عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Cezayirli kadınlar karar alma süreçlerinden yoksun şekilde meclise giriyorlar

Kadınların siyasi hayata katılımı hala seçici ve kimi zaman katılımları sadece formalite olarak kalıyor.

2017 seçimlerinde parlamentonun yüzde 25,8’ini kadınlar oluşturuyordu (AFP)
2017 seçimlerinde parlamentonun yüzde 25,8’ini kadınlar oluşturuyordu (AFP)
    İstanbul/Şarku’l Avsat
TT
TT

Cezayirli kadınlar karar alma süreçlerinden yoksun şekilde meclise giriyorlar

2017 seçimlerinde parlamentonun yüzde 25,8’ini kadınlar oluşturuyordu (AFP)
2017 seçimlerinde parlamentonun yüzde 25,8’ini kadınlar oluşturuyordu (AFP)

Cezayirli kadınlar milletvekili seçimlerinde için aday listelerinde yer almalarına ve kapsayıcı politikalardan yararlanmalarına rağmen, halen karar alma sürecinden uzak kalıyorlar ve meclise katılımları çoğu zaman formaliteden ibaret oluyor.
12 Haziran'da yapılması planlanan erken seçim kampanyası Cezayirlilerin pek dikkatini çekmedi ancak kadınlara yönelik bazı cinsiyetçi açıklamalar özellikle sosyal medyada tartışmalara sebep oldu.

Tartışma
Ülkenin merkezindeki el-Manea vilayeti, yasaların gerektirdiği şekilde kadın ve erkek adaylarının eşit olduğu bir seçim listesine afişlerinde yer verirken afişlerde yalnızca erkeklerin yüzlerinin gösterilip kadınların yüzlerinin kapatılması sosyal medyada geniş çapta kınamalara yol açtı.
Aslında bu uygulama yeni değil. 2017 Ulusal Halk Meclisi seçimlerinde de kadınların fotoğraflarının bulunmadığı çok sayıda liste yayınlanmıştı.
Buna ek olarak, partisinin listesindeki kadınların şarkı söyleme nitelikleri ve yeterlilikleri nedeniyle “Seçkin çilekler”e benzeten Raşid Yönetim Cephesi Parti lideri İsa Belhadi’de geniş çapta eleştirilere maruz kaldı.
Sosyal medya kullanıcıları çok geçmeden kadına karşı bu ayrımcı açıklamaları siyasiler için bir alay konusu haline getirdiler.
Böylelikle Ulusal Halk Meclisi'nde kadınların statüsüne ilişkin iki tartışma yeniden canlandı. Bu tartışma 2012'den bu yana birçok kez gündeme gelmesine rağmen erkek temsilcilere kıyasla ilgi odağı olmamıştı.

Adaylıkta eşitlik
Cezayirli kadınlar şimdiye kadar seçilmiş konseylere girmelerine izin veren uygun bir yasal çerçeveden yararlandılar.
2008'de yapılan anayasa değişikliği ile kadınlara siyasi hakları tanınmış ve 2012'de seçim bölgelerine göre yüzde 30 ila 40 arasında değişen kotaları içeren bir kanun oluşturulmuştu.
Mart 2021’de yürürlüğe giren yeni seçim kanunları, kadınların milletvekilliği ve mahalli idare seçimlerine yüzde 50 oranında katılmalarını gerektirdiği için tam eşitlik sağlanmış oldu.
Ancak bu yasa kadın adaylar için zorunlu kontenjan yasasını ilga ettiği için bir sonraki mecliste kadınların daha fazla yer alacağını garanti etmiyor.
Ancak bu tedbirlerin, 2007'de Ulusal Halk Meclisi'ndeki sandalyelerin yüzde 7,7'sinden (29 kadın) 2012'de yüzde 31,6'ya (462 milletvekilinden 146'sı) seçilen kadın sayısında önemli bir artışa yol açtığı kesin. Sandalyelerin yüzde 25,8'ini kadınların doldurduğu 2017 yılındaki seçimlerde hafif bir düşüş yaşandı.

Kadınların karar alma mekanizmalarında olmaması
Araştırmacı Louisa Driss Ait Hamadouche, kadınların siyasete katılımınında seçici davranıldığına inanıyor. 2016'da Cezayir'deki "Insaniyat" antropoloji ve sosyal bilimler dergisinde, kadınların siyasette giderek daha fazla hak elde ettiklerini ancak karar verme pozisyonlarında veya partilerin ya da hükümetin liderlik organlarında yer almadıklarını yazdı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından 2018'de yapılan bir araştırmaya göre, Ulusal Halk Meclisi'ndeki 32 karar alma mekanizmasının sadece yüzde 6,3'ünde kadın temsilciler bulunuyor.
Kadınlar herhangi bir meclis grubunun başında değiller. Çalışmaları temel olarak sosyal ve kültürel işler, sağlık ve eğitim gibi geleneksel olarak kadınlarla ilişkilendirilen temalarla ilgilenen komitelerde yoğunlaşıyor.
Şu andaki hükümette 36 koltuktan sadece altı tanesi kadınlara ait.

Sınırlı uygulamalar
Aynı zamanda Cezayir Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi’nden Prof. Dr. Hamadouche’a göre Cezayir yönetiminin erkeklere münhasır bir sistem benimsediğini düşünüyor.
Aynı makalede, sistemin otoriter mantığı demokratik araçlarla birleştirdiğine ve bu uygulamanın kadınların demokratik açığı telafi etme taleplerine dayandığını açıkladı.
Diğer taraftar ise Avukat ve kadın hakları aktivisti Nadia Ait Zai, 2021 yasama seçimleri listelerinde görünen eşitliği memnuniyetle karşıladığını, ancak bunun eşit sonuçları garanti etmediğini belirtti.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Ait Zai, seçilmiş kadınların kadın hakları için talepte bulunamamasından yakınarak, "Ulusal Halk Meclisi'nde bulunan kadınların eşitlik ve adaletten yana tavırlarla ortaya çıktıklarını görmedik. Grup içinde eridiler" dedi.
Çıkarılan yasalarda kadının statüsünün dikkate alınması için mecliste toplumsal cinsiyet konusunda farkındalık yaratmanın gerekli olduğunu vurgulayan aktivist “Küçük şeyleri başarmak için köprüler kurmalıyız” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye'nin Humus kentindeki bir camide patlama: 8 ölü, saldırıyı Saraya Ensar el-Sünne üstlendi

Patlama sonucu Suriye’nin orta kesimindeki Humus kentinde bulunan bir caminin içinde meydana gelen yıkım (SANA)
Patlama sonucu Suriye’nin orta kesimindeki Humus kentinde bulunan bir caminin içinde meydana gelen yıkım (SANA)
TT
TT

Suriye'nin Humus kentindeki bir camide patlama: 8 ölü, saldırıyı Saraya Ensar el-Sünne üstlendi

Patlama sonucu Suriye’nin orta kesimindeki Humus kentinde bulunan bir caminin içinde meydana gelen yıkım (SANA)
Patlama sonucu Suriye’nin orta kesimindeki Humus kentinde bulunan bir caminin içinde meydana gelen yıkım (SANA)

Suriye’nin orta kesimindeki Humus’ta, Alevi çoğunluğun yaşadığı bir mahallede bulunan camide cuma namazı sırasında meydana gelen patlamada en az sekiz kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı Saraya Ensar el-Sünne üstlenirken, yetkililer faillerin hesap vereceğini bildirdi.

Bu saldırı, geçiş yönetiminin yaklaşık bir yıl önce iktidara gelmesinden bu yana bir ibadethaneyi hedef alan ikinci saldırı oldu. Haziran ayında Şam’da bir kilisede düzenlenen intihar saldırısında 25 kişi yaşamını yitirmiş, o saldırıyı da yine aşırıcı Saraya Ensar el-Sünne üstlenmişti.

Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab, Humus’taki patlamanın arkasındaki tarafın “kim olursa olsun” adalet önüne çıkarılacağını belirterek, saldırının Suriye’de güvenlik ve istikrarı sarsmayı hedeflediğini söyledi. İbadethanelerin hedef alınmasını “alçakça ve korkakça bir eylem” olarak niteledi.

Şarku’l Avsat’ın Resmi Suriye Haber Ajansı SANA’dan aktardığı habere göre ülkenin üçüncü büyük kenti Humus’ta Vadi ez-Zeheb Mahallesi’ndeki İmam Ali bin Ebu Talib Camii’nde meydana gelen patlamada sekiz kişi hayatını kaybederken 18 kişi yaralandı.

Patlamada başı ve sırtı şarapnel parçalarıyla yaralanan ve Humus’taki Karam el-Luz Hastanesi’nde tedavi gören 47 yaşındaki Usame İbrahim, AFP’ye, “Cuma namazındaydım; yalnızca güçlü bir patlama ve yoğun bir basınç duydum” dedi. Başındaki bandajları işaret eden İbrahim, “Her yer gözümde kıpkırmızı oldu… Yere düştüm, başımdan kan aktığını gördüm… O an ne olduğunu anlayamadım” diye konuştu. Kan izleri arasında caminin kapısına doğru ilerlediğini, cemaatten yükselen çığlıklar ve inlemeler eşliğinde gençler tarafından hastaneye götürüldüğünü anlattı.

İçişleri Bakanlığı, “terör saldırısının” namaz sırasında gerçekleştiğini belirterek, “ilgili birimlerin failleri yakalamak üzere soruşturma ve delil toplama çalışmalarına başladığını” açıkladı.

Saraya Ensar el-Sünne, Telegram’da yayımladığı mesajda, “Sarayâ Ensar el-Sünne mücahitleri, başka bir gruptan mücahitlerle birlikte, Nusayrilere ait Ali bin Ebu Talib içinde bir dizi patlayıcıyı infilak ettirdi” ifadelerini kullandı. Beşar Esad yönetiminin 2024 sonunda devrilmesinin ardından kurulduğunu belirten grup, “Saldırılarımız artarak sürecek ve tüm kâfirler ile mürtedleri hedef alacak” dedi.

SANA’nın bir güvenlik kaynağına dayandırdığı habere göre, ilk bulgular patlamanın cami içine yerleştirilen patlayıcı düzeneklerden kaynaklandığını gösteriyor. Olay yerinden yayımlanan görüntülerde, caminin bir köşesindeki duvarın alt kısmında bir gedik, duvarın bir bölümünü kaplayan siyah duman izleri, etrafa saçılmış halı parçaları ve kitaplar ile kırılmış pencere camları görüldü. Güvenlik güçleri caminin çevresini kordon altına aldı; içerideki ekipler, patlamanın olduğu alanı kırmızı şeritle çevreledi.

“Etrafımda şarapnel parçaları”

Ayağından yaralanan ve hastanede tedavi gören seyyar kitap satıcısı 38 yaşındaki Gadi Maruf da AFP’ye, patlamanın imamın hutbe için minbere çıkmasıyla meydana geldiğini söyledi. Maruf, “Çok büyük bir patlamaydı; etrafımda şarapnel parçalarının uçuştuğunu gördüm” dedi.

Suriye Dışişleri Bakanlığı, yayımladığı açıklamada “korkakça suç eylemini” kınayarak, bunun “güvenliği ve istikrarı bozma, Suriye halkı arasında kaos yayma girişimlerinin bir parçası” olduğunu vurguladı. Açıklamada, “terörle her tür ve biçimde mücadele” konusundaki kararlılık yinelenirken, “bu tür suçların devletin güvenliği tesis etme, vatandaşları koruma ve failleri hesap verme çabalarını durduramayacağı” ifade edildi.

Riyad, Beyrut ve Amman başta olmak üzere birçok başkent saldırıyı kınadı. Saldırı, son aylarda yaşanan şiddet olaylarının ardından Suriye’deki azınlıkların endişelerini artırdı.

sx scx
Patlama sonucu Humus’un Vadi ez-Zeheb Mahallesi’ndeki İmam Ali bin Ebu Talib Camii’nin içinde meydana gelen yıkım görülüyor (SANA)

Sünni çoğunluğa sahip Humus’ta Alevi çoğunluklu mahalleler de bulunuyor. 2011’de başlayan Suriye iç savaşının ilk yıllarında şiddetli çatışmalara sahne olan kentte, geçen ay kırsaldaki bir köyde bir çiftin öldürülmesinin ardından mezhepsel gerginlik ve çatışmalar yaşanmış; çiftin aşireti suçu Alevilere atfetmişti. Ancak İçişleri Bakanlığı daha sonra olayın adli saiklerle işlendiğini açıklamıştı.

Bu cinayetin ardından Lazkiye kıyı kentinde ve Alevi çoğunluklu diğer bölgelerde binlerce Alevi, Humus ve başka yerlerde azınlıklara yönelik saldırıları protesto etmişti. Esad yönetiminin devrilmesinden bu yana, Esad’ın mensubu olduğu Alevi topluluğuna yönelik saldırıların arttığı belirtiliyor.

Mart ayında Suriye kıyı kesiminde mezhepsel arka planlı şiddet olaylarında, Suriye medyasına göre çoğu Alevi olmak üzere yaklaşık 1700 kişi hayatını kaybetti. Yetkililerce görevlendirilen bir soruşturma komisyonu, Temmuz ayında, şiddet olaylarına karıştığı şüphesi bulunan 298 kişinin kimliğinin belirlendiğini; isimleriyle birlikte 1426 Alevinin yanı sıra 238 güvenlik ve ordu mensubunun öldürüldüğünü açıkladı.

Gözaltındakilerin serbest bırakılması

Şiddet olaylarından önce ve sonra, eski yönetimle bağlantı iddiasıyla Alevi çoğunluklu bölgelerde geniş çaplı gözaltılar yapılmıştı. Resmî Suriye televizyonu, cuma günü Lazkiye’de “savaş suçlarına karışmadıkları tespit edilen” 70 kişilik ilk grubun serbest bırakıldığını, devamının geleceğini duyurdu.

Temmuz ayında, güneydeki Süveyda vilayetinde Dürzi azınlığa yönelik mezhepsel şiddet olaylarında, Suriye medyasına göre 789’u Dürzi sivil olmak üzere iki binden fazla kişi hayatını kaybetti. Haziran ayında ise Şam’ın Duveyla semtindeki Mar İlyas Kilisesi’nde namaz sırasında düzenlenen intihar saldırısında 25 kişi ölmüştü. Yetkililer, ülkede birlikte yaşamı ve tüm bileşenlerin korunmasını vurgulamayı sürdürüyor.

Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Esad’ın devrilmesinin birinci yıl dönümünde yaptığı konuşmada, “güçlü bir Suriye” inşa etmek için Suriyelilerin çabalarını birleştirmesinin önemine dikkat çekti ve halkın fedakârlıklarına “yakışır” bir gelecek çağrısı yaptı. İktidardaki ilk yılını geride bırakan Şara, yönetimini pekiştirmek için çeşitli adımlar atsa da, ülkenin birliğini koruma ve güvenliği tüm topraklarda tesis etme konusunda ciddi bir sınavla karşı karşıya bulunuyor.

ARAP DÜNYASI

İsrail polisi: Filistinlilerin saldırısında iki kişi öldü

İsrail polis araçları, Batı Şeria'da düzenlenen bir baskın sırasında (Arşiv-Reuters)
İsrail polis araçları, Batı Şeria'da düzenlenen bir baskın sırasında (Arşiv-Reuters)
TT
TT

İsrail polisi: Filistinlilerin saldırısında iki kişi öldü

İsrail polis araçları, Batı Şeria'da düzenlenen bir baskın sırasında (Arşiv-Reuters)
İsrail polis araçları, Batı Şeria'da düzenlenen bir baskın sırasında (Arşiv-Reuters)

İsrail yetkilileri bugün, kuzey İsrail'de bir Filistinli tarafından gerçekleştirilen bıçaklı ve araçla saldırıda iki kişinin öldüğünü açıkladı.

 İşgal altındaki Batı Şeria'da İsrail polisi (Reuters)Batı Şeria'da İsrail polisi (Reuters)

İsrail acil servisleri, yaklaşık 68 yaşında bir adamın araç çarpması sonucu hayatını kaybettiğini bildirdi.

İsrail kamu yayın kuruluşu Kan ise yaklaşık 20 yaşında bir kadının bıçaklanarak öldürüldüğünü duyurdu.

 Ayrıca, iki kişinin de hafif yaralandığı belirtildi.

İsrail polisi, şüpheli saldırganın işgal altındaki Batı Şeria'da yaşayan bir Filistinli olduğunu açıkladı.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, orduya saldırganın memleketi olan Batı Şeria'daki Kabatiye kasabasında operasyon başlatma emri verdi.

Ofisinden yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Savunma Bakanı Yisrael Katz, cani teröristin geldiği Kabatiye’ye karşı İsrail ordusuna güçlü ve derhal harekete geçme talimatı verdi. Amaç, tüm teröristleri tespit edip etkisiz hale getirmek ve kasabadaki terörist altyapıyı çökertmektir."

ARAP DÜNYASI

Suriye Dışişleri Bakanlığı: SDG ile yapılan görüşmeler somut sonuç vermedi

Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)
Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)
TT
TT

Suriye Dışişleri Bakanlığı: SDG ile yapılan görüşmeler somut sonuç vermedi

Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)
Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)

Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili bugün yaptığı açıklamada, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile yapılan görüşmelerin henüz somut sonuç vermediğini belirterek, ülkenin kuzeydoğusundaki kurumların devlet kurumlarına entegre edilmesi konusundaki söylemlerin, icraat adımları atılmadan teorik ifadelerden ibaret kaldığını kaydetti.

Suriye Haber Ajansı'na (SANA) konuşan kaynak, Suriye'nin birliğine yapılan tekrarlanan vurgunun, ülkenin kuzeydoğusundaki gerçeklikle çeliştiğini, burada devlet çerçevesinin dışında ayrı ayrı yönetilen idari, güvenlik ve askeri kurumların bulunduğunu ve bunun da sorunu çözmek yerine "bölünmeyi sürdürdüğünü" söyledi.

 SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)

Sözlerine şöyle devam etti: "SDG liderliğinin Suriye devletiyle diyaloğun devam edeceğine dair sürekli işaretlerine rağmen, bu görüşmeler somut sonuçlar vermedi. Bu söylemin, gerçek bir durgunluk ve uygulamaya geçme konusunda gerçek bir irade eksikliği ışığında, medya amaçlı ve siyasi baskıları absorbe etmek için kullanıldığı görülüyor."

Sözlerine şöyle sürdürdü: “Kuzeydoğu Suriye'deki kurumların devlet kurumlarına entegre edilmesiyle ilgili konuşmalar, somut adımlar veya net zaman çizelgelerinden yoksun, teorik ifadeler alanında kalmıştır. Bu durum, SDG ile imzalanan 10 Mart anlaşmasına olan bağlılığın ciddiyeti konusunda şüpheler uyandırıyor.”

Petrol dosyasına gelince, Dışişleri Bakanlığı'ndaki resmi kaynak, SDG liderliğinin petrolün tüm Suriyelilere ait olduğu yönündeki tekrarlanan iddialarının, “devlet kurumları içinde yönetilmediği ve gelirleri genel bütçeye dahil edilmediği sürece” güvenilirliğini kaybettiğini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın SANA’dan aktardığına göre kaynak, görüşlerin yakınlaşmasından bahsetmenin, “zaman sınırlı uygulama mekanizmalarına sahip net, resmi anlaşmalara dönüştürülmedikçe anlamsız kaldığını” vurguladı.

Ayrıca, askeri dosyadaki anlaşmalardan bahsetmenin, "Suriye ordusu çerçevesinin dışında, bağımsız liderliğe ve yabancı bağlara sahip silahlı grupların varlığının devam etmesiyle bağdaşmadığını, bunun egemenliği zayıflattığını ve istikrarı engellediğini" ifade etti.

Suriye Dışişleri Bakanlığı kaynağı, aynı durumun "sınır geçişlerinin tek taraflı kontrolü ve bunların pazarlık kozu olarak kullanılması için de geçerli olduğunu, bunun da ulusal egemenlik ilkelerine aykırı olduğunu" belirtti.