İsrail, 20 yılı aşkın süredir hapishanede tuttuğu Ürdünlü esiri serbest bıraktı

Ürdünlü Abdullah Nuh Ebu Cabir, Amman’da medya organlarına konuşuyor (WAFA)
Ürdünlü Abdullah Nuh Ebu Cabir, Amman’da medya organlarına konuşuyor (WAFA)
TT

İsrail, 20 yılı aşkın süredir hapishanede tuttuğu Ürdünlü esiri serbest bıraktı

Ürdünlü Abdullah Nuh Ebu Cabir, Amman’da medya organlarına konuşuyor (WAFA)
Ürdünlü Abdullah Nuh Ebu Cabir, Amman’da medya organlarına konuşuyor (WAFA)

2000 yılında Tel Aviv’de bir otobüsün infilak etmesine karıştığı suçlamasıyla 20 yılı aşkın bir süredir İsrail hapishanelerinde tutulan Ürdün vatandaşı Abdullah Nuh Ebu Cabir, bugün Ürdün’e geri döndü.
Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) aktardığına göre Ebu Cabir (46 yaşında), Şeyh Hüseyin Köprüsü’nü geçtikten sonra ailesi tarafından çiçeklerle ve zılgıtlarla karşılandı.
Sol omzuna siyah beyaz Filistin puşisi, sağ omzuna da kırmızı beyaz Ürdün puşisi koyan Ebu Cabir, “20 yıl önce bir yolculuk yaptım. Turistik bir yolculuk değil, direniş yolculuğuydu” dedi.
Ürdünlü adam, “Bir Filistinli olarak omuzlarımda bir görevim vardı. Burası, Filistin topraklarıdır ve mümkün olan en kısa sürede kurtulmalıdır” dedi.
Fetih ve Hamas arasındaki bölünmüşlüğün sonlanması çağrısı yapan Ebu Cabir, eliyle zafer işaretini yaparak, “Siyonist düşman karşısında tek bir safta durmamız için Filistin’in birliğini sağlayın ve hapishanelerde bile bizleri etkileyen bölünmeyi sonlandırın” ifadelerini kullandı.
Ürdün’deki mülteci kamplarından Filistin Ulusal Konsey üyesi olan Yunus Ebu Sel, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada, “Binlerce Filistinlinin öldürülmesinin misillemesini yaptıkltan sonra işgal hapishanelerinde 20 yılı aşkın bir süre tutulan Fetih Hareketi’nin ve el-Aksa Şehitleri Tugayları’nın oğlu bu kahraman esirin serbest bırakılması dolayısıyla oldukça mutluyum” ifadelerini kullandı.
İsrail’in iddianamesine göre Ebu Cabir, işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan Nablus’ta Fetih Hareketi’nin askeri kanadı tarafından görevlendirilmişti.
Filistin asıllı Ürdünlü Ebu Cabir, Ürdün’deki en büyük Filistin mülteci kampı olan Beka Mülteci Kampı’nda (Amman’ın 20 km kuzeybatısında) yaşıyor.
İsrail polisine göre Ebu Cabir, Ekim 2000’de yasadışı bir şekilde İsrail’e girdi ve Tel Aviv’deki bir otobüse bombalı saldırıda bulundu. Saldırıda 13 kişi yaralanırken, Ebu Cabir de olayın ertesi günü tutuklandı.
İddianameye göre Ebu Cabir, otobüse bir bomba yerleştirerek otobüsten indi ve bombayı ise telefonla kontrol etti.



İki farklı insansı türünün aynı yer ve zamanda yaşadığı keşfedildi

1,5 milyon yıl önce Kenya'daki bir göl kenarından geçen Paranthropus boisei'nin soyu bundan yaklaşık 400 bin yıl sonra tükendi (Kevin G. Hatala/Chatham Üniversitesi)
1,5 milyon yıl önce Kenya'daki bir göl kenarından geçen Paranthropus boisei'nin soyu bundan yaklaşık 400 bin yıl sonra tükendi (Kevin G. Hatala/Chatham Üniversitesi)
TT

İki farklı insansı türünün aynı yer ve zamanda yaşadığı keşfedildi

1,5 milyon yıl önce Kenya'daki bir göl kenarından geçen Paranthropus boisei'nin soyu bundan yaklaşık 400 bin yıl sonra tükendi (Kevin G. Hatala/Chatham Üniversitesi)
1,5 milyon yıl önce Kenya'daki bir göl kenarından geçen Paranthropus boisei'nin soyu bundan yaklaşık 400 bin yıl sonra tükendi (Kevin G. Hatala/Chatham Üniversitesi)

1,5 milyon yıllık ayak izleri, iki hominin türünün aynı zamanda ve aynı yerde yaşadığını ortaya koydu. 

6 ila 7 milyon yıl önce büyük maymunlardan ayrılan hominin grubunun hâlâ yaşayan tek üyesi Homo sapiens, yani modern insanlar.

Bilim insanları, bu grubun eski üyelerinin aynı ekosistemleri paylaştığını bilse de ellerinde ne kadar yakından etkileşime girdiklerini gösteren bir kanıt yoktu.

Kenya'daki Turkana Gölü kıyısında bir dizi ayak izinin keşfi, araştırmacılara aradıkları kanıtı verdi. 

2021'de keşfedilen ve 1,5 milyon yıl önceye tarihlenen izler, Homo erectus ve Paranthropus boisei'ye ait.

Homo erectus'un modern insanların doğrudan atası olduğu tahmin edilirken, Paranthropus boisei maymunlara daha çok benzeyen başka bir cinse ait. 

Bulgularını hakemli dergi Science'ta dün (28 Kasım) yayımlayan araştırmacılar, Paranthropus boisei'ye ait 12 iz saptadı. Ayak izlerinin aynı kişi tarafından bırakıldığı tahmin edilirken, Homo erectus'a ait üç iz farklı kişilerin gibi görünüyor. 

Araştırmacılar iki türün de iki ayak üzerinde yürüdüğünü ancak yürüme biçimlerinin farklı olduğunu belirledi. 

Makalenin yazarlarından Dr. Neil T. Roach "Homo erectus'a atfettiğimiz izlerde, bizimkilere çok benzeyen ayak izleri görüyoruz" diyerek ekliyor: 

Sert ayakları varmış ve bir şeylere basarken önce topuklarını kullanıyor, sonra da ayak parmaklarını itiyorlar gibi görünüyor.

Paranthropus boisei ise muhtemelen daha çok insan ve şempanze arasında bir ayağa sahipti. Seri halinde bıraktığı izleri analiz eden ekip, nispeten hızlı yürüdüğünü de saptadı. 

Nasıl etkileşime geçtiler?

Bölgede bulunan kemik fosilleri de iki türün aynı ortamda yaşadığını gösteriyor. Ancak fosiller çok daha geniş bir zaman aralığını kapsarken iki ayak izi arasında birkaç saat veya birkaç gün olduğu tespit edildi. Bu da insanların bu eski akrabalarının belki de beraber yaşadığına işaret ediyor.

Dr. Roach "Geçerken birbirlerine el sallamamış olabilirler ancak bunlar, kesinlikle aynı yerden geçen ve kolayca etkileşime girebilecek iki tür" diyor.

ABD'deki Chatham Üniversitesi'nden makalenin başyazarı Kevin Hatala da iki tür için "İlk kez birbirleriyle yan yana yaşadıklarını biliyoruz" diyor:

Bu kadar yakın yaşarken muhtemelen birbirlerinin varlığından haberdardılar. Bu da rekabet ve bir arada yaşamayla ilgili bazı ilginç soruları akla getiriyor.

Bilim insanları Paranthropus boisei'nin otçul, Homo erectus'un da hepçil beslendiğini tahmin ediyor. Bu nedenle iki hominin türü arasında bir rekabet yaşanma ihtimali düşük görünüyor. 

Bu dönemde bölgenin sıcak ve yağmurlu bir iklime sahip olduğu ve geniş kaynaklar sunduğunu söyleyen araştırmacılar, iki türün, domuzlar ve kılıç dişli kaplanlarla beraber yaşadığını ekliyor.

Ayrıca bölgede bulunan ayak izleri, devasa kuşların da burada yaşadığını gösteriyor.
 

hyju
Bilim insanları Homo erectus'a ait diğer ayak izlerinin, aynı dönemde başka hayvanlar tarafından silinmiş olabileceğini düşünüyor (Chatham Üniversitesi)

İklimdeki değişimlerle Homo erectus ve Paranthropus boisei'nin rekabete girmiş olabileceğini de düşünüyorlar. Hatala iki tür arasındaki etkileşimlerin "Homo erectus'un evrimi üzerinde etki yaratmasının kesinlikle mümkün" olduğunu ifade ediyor.

Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi İnsan Kökenleri Programı'ndan paleoantropolog Dr. Briana Pobiner, yer almadığı çalışmada aynı bölgede yürüyen bir değil, iki türe ait ayak izleri bulmanın "akıl almaz" olduğunu söylüyor:

Belki aynı yiyecek için rekabet ettiler; belki de sadece çimenlik bir alanın karşısından birbirlerine ihtiyatla baktılar ya da birbirlerini tamamen görmezden geldiler. 

Dr. Pobiner'a göre iki tür birbiriyle çiftleşmiş bile olabilir. 

Bulgular, iki tür arasında rekabet yoksa Homo erectus'un gelişimini neyin tetiklediği sorusunu da gündeme getiriyor. Dr. Roach "Eğer rekabet bunu açıklamıyorsa, cinsimizin nasıl ortaya çıktığını yeniden düşünmemiz gerekebilir" diyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Washington Post, CNN, Science