عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Münbiç’te zorunlu askerliğin kaldırılması konusunda anlaşma sağlandı

Suriye’nin kuzeydoğusunda Suriyeli çocuklarla konuşan iki ABD askeri. (AFP)
Suriye’nin kuzeydoğusunda Suriyeli çocuklarla konuşan iki ABD askeri. (AFP)
TT
TT

Münbiç’te zorunlu askerliğin kaldırılması konusunda anlaşma sağlandı

Suriye’nin kuzeydoğusunda Suriyeli çocuklarla konuşan iki ABD askeri. (AFP)
Suriye’nin kuzeydoğusunda Suriyeli çocuklarla konuşan iki ABD askeri. (AFP)

Münbiç’teki ‘sivil yönetim’ ve Askeri Konsey, beş kişinin yaşamını yitirdiği protestoların ardından durumu sakinleştirmek için harekete geçti. Bölgenin ileri gelenleri, kabile ve sivil hareket liderleri ile sivil yönetim ve Askeri Konsey yetkilileri arasında devam eden görüşmelerde zorunlu askerlik konusundaki özel yasayı geri çekti.
Münbiç Askeri Konseyi Komutanı Muhammed Ebu Adil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şehrin ileri gelenleri, şeyhleri ve bölge halklarıyla bir toplantı düzenledikleri bilgisini verdi. Ebu Adil, son olaylarda tutuklananların hepsinin serbest bırakılması, olayın meydana geldiği koşulların araştırılması için bir komisyon kurulması ve bu ihlallere karışanlardan hesap sorulması şartıyla Münbiç kırsalında meşru müdafaa görevinin faaliyetlerini durdurma, görevi incelemeye ve tartışmaya sevk etme kararı aldıklarını bildirdi. Muhammed Ebu Adil sözlerini şöyle sürdürdü:
“Askeri komutan, sivil idare, askeri yönetim ve kabile temsilcilerinin istekleri ve önerileri doğrultusunda, ülkenin güvenlik ve istikrarını, iç huzuru ve bir arada yaşamı korumak, fitne ve kan dökülmesine son vermek için zorunlu askerlik görevine son vermiştir.”
Aynı şekilde barışçıl hareketin liderleri, iyi niyet göstergesi olarak tüm protestoları durdurmak için sivil yönetim ve Askeri Konsey yetkililerine 11 Haziran’a kadar süre tanıdıklarını duyurdu. Münbiç eş-Şaab gazetesi, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) liderleri ile bölgenin ileri gelenleri arasında 2 Haziran’da  düzenlenen toplantıda uzlaşı sağlanan tüm maddelerin uygulanması yönünde sivil hareket tarafından sunulan talepleri yayınladı. Talepler arasında ‘Özerk Yönetim ile gösterilere katılan tüm mağdur aileleri arasında şart ve talepleri yerine getirmek üzere sağlanan bir barış sözleşmesinin yanı sıra protestolarda yaralananların tedavi edilmesi, kabul edilebilir bir fiyata akaryakıt, yerli gaz ve çimento sağlanması, vatandaşların işlerini bozan yolsuzlukarın temizlenmesi, protestolara katılanların veya destek verenlerin kovuşturulmaması, tutuklanmaması ve alıkoyulmaması, geçiş kapılarının ticari hareketliliğe açılması’ şartları da bulunuyor.
Münbiç’teki Yasama Konseyi Başkanı Muhammed Ali el-Abbo, kötü niyetli elleri ‘fitne çıkarmak ve şehirde güvenlik ve istikrara darbe indirmek’ ile suçladı. Sivil yetkili, genel olarak Suriye’nin ve özel olarak da ülkenin kuzeydoğu bölgelerinin zor ve kritik bir siyasi istikrarsızlık ve her yönden kuşatma aşamasından geçtiğinin altını çizdi. Muhammed Ali el-Abbo, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Biz, Suriye’nin bir parçasıyız. Münbiç coğrafi konumu, bileşenleri arasındaki benzerlik ve istikrar açısından büyük önem taşıyor. Bu durum, şehrimizin güvenliğini ve istikrarını gözetleyen birçok kişiyi memnun etmiyor. Çok sayıda kişi taleplerini ifade etmek üzere sokağa çıktı. İşler yolunda giderken bu talepleri yerine getirmek istemeyen bazı eller, halkın arasına nifak sokmaya, sabotajları körüklemeye, şehrin istikrarını bozmaya ve kaos yaratmaya çalıştı.”
Sivil bir aktivist de şehirdeki ve komşu köylerdeki durumu sakinleştirmek ve Münbiç şehrinin merkezinde Ebu Said kabilesi şeyhi İbrahim Silaş da dahil birçok kabile şeyhi ile görüşme düzenlemek için Rus tarafının yardımını isteme girişime dikkat çekti. Söz konusu girişim kapsamında, içerisinde çok sayıda askeri ve zırhlı aracın da bulunduğu Rus güçlere ait askeri bir konvoyun SDG unsurları eşliğinde Münbiç şehrine girdiği bilgisini verdi.
Diğer yandan aktivist Mervan el-Halabi, Suriye Milli Ordusu’na bağlı Üçüncü Kolordu’nun, bölgedeki gelişmeleri takip etmek için Halep’in kuzeyinde Münbiç bölgesi ile temas hatlarına askeri araçlardan ve savaşçılardan oluşan askeri takviyeler gönderdiğini aktardı. Halabi, SDG’nin durumu kontrol edemediği takdirde Suriye rejimi ile Münbiç bölgesinin Şam’a teslim edilmesi için görüşmelerin yapılmasının beklendiğine dikkat çekti.
Halep’e bağlı olan Münbiç şehrivilayetin yaklaşık 80 km kuzeydoğusunda, Türkiye sınırına sadece 40 kilometre uzaklıkta yer alıyor.Suriye’de ayaklanmanın patlak vermesinden 10 yıl sonra, Askeri Konsey’e destek veren ABD ordusu da dahil olmak üzere, devam eden savaşta dış ve iç taraflar için bir buluşma yeri haline geldi. Rus güçler ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e sadık düzenli güçlerin de buluşma noktası. Bu unsurlar güneybatıda konuşlanıyor. Ayrıca, uluslararası karayoluna (M4) uzanan bu hayati bölgeyi kontrol etmek için de mücadele veriyor. Münbiç Halep, Rakka ve Haseke olmak üzere üç vilayet arasında bir temas noktası konumuyla ön plana çıkıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Nevvaf Selam ve umut etme korkusu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

Nevvaf Selam ve umut etme korkusu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Husam İtani

Son yıllarda başlarına gelen pek çok felaket ve olumsuzluk nedeniyle pek çok Lübnanlı, yeni Cumhurbaşkanı Joseph Aoun ve Başbakan adayı Nevvaf Salam'a umut bağlamaktan korkuyor. Ardı arkası kesilmeyen şoklar, başarısızlıklar ve hayal kırıklıkları Lübnanlılara sadece beklentilerini düşürmeyi değil, aynı zamanda sadece yozlaşmış politikacılardan ve onların takipçilerinden değil, rüşvete, yalana, şiddete başvurmaya ve destekledikleri en dar görüşten bile farklı bakış açılarını anlayamamaya alışmış bir bütün olarak Lübnan halkından da bir şey beklenemeyeceğini düşünen bir tür “sinizm” öğretti.

Lübnanlıları bu noktaya getiren uzun bir yolculuktu. İçeride dış dayatmalara boyun eğme ve modern bir devletin toplumsal ve siyasal temelini oluşturacak ulusal mutabakatların oluşturulamaması, Lübnan'ın çöküşüne zemin hazırlayan ve sonrasında onu körükleyen, onu yıllarca tam bir çözümsüzlük içine sokan özellikler arasında yer alıyor. 2019 ve 2020'de yaşanan ekonomik çöküş ve Beyrut Limanı patlaması gibi iki büyük deprem, iktidarı elinde tutanların pozisyonlarını değiştirmede, Lübnan şehirlerinin meydanlarında asgari düzeyde de olsa reform ve adalet talebiyle gösteri yapan milyonlarca insanın taleplerine karşılık vermelerini sağlamada başarısız oldu. Lübnan'a amonyum nitratı sokan veya buna göz yuman faillerin soruşturulması talebi, bu felaketler dizisinin ardından korunan kırılgan güvenlik ve istikrarı bozmaya yönelik bir tehdit olduğu bahanesine dönüştü.

Selam bugün, iç savaşı sona erdiren ve pek çok maddesi uygulanmayan, ruhuna uygun hareket edilmeyen “Taif Anlaşması” temelinde Lübnan'ı Lübnanlılara iade etmek için büyüklük, sabır ve vizyondan yoksun olmayan bir söylem benimsiyor. Başbakan adayı, Lübnanlılar arasında varılan, ülkelerinin geleceğine doğru ilerlerken onunla en uygun gördükleri yöntem üzerinde anlaştıkları son yazılı mutabakat olduğundan, büyük olasılıkla Taif Anlaşması’nı bir sonraki aşamanın rehberi konumuna yerleştirdi. Nitekim hiçbir önemli siyasi grup anlaşmayı açıkça reddettiğini veya anlaşmadan çekildiğini açıklamadı. Ama Taif'e yönelik çeşitli itirazlar var. Birincisi, eskimiş, çağdışı kalmış ve artık var olmayan bir dünyaya ait olduğudur. Bir diğeri, 1989 sonbaharında varılan anlaşmanın öngörüldüğü şekilde uygulanmasına imkân verecek Arap veya uluslararası herhangi bir garantinin şu anda mevcut olmadığıdır.

Suç ortamında hiç kimsenin masum olduğunu iddia etme hakkı yoktur. Burada ganimet kamu malıydı. Ardından Lübnan'ın yolsuz politikacılarının iştahı özel sektörü de kapsayacak şekilde genişleyip, neredeyse yok olan orta sınıfın temellerini de havaya uçurdu

Lübnan siyasi sınıfı ile ilgili bir uluslararası insan hakları raporunun tanımladığı gibi “kötü gruplar”, “her krizi fırsata çevirmeyi” başardılar. Ülkenin tüm kaynakları üzerindeki kontrollerini sıkılaştırdılar. Umut verici bir projesi ve hatta ticari yatırım yapma niyetinde olan hiç kimsenin, bir tarafa veya diğerine belirli bir haraç ödemeden aşamayacağı çete şeklinde tekellerden “karteller” oluşturdular. Bu uygulama, ekonomik büyümenin ve genç nesillerin iş hayatına katılımının pencerelerini kapatırken, siyasi ve ekonomik yolsuzluk arasındaki derin örtüşmenin sürmesine de neden oldu. Suikastlar, bombalı saldırılar, mezhepsel şiddet ve bunlarla tehdit etme, Lübnan siyasal yaşamı denen kan ve pişmanlık törenlerinde bütün “şerefli” mezheplerin ve onları temsil eden tarafların söyleminden eksik değildi.

Bu suç ortamında hiç kimsenin masum olduğunu iddia etme hakkı yoktur. Burada ganimet kamu malıydı. Ardından Lübnan'ın yolsuz politikacılarının iştahı özel sektörü de kapsayacak şekilde genişleyip, neredeyse yok olan orta sınıfın temellerini havaya uçurdu.

Lübnan halkının umut etmekten korkmasını anlayabilmek için bu bilinen gerçeklere dönmek gerekiyor. Lübnanlılar tünelin sonunda gördükleri ışığın aslında karşı yönden gelen ve sağlam kalmış kemiklerini de ezip geçecek bir trenin ışığı olduğunu görmekten korkuyorlar. Yukarıdakiler göz önüne alındığında yapılabilecek en basit şey, “hepsi yozlaşmış” ve “hepsi birbirine benziyor”, “kader ve yargının elinin uzanmadığı, örgütlü ve genel yağma devletinde ganimetleri paylaşmakta anlaşmışlar” gibi kolay genellemelere güvenmektir.

Kolay genellemeleri bir kalkan olarak kullanmak- ve sevilen lideri, küçük parti üyelerinin ve takipçilerinin geleneği olduğu üzere, bu yolsuzluk suçundan muaf tutmak- 2015 yılında toplanmayan çöpler skandalı nedeniyle patlak veren protesto gösterileri gibi ister sokak ister seçim yoluyla, değişim girişimlerinin tekrar tekrar başarısızlığa uğramasının yol açtığı travmadan psikolojik olarak korunmanın en garantili yoluydu.

2019'daki Ekim Devrimi gösterileri sırasında Nevvaf Selam'ın adının anılmasının bile halüsinasyon görme, gerçeklikten sapma, yanılsamalara ve ulaşılamaz umutlara kapılma suçlamalarına maruz kalınmasına neden olduğu bir sır değil.

Bu nedenle, pek çok Lübnanlı, Joseph Avn-Nevvaf Selam tecrübesinin yolsuzluk, öldürme ve yağma, kanunların kötüye kullanılması, ülkedeki kamu yönetiminin, sosyal ve kültürel hayatın tahrip edilmesi ahtapotunu kuşatmakta başarılı olması konusunda ihtiyatlı olmaktan çekinmiyor. Engellerin yüksekliği bulutlara varıyor ama denildiği gibi umut bir eylemdir.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.