Tutuklamaların sürdüğü Cezayir’de yasama seçimleri başladı

Muhalefet seçimleri boykot kararı aldı

Tunus'taki Cezayir Konsolosluğu’nda oy kullanan Cezayirli bir göçmen. (EPA)

Cezayir’de seçim merkezlerinin kapıları, gerginliğin artarak devam ettiği bir ortamda kapılarını açtı. 24 milyon seçmen 407 milletvekilini belirlemek için sandık başına gidecek. Seçimlere şiddetle karşı çıkan muhalefet kanadının önde gelen isimlerine yönelik tutuklamalar ise sürüyor.
Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yaptığı açıklamada, daha önceki seçimler için hazırlanan, seçmen iradesi dışında bağımsız partilerin ve adayların katılım göstermesine imkan sağlayan kota politikasını sona erdirme sözü verdi.
Ülkede 28 partiden 646 adayın yanı sıra 837 bağımsız isim de seçilmek için yarışıyor. Cezayir seçim tarihinde ilk kez bağımsızların sayısı partilerin gösterdiği adayları geçmiş durumda. Bu, üst düzey makamların sivil toplum aktivistlerini ve partilere bağlı olmayan gençleri meclise katılıma teşvik etme isteğini yansıtıyor. Tebbun daha önce yaptığı açıklamalarda söz konusu kesimi hükümetinin temel dayanağı haline getirmek istediğini söylemişti.
İslamcılar güçlü bir şekilde temsil edildikleri seçim yarışına muhalif Barış Toplumu Hareketi ve Adalet ve Kalkınma Cephesi ile Ulusal İnşa Hareketi Partisi ve Nahda Hareketi’nden oluşan dört parti ile katılıyor. Liberal Yeni Nesil Partisi ve muhafazakar Müstakbel Cephesi gibi Tebbun’un politikalarını destekleyen ancak diğer siyasi eğilimlerden olan partiler de seçimlerde şanslı gösteriliyor.
Seçimleri “dürüstlükten uzak” olan Sosyalist Güçler Cephesi, İşçi Partisi ve Kültür ve Demokrasi Mitingi ise süreçte yer almamalarına gerekçe olarak tutuklamaların yoğunluğunu, medyanın sessizliğini ve muhalefetin susturulmasını gösterdi.
Seçim süreci, 2019 cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde kurulan, geçen yıl da anayasa değişikliği için referanduma giden ‘bağımsız bir ulusal seçim otoritesi’ tarafından denetleniyor. Ancak seçimler İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Bu nedenle muhalefet, eski Adalet Bakanı Muhammed Şerefi'nin başkanlığını yaptığı seçim otoritesini sadece “görüntü olarak” niteliyor.
Başkentin doğusundaki Kabiliye’de öncekilerde olduğu gibi yine seçimlerin boykot edileceği düşünülüyor. Zira bölge sakinleri, rejimin seçimler yoluyla kendi gündemlerini dayattığı görüşündeler.
2002 yılındaki seçimlerde, Amazig kabilelerinin yaşadığı en büyük şehir olan Tizi Vuzu’daki seçim büroları yakılmıştı. Amazig dili Arapça gibi ulusal ve resmi bir dil olarak anayasada yer alıyor olsa da bağımsızlıktan bu yana rejime karşı çıkan bu bölgeden tüm partiler kendilerine aday bulmakta büyük zorluklarla karşılaşıyor.
Seçimler, güvenlik güçlerinin dört hafta önce, özellikle de başkentte halk hareketi gösterilerini yasakladığı ve onlarca eylemciyi tutukladığı anormal koşullarda düzenleniyor. Başkent bir aydır seçimlerin tehlikelerle dolu olduğu izlenimini veren yoğun güvenlik tedbirlerine tanık oluyor. Hükümet, seçmenlerin oy kullanmasını engelleyenlere ve seçim merkezlerini sabote edenlere 20 yıl hapis cezası öngören Ceza Kanunu’nda değişikliğe gitmişti.
Göstericileri ‘güvenlik güçlerini kendilerine karşı güç kullanmaya tahrik etmekle’ suçlayan Tebbun, hükümetin terör örgütü olarak tanımladığı liderler isimlerin Avrupa'daki İslami Reşat ve Kabiliye Bağımsızlık Hareketi’nden sızdıklarını söyledi. Geçtiğimiz haftalarda siyasi aktivistlerin ve gazeteciler tutuklanmıştı. Halk hareketinden tutuklananların sayısı 200'ü geçmişti.
Güvenlik güçleri ülkenin önde gelen aktivistlerinden Kerim Tabu’yu dün akşam evinin yakınlarında tutukladı. İnternet üzerinden yayın yapan Maghreb Emergent (Gelişen Mağrib) gazetesi müdürü olan İhsan el-Kadi de tutuklananlar arasındaydı. . Geçtiğimiz yıl 11 ay hapiste kalan Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) muhabiri Halid Dararni de halk hareketi protestolarını haber yapmasıyla ilgili suçlamalar kapsamında tutuklandı ancak yargının kendisini iki yıl hapse mahkum etmesi sonrasında serbest bırakıldı. Ardından karar temyiz edildi.
Tutukluların Serbest Bırakılması Ulusal Komitesi’nin bildirdiğine göre tutuklananlar arasında üç de aktivist vardı. Seçim öncesinde yaşanan tutuklama dalgasının nedeni bilinmiyor. Ancak söz konusu eylemcilerin ve gazetecilerin seçimlere karşı olmaları nedeniyle tutuklandıkları tahmin ediliyor.
Avukatlardan, gazetecilerden, profesörlerden ve üniversite öğrencilerinden oluşan çok sayıda aktivist, ülkede tüm meydanların boğucu bir şekilde kuşatıldığı, rejim değişikliği çağrısında bulunulan barışçıl gösterilerin yasaklandığı ilan edilmemiş bir olağanüstü hal içerisinde olunduğu gerekçesiyle seçimleri boykot çağrısında bulundular. Diğer yandan medyada çıkan haberler, rejimin gerçek bir değişimden ve demokratik bir sistem kurmaktan kaçınmak için dayattığı seçim tarihlerine dikkat çekiliyor.