Cezayir’de güvenlik güçleri Hirak Hareketi’nin başkente girmesini üç haftadır engelliyor

Laiklerin yasama seçimlerinden çekilmesinin ardından parlamentonun kapıları ardına kadar İslamcılara açıldı.

Cezayir'de uzun süre boyunca siyasi reform talebinde bulunan protestolar düzenlendi. (AFP)
Cezayir'de uzun süre boyunca siyasi reform talebinde bulunan protestolar düzenlendi. (AFP)
TT

Cezayir’de güvenlik güçleri Hirak Hareketi’nin başkente girmesini üç haftadır engelliyor

Cezayir'de uzun süre boyunca siyasi reform talebinde bulunan protestolar düzenlendi. (AFP)
Cezayir'de uzun süre boyunca siyasi reform talebinde bulunan protestolar düzenlendi. (AFP)

Dün başkent Cezayir’de güvenlik güçlerinin yoğun bir şekilde konuşlandırılmasıyla Hirak Hareketi’nin 120’inci haftası vesilesiyle düzenlenecek gösteriler engellendi. Buna karşılık Kabiliye bölgesi büyük protestolara sahne oldu. Söz konusu protestolarda Hirak aktivistleri geleneksel "laik bir rekabetin” olmaması dolayısıyla kapıları artık İslamcılara ardına kadar açık olan parlamento seçimlerine adaylığını koyanlara öfkelerini dile getirdiler.
Ulusal Güvenlik unsurları, cuma günü başkent sokaklarındaki gücünü artırdı. Dışarıdan gelen yabancıları engellemek için şehrin girişlerine kontrol noktaları kurdu. Üç haftadır devam eden bu durum, yetkililerin göstericilerle başa çıkamamasının ardından katı bir şekilde karşılık vermeye karar verdiklerini gösteriyor. Bununla birlikte gözlemcilere göre Hirak’ı bitirme çabalarının asıl hedefi yasama seçimlerinin yapılması için sakin bir ortam sağlamak.
Hasibe bin Buali, Asle Hüseyin ve Diduş Murad caddelerinde güvenlik görevlilerinin protestoya katılacaklarından şüphelendiklerini üzerlerini aramak üzere durdurduğu kaydedildi.
Hirak protestocularının pek çok kez gösteri yapmak için çıktıkları camilere, herhangi bir olağandışı hareket olup olmadığını tespit etmek için sivil giyimli onlarca güvenlik görevlisi yerleştirildi.
Bir kamu kuruluşunda görevli olan Ali Buzeyyani, Beluzdad Mahalle Camii’nde yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Başkentin güvenlik kordonuyla çevrili olduğunu ve polislerin beni tutuklayıp hapse atmakta tereddüt etmeyeceklerini bilmeme rağmen protestoya katılmak için Bumerdas’tan (başkentin 50 km doğusunda) geldim. Bu riski göze aldım. Çünkü kurtuluşumuzun Hirak’ın devam etmesinde yattığına inanıyorum.”
Hirak'ı destekleyen birçok kadın aktivist, bazıları sivil kıyafetli olmak üzere kadın polisler tarafından sokaklarda detaylı aramaya tabi tutuldu. Kadın polislerin aktivistlerin “Hirak meydanlarına” açılan bazı sokaklardan geçmelerine müsaade etmemekte ısrar etmesi üzerine tartışma yaşandı. Yüzlerce göstericinin “payını aldığı” “izinsiz bir şekilde gösteri çağrısı yapmak” ve “ulusal birliğe zarar vermek” suçlamaları ile gözaltına alınıp savcılığa sevk edilmesi nedneiyle Hirak meydanları üç haftadır boş.
Tutuklular ve kovuşturmalar hakkında yayınladığı istatistiklerle bilinen aktivist Zeki Hanaş, dün sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Hirak Hareketi’nin başladığı 22 Şubat 2019 tarihinden bu yana soruşturma hakimlerinin 11'i kadın olmak üzere 500 protestocuyu yargılanmak üzere cezaevine gönderdiğini, güvenlik güçlerinin 15 bin kişiyi gözaltına aldığını ve bin 800 kişi hakkında da kovuşturma kararı verildiğini aktardı.
Başkentte alınan sıkı güvenlik önlemleri sebebiyle yüzlerce gösterici perşembe gecesi gösterilere katılmak üzere Kabiliye bölgesindeki Tizi Ouzou (100 km doğuda) ve Becaye (250 km doğuda) şehirlerine doğru ilerledi. İki şehirde de güvenlik güçleri, rejime karşı şiddetli düşmanlıkları ile bilinen Kabiliye bölgesi sakinlerinin tepki göstermesine neden olmamak için protestocularla çatışmaya girmemeye özen gösterdi. Kabiliye bölgesi, Cezayir’in dört bir yanından gelen protestocular için merkez konumunda. Hareketin meşhur “askeri değil sivil bir devlet” çağrısını yaptığı bir sığınak haline gelmiş durumda.
Tizi Ouzou ve Becaye’nin en önemli caddelerinde yürüyen göstericiler “çeteler tarafından düzenlenen seçimleri” kınadılar. Göstericiler 12 Haziran’daki yasama seçimlerini kastederek attıkları sloganla “güç düğününe engel olmaya” kararlı olduklarını gösterdiler. Her iki şehirde de göstericiler, adayların kampanya ofislerinin önünden geçerken seçimlere karşı öfkelerini haykırdılar.
Kanuna göre 32 hafta süren seçim kampanyası önümüzdeki salı günü sona eriyor. Seçim kampanyası, başlangıcından bu yana Cezayirliler tarafından ilgi görmüyor.
“Geniş çaplı boykot” kararı, parti mensubu adaylar ile bağımsız adayları ve hükümeti endişelendiriyor. İslamcılar, ezeli rakipleri olan laik sol partilerin boykot duyurularının ardından parlamentoya güçlü bir şekilde girmek için seçimi bir fırsat olarak görüyorlar.
2019 yılının sonunda yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanan seçmen sayısının 24 milyon kişiden 9 milyon 675 bin 515’e ulaştığına dikkat çekiliyor. 1 Kasım 2020'de anayasa değişikliği için yapılan referandumda ise 5 milyon 661 bin 551 seçmen oy kullanmıştı.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian