İneklere "geğirdikleri için" akıllı maske takılacak

İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)
İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)
TT

İneklere "geğirdikleri için" akıllı maske takılacak

İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)
İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)

ABD merkezli ve çok uluslu tarım firması Cargill, inekler için akıllı maskeler satmaya başlayacak.
Birleşik Krallık'ta kurulan teknoloji girişimi Zelp'in tasarladığı cihazın, ineklerin geğirdiğinde saldığı metan gazını emeceği ve doğaya salınmasını önleyeceği ifade ediliyor.
İddiaya göre maske görünümlü cihaz, metan salımlarının yarısından fazlasını engelleyebilecek.
Cargill'den salı günü yapılan açıklamada cihazların 2022'de Avrupalı ​​süt üreticilerinin kullanımına sunulacağı duyuruldu. Ancak Birleşmiş Milletler, Avrupa'daki en olası metan kaynağının atık sektörü olduğunu söylüyor.

Cihaz nasıl çalışıyor?
Şirketler henüz bir fiyat belirlemedi ancak Zelp, yıllık abonelik ücretinin inek başına yaklaşık 80 dolardan başlayacağını tahmin ediyor.
Teknoloji girişimi, ilk yıl 50 bin, sonraki yıl da 200 bin cihaz üretmeyi hedefliyor.
Güneş enerjisiyle şarj edilen pillerle çalışan cihaz, geğirmeyle salınan gazı emiyor ve filtreli bir haznede biriktiriyor.
Filtre dolduktan sonra kimyasal reaksiyon aracılığıyla metan, karbondioksite dönüştürülüyor ve havaya salıyor.
Öte yandan atmosferdeki karbondioksit birikimi de tıpkı metan gibi iklim krizinde rol oynuyor.
Ancak Bloomberg'in aktardığına göre metan, atmosferdeki ilk 25 yılında karbondioksitten 80 kat fazla ısıyı hapsediyor.
Ayrıca ineklerin saldığı metan gazının yaklaşık yüzde 95'inin geğirmeyle ortaya çıktığı düşünülüyor.
Öte yandan teknoloji, henüz bağımsız uzmanlar tarafından değerlendirilmedi. Öncelikle bu uzmanların, cihazın işe yaradığını kabul etmesi gerekiyor.
Zelp ise ürünün tamamlanmasının ardından hakemli çalışmaların gerçekleştirileceğini söylüyor.

BM'ye göre metan gazı, önemli bir sorun
Birleşmiş Milletler (BM) ve İklim ve Temiz Hava Koalisyonu (CCAC) tarafından geçen ay yayımlanan raporda, metan gazını azaltmanın küresel ısınmayı yavaşlatmada en güçlü yol olduğuna dikkat çekilmişti.
Metanın sanayi öncesi dönemden bu yana küresel ısınmaya yüzde 30 katkısı olduğu vurgulanan raporda, gazın azaltılmasıyla yılda yaklaşık 260 bin erken ölüm, 775 bin astıma bağlı hastane başvurusunun yanı sıra 25 milyon ton mahsul kaybının önlenebileceği belirtilmişti.

Nereden geliyor bu metan?
Söz konusu BM raporunda aynı zamanda çözüm önerileri de sunulmuştu. Başta fosil yakıt sektörüne odaklanan çözüm önerileri, 2030'a kadar metan emisyonlarını yüzde 30 oranında azaltabilir.
Rapora göre metan gazının kaynağı ülkelere ve bölgelere göre farklılık gösteriyor. Örneğin Avrupa ve Hindistan'da en büyük kaynak, atık sektörü olarak görülüyor.
Olası metan kaynakları Çin'de kömür üretimi ve hayvancılık, Afrika'da ise hayvancılık ve petrol olarak belirleniyor.
Independent Türkçe, Bloomberg, Gizmodo, UN news



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.