Şukri: Kıbrıs ve Yunanistan, Mısır-Türkiye yakınlaşmasından rahatsız değil

Şukri: Kıbrıs ve Yunanistan, Mısır-Türkiye yakınlaşmasından rahatsız değil
TT

Şukri: Kıbrıs ve Yunanistan, Mısır-Türkiye yakınlaşmasından rahatsız değil

Şukri: Kıbrıs ve Yunanistan, Mısır-Türkiye yakınlaşmasından rahatsız değil

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, ülkesinin Kıbrıs ve Yunanistan ile karşılıklı güvene dayalı ilişkilerinin olduğuna yönelik güvence verdi. Şukri’nin bu adımı Kahire ve Ankara arasında ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik istikşafi görüşmelerin başlaması ile ilgili olarak geldi. Şukri dün (Pazar) akşam televizyonda yaptığı açıklamalarda, “Kıbrıs ve Yunanistan, Mısır-Türkiye’nin yakınlaşma çabalarından rahatsız değil. Mısır ile Kıbrıs ve Yunanistan arasında karşılıklı bir güven var. Doğu Akdeniz bölgesindeki tüm gelişmelerden haberdar ediliyorlar ve ortak çıkarlar gözetiliyor. Herhangi bir rahatsızlık yok” ifadelerini kullandı.
Şukri, Mısır-Türkiye ilişkileri kapsamında mevkidaşı Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun karşılıklı büyükelçi gönderilmesine yönelik açıklamaları ilgili olarak “Bu bizim tarafımızdan kabul edildi. Aynı zamanda, Türk politikalarının, uluslararası hukuka ve dış ilişkilere ne kadar bağlı olduğu değerlendiriliyor. Bunların başında iç işlerine karışmama, karşılıklı saygı ve çıkara dayalı ilişkiler kurulması yer alıyor” dedi.
Kahire ile Ankara arasındaki ilişkiler 2013’ten bu yana gergindi. Diplomatik ilişkiler, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, merhum Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin yönetiminin devam etmesine karşı geniş çaptaki halk protestolarının ardından devrilmesine karşı olan duruşu sebebiyle azalmıştı ancak ticari ilişkiler devam ediyordu.
Geçen yılın başlarında Mısır, iki ülkenin dışişleri bakanlarının yardımcıları başkanlığında, iki ülke tarafından “açık ve derin” olarak nitelendirilen istikşafi istişarelerine ev sahipliği yaptı. Şukri, “Mısır’ın sunduğu çok sayıda dosya var, Türkiye tarafından dikkate alınması halinde mevcut zorlukların giderilmesine katkı sağlayacaklar” dedi. Bakan Mısır’ın her zaman bölgesel ve uluslararası ortaklarıyla sağlam temeller üzerinde yakın ilişkiler kurmaya çalıştığını vurgulayarak “Türkiye’nin Mısır’la sağlam temeller üzerinde ilişkiler kurmaya ne kadar hazır olduğunu ve uluslararası hukuka ne kadar bağlı olduğunu araştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Mısır Dışişleri Bakanı, “Türkiye tarafından bölgedeki istikrara ve güvenliğe hizmet etmediğini gördüğümüz bazı politikalarla karşılaştık. İlişkileri yeniden kurma süreci aşamalı olarak, değerlendirme ve gözlemleme ile ilerler. Hislerimiz, ilişkilerin uygun zamanlarda arttırılarak ilerlemesinde fayda olduğu yönündedir” dedi.
Libya, Doğu Akdeniz ve Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) dosyası ile ilgili  de “Bu dosyalar, özellikle Mısır'ın güvenliği ve istikrarı açısından büyük önem taşıyor. Mısır’ın güvenliğinden vazgeçilemez ve bu konunun güvenilir bir şekilde ele alınması gerekir” diyen Bakan Şukri,  Mısır’ı içeriden veya dışarıdan istikrarsızlaştıracak her şeyden tamamen uzak durma ihtiyacının kutsal olduğunu bu sebeple Türkiye'deki dönüşümün izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye’den istenilen unsurların teslim edilmemesi ve şu ana kadar bu konudaki kanalların kapatılması ile ilgili bir soruya Bakan Şukri “Bu koşulların devam etmesi işleri daha da zorlaştırıyor ve tüm bu politikaları izliyoruz. Herhangi bir ilerleme ve pozitiflik durumunda, normal bir şekilde ilişkilerin yeniden başlaması için bir fırsat olacak” cevabını verdi.
Katar dosyasına da değinen Şukri şu ifadeleri kullandı: “El-Ula anlaşmasında kararlaştırılan maddeleri tüm dürüstlüğümüzle uyguluyoruz. Mısır yasal çerçeveye bağlı kalarak saygı gösteriyor. Mısır-Katar ilişkilerini etkileyen, boykot yılları boyunca ortaya çıkan tüm şaibelerin giderilmesi için takip ve hukuk komiteleri mekanizması kurduk. İlişkileri yeniden kurulmasının diğer aşamasına geçebilmek amacıyla bu şaibeleri ortadan kaldırmak için çalışıyoruz ve Katar ile ilişkileri yeniden kurmada istikrarlı bir hızla ilerliyoruz.  Mısır, halkları ve ortak kaderleri ile özel bağlara sahip olduğu Arap kardeşleri ile ilişkilerinin daimi olması için çalışıyor. Aynı şekilde, Mısır ve Katar arasındaki ilişkiler ve siyasi temaslar olumlu yönde ilerliyor. Bu konudaki tüm gelişmeleri takip ediyoruz ve gelecek hafta içinde bu ilişkileri etkileyecek bir gelişme daha olacak.” Mısırlı Bakan söz konusu gelişmenin ne olduğu ile ilgili bir açıklamada bulunmadı.
Mısır ve Katar arasındaki boykotun etkilerini giderme konusunda olumlu yönde ilerlemenin sağlandığını ifade eden Şukri sözlerini şöyle sürdürdü: “İhvan konusu da dahil olmak üzere Mısır’ın güvenliği ve istikrarı ile ilgili tüm dosyalar ele alınıyor. Mısır’ın taleplerine yönelik Katar’ın tepkisini değerlendiriliyor. Şu ana kadar Mısır ve Katar arasındaki boykotun etkilerini giderme konusunda olumlu yönde ilerledik. Bizi ilgilendiren tüm konuları ele alıyoruz. Mısır -her zaman- Arap kardeşleriyle en iyi ilişkiler kurmaya çalışıyor.”
Şukri, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye sunulan Doha’ya ziyaret davetiyle ilgili olarak, “Bu takdire şayan bir davet, uygun zamanlama için diplomatik çerçevede görüşülecek” dedi.
Sisi, geçtiğimiz ayın sonlarında Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al es-Sani’den Doha’yı ziyaret etmesi için bir davet almıştı. İki ülkenin dışişleri bakanları, Ocak ayında Suudi Arabistan’da el-Ula Bildirisi’nin imzalanmasının ardından iki taraf arasındaki ilişkide olumlu gelişmelerin olduğunu belirtmişlerdi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.