmesinde bulundu.