Cezayir: Aktivistin tutuklanması sonrası yargı boykotta

Muhalif Hirak eylemcileri, yetkilileri ‘özgürlükleri ve insan haklarını’ kısıtlamakla suçluyor (AP)
Muhalif Hirak eylemcileri, yetkilileri ‘özgürlükleri ve insan haklarını’ kısıtlamakla suçluyor (AP)
TT

Cezayir: Aktivistin tutuklanması sonrası yargı boykotta

Muhalif Hirak eylemcileri, yetkilileri ‘özgürlükleri ve insan haklarını’ kısıtlamakla suçluyor (AP)
Muhalif Hirak eylemcileri, yetkilileri ‘özgürlükleri ve insan haklarını’ kısıtlamakla suçluyor (AP)

Cezayir’deki baro üyeleri, Temyiz Mahkemesi’nin İddianame Dairesi’nin avukat ve sivil aktivist Abdurrauf Arslan’ı serbest bırakmayı reddetmesi sonrasında yargı işlerini boykot etmekle tehdit etti. Arslan, yetkililerin terör örgütü olarak tanımladığı El-Kabail (Kabileler) Bağımsızlık Hareket’ine katılmakla suçlanmasının ardından tutuklu yargılanıyor.
Arslan’ın mensubu olduğu Tebessa Hukukçular Teşkilatı üyeleri, tutukluluğu protesto ederken, sosyal medya organları üzerinden ise savcılığın, Arslan’ı ‘ifade özgürlüğü ve barışçıl siyasi faaliyet kapsamına girmekle’ suçladığını belirtti.
Avukat, 25 Mayıs’ta yerel halk hareketi tutuklularını savunmak üzere duruşmaya geldiğinde duruşma öncesi gözaltına alındı. Daha sonra mahkeme salonundan Cumhuriyet Savcısının ofisine götürüldü. Kendisine, ‘MAK’ olarak bilinen ayrılıkçı örgüte mensup aktivistler arasında, otoriteye sert eleştiriler yöneltilen bir videoda göründüğü bilgisi verildi. Örgütün en önemli kalesi, başkent Cezayir’in doğusundaki Amazig (Berberi) bölgesinde bulunuyor.
Arslan’ın sorgu sırasında soruşturma hakimine, ayrılıkçı hareketin üyeleri de dahil olmak üzere ‘sadece özgürlüklerin kısıtlanması ve otoriteye karşı çıkan göstericiler hakkındaki görüşünü dile getirdiğini’ söylediği kaydedildi. Aktarılana göre Arslan ayrıca, hareket mensup olmadığını ve ayrılık tezini desteklemediği belirtti.
Yüzlerce avukat, ‘Birlik’ Başkanı Ahmed Sai’ye bugün acil bir toplantı düzenlemesi, mahkemelerde kapsamlı bir grev kararı çıkarması, savunmaları durdurması ve soruşturma faaliyetini boykot etmesi çağrısı yaptı.
Kimliği açıklanmayan bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Sai’nin greve gitmek konusunda isteksiz olduğunu ve Arslan’a yöneltilen suçlamanın ‘keyfi’ olduğuna onu ikna etmek için Adalet Bakanı Belkasım Zağmati’ye yönelik girişimlerde bulunduğunu belirtti. Ancak öfkeli avukatlar, başkanlarının talepleri reddetmesi halinde durumu tırmandıracaklarını duyurdu.
Bu çerçevede ünlü avukat ve insan hakları hukukçusu Makran Ayet el-Arabi, “Arslan, fikir beyan ettiği için cezaevine konuldu. Bu olaydan önce yönetim, siyaset ve ifade özgürlüğüyle ilgili açıklamaları nedeniyle bir avukatı hapse atmaya cesaret edemiyordu. Bir avukat, günlük görevleri içinde yer aldığı için, söz ve ifadelerinden dolayı hapse atılamaz ve kovuşturulamaz. Ama bugün, hapis bir kural ve özgürlük istisna haline geldi” ifadelerini kullandı. Arabi, bir meslektaşının, görüşü nedeniyle hapsedilmesinin, siyasi otoritenin onları hapse atmak için ‘bir eylemci avukatları’ listesini hazırladığını gösterdiğine dikkati çekti. Makran Ayet el-Arabi, “Bu nedenle, ulusal düzeydeki tüm avukatlar, avukat örgütleri tarafından belirlenen bir tarihteki tüm duruşmaları boykot etmelidir ve boykot, meslektaşımız Sayın Abdurrauf Arslan serbest bırakılana kadar devam etmelidir” dedi.
Cezayir hükümeti, geçen pazar günü ‘terörist kişi ve kuruluşların’ bir listesini hazırlama kararı aldı. Bu adım, terörle mücadelede hukuk sistemini güçlendirmek amacıyla Ceza Kanunu’nda değişiklik yapılmasını içeren bir karar taslağının onaylanması temelinde ortaya koyuldu. 18 Mayıs’ta Yüksek Güvenlik Konseyi, İslamcı iki muhalif hareket olan ‘MAK’ ve ‘Rachad’ı, Cezayir’i istikrarsızlaştırmaya yönelik düşmanca ve kışkırtıcı eylemlerde bulunmakla suçlayarak, onları ‘terör örgütü’ olarak sınıflandırdı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.