عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI Sudan

Sudan, Nahda Barajı konusunda ABD'nin Etiyopya'ya baskı yapmasını bekliyor

Meryem el-Mehdi: Bu konudaki tutumumuz büyük bir ulusal destekle ve uluslararası anlayışla karşılandı.

Meryem Sadık el-Mehdi (AFP)
Meryem Sadık el-Mehdi (AFP)
    Hartum/Ahmed Yunus
TT
TT

Sudan, Nahda Barajı konusunda ABD'nin Etiyopya'ya baskı yapmasını bekliyor

Meryem Sadık el-Mehdi (AFP)
Meryem Sadık el-Mehdi (AFP)

Sudan hükümeti, Nahda Barajı (Rönesans) dolum çalışmalarının ikinci aşamasından önce doldurma ve işletme konusunda bağlayıcı bir yasal anlaşmaya varılması için Etiyopya'ya siyasi ve diplomatik baskı uygulanmasında ABD'nin rolünü beklediğini açıkladı.
Hükümet ayrıca, Sudan’ın söz konusu sorunu barışçıl yollarla ve Afrika Birliği’nin (AfB) himayesi altında çözmek için müzakere etmeye hazır olduğunu belirterek, uluslararası ortakların garantör ve kolaylaştırıcı rolünü memnuniyetle karşıladıklarını da vurguladı.
Sudan Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, ülkesinin Etiyopya’nın Mavi Nil üzerinde inşa ettiği Nahda Barajı dolum çalışmalarının ikinci aşamasından önce doldurma ve işletme konusunda bağlayıcı bir yasal anlaşmaya varmayı dört gözle beklediğini söyledi. Bakan ayrıca, Sudan’ın Nahda Barajı ile ilgili vizyonunda, geçiş hükümeti ve halkın yanı sıra büyük bir bölgesel ve uluslararası fikir birliğine varıldığını dile getirdi.
Bakan Mehdi, ABD’nin teknik ve hukuki sorunları çözen ve müzakerelerinde ilerleme kaydeden arabuluculuğunun yanı sıra Etiyopya üzerindeki siyasi ve diplomatik baskıda  büyük ve umut verici rolünün önemini vurguladı.
Video-konferans yoluyla düzenlenen Kahire ve Ürdün'deki Amerikan Üniversitesi Mezunlar Forumu'nda konuşan Bakan Mehdi, Sudan hükümetinin söz konusu sorunu barışçıl yollarla ve Afrika Birliği’nin himayesi altında çözmek için müzakere etmeye hazır olduğunu belirterek, uluslararası ortakların garantör ve kolaylaştırıcı rolünü memnuniyetle karşıladıklarını vurguladı.
Bakan, sınır ötesi nehirler üzerindeki anlaşmazlıklara ilişkin küresel ve Afrika’nın deneyimlerinden ilham alma, Afrika'daki Nijer ve Senegal nehirleri görüşmelerindeki deneyimlere odaklanma çağrısında bulundu. Mehdi, bunların işbirliği ve sınır ötesi nehirlerden kaynaklı ortak faydalardan yararlanma olasılığını gösterdiğine dikkati çekti.
Etiyopya'nın uzlaşmazlığı, krize ilişkin müzakereler ve girişimlerle ilgili soruları yanıtlayan Bakan, ABD'nin barajla ilgili teknik ve yasal sorunların çözümüyle sonuçlanan arabuluculuk konusunda önemli bir rol oynadığını ve barajın doldurulması ve işletilmesine ilişkin yasal anlaşma ile ilgili ve küçük teknik ve yasal sorunlarla ilgili yalnızca birkaç noktanın kaldığını söyledi. Bakan, Etiyopya geri çekilmeden önce ABD aracılığı ile varılan anlaşmayı açıkladı.
Etiyopya'nın gelecek Temmuz ayında ikinci dolum aşamasına tek taraflı olarak katılacağına ilişkin tutumuna rağmen, basında çıkan haberlere göre ülke teknik açıdan hazır olmadığı için bu planı gelecek yıla erteleyebilir. Etiyopya, baraj rezervuarını doldurmanın ilk aşaması olan deniz seviyesinden 595 metre yüksekliğe ulaşmayı hedeflerken, ülkedeki teknik ve mühendislik departmanları orta koridoru 573 metreye yükseltmekten vazgeçerek baraj kapılarında mühendislik çalışmaları yapılmasını planladığı için bu aşamanın ertelenmesi bekleniyor.
Sudan Sulama Bakanlığı, geçen Mayıs ayının sonunda Etiyopya'nın barajın ikinci dolum aşama işlemini fiilen Mayıs ayının ilk haftasından itibaren başlattığını ve önümüzdeki Temmuz-Ağustos ayları arasındaki yağışlı mevsimde dolum hızının artacağını belirtmişti. 
Sudanlı bir yetkili önceki açıklamasında, Etiyopya'nın Mayıs ayının ilk haftasından itibaren orta baraj duvarını yükselterek su toplamaya başladığını ve sonbahar mevsimi boyunca depolama oranının artacağını bildirdi. Bu açıklamadan önce ise basında çıkan haberler, Etiyopya'nın açıkladığı oranlarda (13,5 milyon metreküp) ikinci dolumu başlatmaya teknik ve mühendislik açısından hazır olmadığını kaydetti. Etiyopya’nın inşa sürecinde ulaştığı mevcut mühendislik durumuna ilişkin analizlere göre 2 milyon metreküpten fazla dolum yapamayacağı belirtildi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor

Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT
TT

Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor

Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.

13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.

Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.

Görsel kaldırıldı.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.

Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:

“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”

Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.

Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.

Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.

Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.