Berlin, İkinci Libya Konferansı ile nüfuzunu koruyor

Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi dün Hafter’in Bingazi’deki ofisinde (AFP)
Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi dün Hafter’in Bingazi’deki ofisinde (AFP)
TT

Berlin, İkinci Libya Konferansı ile nüfuzunu koruyor

Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi dün Hafter’in Bingazi’deki ofisinde (AFP)
Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi dün Hafter’in Bingazi’deki ofisinde (AFP)

Almanya Dışişleri Bakanlığı, 23 Haziran’da düzenlenmesi planlanan İkinci Libya Konferansı’na Berlin’in ev sahipliği yapacağını duyurdu.
Avrupa gezisinin bir parçası olarak dün Fransa’yı ziyaret eden Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, hükümetinin geçiş dönemini sona erdirmenin yanı sıra güçlü ve güvenilir bir şekilde özgür ve adil seçimlere ulaşmak için çalıştığını belirterek, Libya'nın geleceğinin önünü açmak istediklerini söyledi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Berlin sürecine katılan ülkeleri ve örgütleri 23 Haziran'da Dışişleri Bakanlığında düzenlenecek İkinci Berlin Libya Konferansı'na davet etti. Almanya Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, Libya Ulusal Birlik Hükümeti’nin de katılım sağlayacağı kaydedildi. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, konferansta 19 Ocak 2020’de düzenlenen Berlin Libya Konferansı’ndan bu yana kaydedilen ilerlemeyi değerlendirmek ve ülkede sürdürülebilir istikrarı sağlamak için atılacak sonraki adımlara odaklanılacağına işaret edildi. Açıklamada ayrıca, 24 Aralık’ta yapılması planlanan seçimlerin hazırlıkları ve ateşkes anlaşmasında yer alan yabancı birliklerin ve paralı askerlerin Libya’dan çekilmesinin ön planda yer alacağı, bunun yanı sıra Libya’daki güvenlik güçlerinin birleştirilmesine ilişkin adımların ele alınacağı kaydedildi.
Diğer yandan Almanya'nın Libya Büyükelçisi Oliver Owcza, Libya Yüksek Seçim Kurulu Başkanı İmad es-Sayih’in önceki akşam kendisine ulusal seçimlere yönelik yasal ve lojistik hazırlıklardaki ilerleme hakkında bilgi verdiğini belirterek, hükümetin siyasi ve pratik desteğini yineleyerek tüm Libyalılara seçimlere katılımın sağlama çağrısı yaptı.
Bu bağlamda Dibeybe dün Fransa’nın başkenti Paris’te Libya'nın yeniden yapılanma ve kalkınma alanında büyük çalışmalar beklediğini vurguladı. Libya Başbakanı yeniden yapılanma ve kalkınmaya katkıda bulunması için dost ve kardeş ülkelerden tüm şirketlere hoş geldiniz derken, İtalyan şirketlerin Libya’da çalışma tecrübesi sebebiyle ülkelerinde en önemli kurumlardan biri olacağına değindi.
İtalya’nın başkenti Roma’da mevkidaşı Mario Draghi ile ortak basın açıklaması düzenleyen Dibeybe, iki ülke arasındaki ekonomik hareketi canlandırmaya dönüşün, hastaların acılarını ve acil tıbbi vakaları hafifletmedeki önemi nedeniyle Avrupa hava sahasının Libya'ya açılmasının hızlandırılmasını gerektiğini söyledi. Libya Başbakanı a
Ayrıca, İtalya ve Avrupa üniversitelerinde eğitim gören öğrencilerin seyahat yükleri ve maliyetlerinin azaltılması konusuna da değindi.
Libya Başbakanı Roma’ya ilk ziyaretinde, hükümetinin ikili işbirliğini ilerletme ve 2008'de imzalanan Dostluk, Ortaklık ve İşbirliği Antlaşması'nın hükümlerinin uygulanmasını takip etmek için ortak komitelerdeki çalışmaları sürdürme konusundaki istekliliğini vurguladı.
İtalya Başbakanı, yıl sonundan önce tüm paralı askerlerin ve yabancı kuvvetlerin  Libya’dan geri çekilmesi ve anayasal temeller üzerinde kurumsal bir yapıya kavuşturulması gerektiği konusunda ülkesinin tutumunu yineledi.
Libya Ulusal Ordusu Komutanı Halife Hafter dün (1 Haziran) Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Jan Kubis ile bir araya geldi. Hafter’in ofisinden yapılan açıklamada, Libya arenasındaki son gelişmelerin ele alındığını bildirerek daha fazla ayrıntıya yer vermedi.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.