عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Cezayir: Genel seçimlerin kazananı İslamcılar

Geçtiğimiz gece Cezayir'in batısında bulunan Bouchaoui bölgesindeki bir sandık merkezinde oylar sayıldı (AFP)
Geçtiğimiz gece Cezayir'in batısında bulunan Bouchaoui bölgesindeki bir sandık merkezinde oylar sayıldı (AFP)
    Cezayir / Boualem Goumrassa
TT
20
TT

Cezayir: Genel seçimlerin kazananı İslamcılar

Geçtiğimiz gece Cezayir'in batısında bulunan Bouchaoui bölgesindeki bir sandık merkezinde oylar sayıldı (AFP)
Geçtiğimiz gece Cezayir'in batısında bulunan Bouchaoui bölgesindeki bir sandık merkezinde oylar sayıldı (AFP)

Cezayir’de İslamcı çizgideki Barış Toplumu Hareketi (MSP) dün gerçekleşen genel seçimleri kazandığını açıklarken seçim sürecine ilişkin gözlemciler ise bir sonraki Ulusal Halk Meclisi'nin İslamcılar, bağımsızlar ve eski iktidar partileri olmak üzere üç ana bloktan oluşacağına işaret ediyor. Diğer yandan Bağımsız Ulusal Seçim Otoritesi, katılımın yüzde 30,20 olduğunu belirten ön istatistikleri açıkladı. Birçoğu, bunun yasama kurumunun meşruiyet krizini körükleyecek derecede düşük bir oran olduğu düşüncesinde.
Cezayir Bağımsız Milli Seçim Kurumu (BMSK) Başkanı Muhammed Şerefi, sandıkların cumartesi günü saat 21.00’de kapanmasının ardından katılımın yüzde 30,20 olduğunu duyurdu. Ertesi gün otoritenin web sitesinde de aynı oran yayınlanarak bunun geçici bir katılım olduğu belirtildi. Şarku'l Avsat'a konuşan BMSK kaynakları, Şerefi’nin sunduğu rakamın tüm eyaletlerdeki yüzdelerin toplamının eyalet sayısına (58) bölümünü temsil ettiğini belirtti. Bu hesabın daha önceki seçim süreçlerinde onaylanmadığını, ulusal düzeyde oy kullanma yüzdesinin her zaman tüm eyaletler ve göç edilen ülkelerde sandığa giden seçmen sayısı ile seçim listesindeki seçmen sayısı karşılaştırılarak hesaplandığını söyledi. Şayet nihai sonuç yüzde 30,20 ise, seçmen kütüğünde kayıtlı olanlardan (24 milyon) sadece üçte biri (8 milyon) sandık başına gitmiş olacak. Bu oran 2012’de yüzde 38, 2017’de ise yüzde 42’ydi. Nitekim halk hareketi ve muhalefet partiler, seçimlerin boykot edilmesi çağrısında bulunmuştu. Kabiliye, Becaye, Buyra ve Tizi Vuzu’da seçimlere katılım oranı yüzde bir seviyesine dahi ulaşmadı.
Barış Toplumu Hareketi Başkanı Abdurrezzak Mukri, dün yaptığı açıklamada partisinin oylamaya öncülük ettiğini söylemiş, daha önceki gibi sonuçları değiştirme yönündeki girişimlerin ülkenin, siyasi ve seçim sürecinin geleceği için kötü sonuçlar doğuracağı uyarısında bulunmuştu. Cumhurbaşkanı Tebbun’u söz verdiği gibi halkın iradesini korumaya çağıran Mukri, “Yurt içi ve dışında aday listelerimize oy veren vatandaşlarımıza selam ve teşekkürlerimi sunuyorum” demişti. Barış Toplumu Hareketi’nin yeni parlamentoda beklenen İslamcı blokta başı çekeceğine inanılıyor. Ulusal Gelişim Partisi lideri Abdulkadir bin Karine de büyük bir zafer kazanacağını vurguladı.
Dün, çok sayıda bağımsızın iki eski iktidar partisi Ulusal Kurtuluş Cephesi ve Ulusal Demokratik Birlik Partisi'nden birinci sınıf kota aldığı ortaya çıktı. Özgür listelerin birçoğunda söz konusu iki partiden, aynı zamanda Cezayir Halk Hareketi partisi gibi eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın politikalarını destekleyen, ancak halk hareketi partisiyle ortadan kaybolan diğer partilerden adaylar yer aldı. Otorite; ordu, jandarma, polis, sivil koruma ve gümrük mensuplarının oylarını genellikle bu iki partiye yönlendiriyor. Tebbun’un iktidarda Buteflika'nın yerine geçen ekiple iki taraf arasına kendilerine atfedilen yolsuzluk suçlaması nedeniyle liderlerinin çoğunun hapsedilmesi dolayısıyla mesafe koyması konusundaki ısrarı ardından bu yöndeki en az 1,5 milyon oyun ne olacağı bilinmiyor.
Anayasa Konseyi’nin seçimleri onaylaması ardından, Tebbun’a desteğini açıklayan küçük partilerin kotalarının kurulacak parlamentoda korunması bekleniyor. Bu partilerin başında, liderliğinde veteriner Soufiane Djilali’nin bulunduğu Yeni Nesil Partisi ve Abdulaziz Belaid başkanlığındaki Gelecek Cephesi Partisi geliyor. Yeni Cezayir Cephesi ve Halkın Sesi gibi küçük partilerin de parlamentoda var olacağı; İslamcılar, bağımsızlar ve küçük partilerden çoğunluğun Cumhurbaşkanı’nın politikalarıyla özdeşleşeceği, zirâ geçen yıl değiştirilen anayasaya göre seçimlerden sonra gelecek hükümette bunlardan bir başbakan çıkacağı tahmin ediliyor. Seçimler, halk hareketinin yanı sıra Sosyalist Güçler Cephesi, Kültür ve Demokrasi Mitingi, İşçi Partisi gibi muhalif partiler tarafından boykot edilmişti.

Daha fazlasını oku

 
ARAP DÜNYASI

Ankara-Bingazi yakınlaşması ittifaklar haritasını yeniden çiziyor

Çok sayıda Türk şirketi Libya'nın doğusunun yeniden inşasında yer almaya başladı (AFP)
Çok sayıda Türk şirketi Libya'nın doğusunun yeniden inşasında yer almaya başladı (AFP)
TT
20
TT

Ankara-Bingazi yakınlaşması ittifaklar haritasını yeniden çiziyor

Çok sayıda Türk şirketi Libya'nın doğusunun yeniden inşasında yer almaya başladı (AFP)
Çok sayıda Türk şirketi Libya'nın doğusunun yeniden inşasında yer almaya başladı (AFP)

Zayed Hediyye

Türkiye ve Libya'nın doğusundaki siyasi ve askeri taraflar, tüm o sert anlaşmazlıkları, siyasi yabancılaşmaları ve askeri çatışmalarıyla ‘geçmişin sayfasını çevirmek’ başlığıyla ilişkilerinde yeni bir sayfa açtı. Son iki yılda iki taraf arasındaki ilişkiler düzeldi. Taraflar arasındaki ilişkiler, 2019-2020 yılları arasında Trablus Savaşı sırasında oldukça kötüydü.

Ankara ile Bingazi arasındaki ilişkilerde yaşanan bu radikal ve dikkat çekici değişim, Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri General Halife Hafter’in oğlu Korgeneral Saddam Hafter, Türkiye’ya bir ziyaret gerçekleştirdi. Bazı gözlemciler bu ziyareti iki taraf arasındaki siyasi uzlaşının tamamlandığının açık bir kanıtı olarak gördü. Gözlemcilere göre bu ziyaret, Libya'daki siyasi krizin geleceğine ilişkin soru işaretlerini artırırken Libya’daki çatışan taraflara yönelik uluslararası tutumlardaki değişimi yansıtıyor.

Askeri nitelikte bir görüşme

LUO Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Saddam Hafter'in Türkiye ziyareti, Ankara ile Libya'nın doğusundaki liderler arasındaki yakınlaşmanın başlamasından bu yana ilk kez tamamen askeri nitelikte gerçekleşti. Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada “Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu’nun davetlisi olarak Ankara’ya gelen Libya Ulusal Ordusu Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Saddam Halife Hafter ve beraberindeki heyeti, cuma günü kabul etti” denildi.

Bingazi'deki LUO Komutanlığına yakın Libyalı kaynaklar görüşmeye ilişkin çok az ayrıntı verirken, toplantıda iki ülke arasındaki iş birliğini arttırmanın yollarının ele alındığını ve ortak çıkarları ilgilendiren bazı bölgesel ve uluslararası konuların yanı sıra ortak çıkarlara hizmet etmek üzere ikili ilişkilerin geliştirilmesinin görüşüldüğünü belirttiler.

Yeni bir başlangıç

Türkiye geçtiğimiz yıl ve bu yılın başlarında Libya Temsliciler Meclisi ™ Başkanı Akile Salih ve LUO Komutanı Halife Hafter'in diğer oğlu Kalkınma Fonu Başkanı Bilkasım Hafter gibi Libya'nın doğusundaki önde gelen siyasi liderleri kabul etmişti. Ancak ilk kez Libya’nın doğusundan üst düzey bir askeri komutanı kabul ediyor.

Bu ziyaretler sonucunda Ankara ile Bingazi arasındaki ilişkiler başta ekonomik olmak üzere her düzeyde gelişti. Çok sayıda Türk şirketi, birkaç hafta önce açılan Bingazi Stadyumu'nun geliştirilmesi ve yenilenmesi gibi büyük projelerin yanı sıra konut ve altyapı alanlarındaki diğer projelerle Libya'nın doğusundaki yeniden inşa çalışmalarına katılmaya başladı.

Stratejik değişimler

Libyalı araştırmacı ve akademisyen Cemal eş-Şatşat, Saddam Hafter’in Ankara ziyaretini uluslararası arenada meydana gelen büyük stratejik değişimler bağlamında değerlendirdi. Trablus Savaşı sırasında Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) yanında yer alan Türkiye’nin şimdi önceki tutumundan ziyade tüm Libyalı taraflarla ilişki kurma konusunda daha esnek göründüğünü ifade eden Şatşat’a göre Türkiye, ittifaklarını yeniden değerlendirebilir.

Şatşat, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

“Bu ziyaret, siyasi bir çıkmaza ve iktidar için yarışan güçler arasındaki eşitsizliklere tanıklık eden ve askeri olanlar da dahil olmak üzere tüm tarafları siyasi bir çıkış arayışına iten Libya’daki durum için çok hassas bir zamanda gerçekleşti. Bu çerçevede Libya meselesindeki etkili rolünü, özellikle de Trablus'taki egemen karar üzerindeki etkisini göz ardı etmeden, bölgesel denklemde önemli bir rol oynamaya başlayan Türkiye ile Libya'nın doğusu arasındaki yakınlaşma dikkati çekiyor.”

Farklı olasılıklar

Libyalı gazeteci Mutaz el-Fituri ise bu ziyaretin, başkent Trablus'taki tarafların buna nasıl tepki vereceğine bağlı olarak Libya içinde olumlu ya da olumsuz yansımaları olabileceğini düşünüyor. Fituri'ye göre ziyaret, Libya içinde geniş çaplı bir tartışmaya da yol açabilir, çeşitli askeri ve siyasi güçler arasındaki gerilimin azaltılmasına katkıda bulunup kapsamlı bir çözüme götürecek yeni uzlaşıların bulunmasına da yardımcı olabilir.

Öte yandan bu hamlenin, Hafter ile Türkiye arasındaki yakınlaşmayı siyasi planlarına bir tehdit olarak gören Trablus'taki Ulusal Birlik Hükümeti'ne (UBH) sadık güçler arasında daha fazla bölünmeye kapıyı aralayabileceğini de söyleyen Fituri, “Bu ziyaret, ülkenin batısındaki Türkiye yanlısı güçler ile doğusundaki güçler arasında başka gerilimlere de sebep olabilir. Bu da siyasi ve güvenlik durumunun istikrarını sağlamak için gerçek önlemler alınmazsa çatışmayı yeniden alevlendirebilir” diye konuştu.

Ekonomik gerekçeler

Yazar ve araştırmacı es-Senusi Beskri'ye göre Türkiye, Libya'daki önceliklerini özellikle ekonomik nedenlerle yeniden düzenlemeye başladı. Libya'daki çatışmaların ve bölgesel kutuplaşmanın sona ermesi ya da yavaşlamasının Türkiye'nin çıkarına olduğunu belirten Beskri, böylece Türk şirketlerinin Libya'ya olan borçlarının ödenmemiş dosyalarının kapatılması, onlarcasının Libya'daki projelerde çalışmak üzere Libya’ya geri dönmesi ve ticari alışverişin artması anlamına geldiğini ve bunun da Türkiye'nin lehine olacağına şüphe olmadığını ifade etti.

Ankara’nın Libya'daki çatışmayı kendi lehine çevirmek isteyen uluslararası ve bölgesel bir güce karşı Libya'daki çatışmaya müdahale ettiğini söyleyen Beskri, “Türkiye, UBH ile imzaladığı güvenlik ve askeri anlaşmayla Libya topraklarında yasal olarak bulunma fırsatı elde etti. Bu varlığıyla Türkiye, Libya krizinde ve oradan da Doğu Akdeniz'deki gaz ve petrol kaynaklarıyla ilgili bölgesel çatışmalarda önemli bir taraf haline geldi” şeklinde konuştu.

Gerçekçi yaklaşım

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre UBH'nin Ekonomik İşlerden Sorumlu eski Devlet Bakanı Selame İbrahim el-Guveyl LUO Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Saddam Hafter'in Ankara ziyaretin ‘Libya ve bölgesel jeopolitik düzeydeki temel değişimleri yansıttığını’ söyledi.

Guveyl, sosyal medya hesaplarından yaptığı siyasi analizde bu hamlenin son derece sembolik olduğunu belirterek, “Ziyaret, geçici ya da keyfi çözümlere değil, ortak stratejik çıkarlar temelinde bölgesel uzlaşı inşa etmeye dayalı yeni bir aşamaya işaret ediyor. Bölgesel ve uluslararası güçler devleti yeniden örgütlemeye ve özellikle askeri ve sivil düzeyde etkin kurumlar inşa etmenin yanında kalkınma ve yatırımları hızlandırmak için durumu hazırlama becerisine sahip olanları desteklemeye çalışırken Libya kaosun esiri olmaya devam edemez” ifadelerini kullandı.

Guveyl, analizinde şunları söyledi:

“LUO, Ortadoğu ve Akdeniz'de meydana gelen dönüşümler ve artan jeopolitik ve ekonomik baskılar nedeniyle ittifaklar haritasının yeniden çizilmesi çerçevesinde ülkenin istikrarının ve en güçlü olanın hayatta kalmasının ve kurumları yeniden düzenleme vizyonuna ve yeteneğine sahip olanların hayatta kalmasını sağlar.”

Diğer taraflara verilen mesajlar

Buna karşın Libyalı gazeteci Muhammed Hareke, Saddam Hafter'in Ankara ziyaretinin sonuçlarını farklı bir şekilde değerlendirdi. Hareke’ye göre bu ziyaret, Libya krizi konusunda bölünmüş olan büyük uluslararası güçlere, diplomasilerini Libya'daki saha ve ekonomik gelişmelerle orantılı bir şekilde yeniden yönlendirmede Türkiye örneğini takip etmeleri yönünde bir mesaj niteliğinde.

Hareke, bu ziyaretin, siyasi çözüme yönelik gerçek bir adım olarak görülmesi halinde diğer ülkeleri Libya'ya yönelik tutumlarını yeniden değerlendirmeye teşvik edebileceğini ve Libyalı taraflara aralarındaki anlaşmazlıkların üstesinden gelmeleri ve sürdürülebilir bir çözüm için bir çerçeve oluşturmaları yönünde baskı yapabileceğini söyledi.

Ziyaretin aynı zamanda Türkiye'nin Libyalı taraflara yönelik tutumundaki bir değişimi de yansıtabileceğini vurgulayan Hareke, “Ancak bu, Türkiye'nin Trablus'taki UBH’yi desteklemekten tamamen vazgeçip Hafter'in yanında yer aldığı anlamına gelmiyor. Daha ziyade Libya'daki nüfuzunu çok boyutlu bir çerçevede genişletme çabası olabilir” değerlendirmesinde bulundu.