عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Ramallah Filistin’de bölünmeyi sonlandırmada kararlı

Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)
Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)
    Ramallah / Kifah Zebun
TT
TT

Ramallah Filistin’de bölünmeyi sonlandırmada kararlı

Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)
Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)

Filistin kaynakları, Filistin Otoritesi’nin Filistinlilerin ve Filistin'le ilgili her şeyin meşru adresi Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını üstlenmekte ısrar ettiğini, bu meseleye herhangi bir taraftan önem verilmemesini eleştirdiğini aktardı.
Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, yetkililerin son savaşın ardından Gazze dosyasının ele alınış biçiminden memnun olmadığını belirterek “Tarafları bölünme konusunda ilerlemeye ve bunu pekiştirmeye teşvik etmek olarak anlaşılabilecek adımlar var” ifadelerini kullandı. Aralarında Filistin Başbakan Yardımcısı Ziyad Ebu Amr, Ekonomi Bakanı Halid el-Useyli, Filistin Bayındırlık ve İskan Bakanı Muhammed Ziyara, Filistin Tarım Bakanı Riyad Atari, Yerel Yönetim Bakanı Mecdi es-Salih, Sivil İşler Kurumu vekili Eymen Kandil ve Başbakanlık Ofisi Müsteşarı İstifan Selame’nin de bulunduğu bir bakanlar heyeti, Gazze Şeridi'nin yeniden inşası dosyasını bu konudan sorumlu Mısırlı yetkililerle görüşmek üzere dün Kahire'ye yöneldi.
Mısır'ın Filistinli grupların bu süreci denetlemek için bir komite oluşturma talebini kabul etmesi, ancak Otorite’nin bunu reddetmesi ve bu süreci devralacağı yönünde ısrar etmesi ardından söz konusu dosya üzerinde anlaşmazlıklar patlak vermiş, tarafların geçtiğimiz Cumartesi günü Kahire’de yapılması planlanan toplantıları ertelenmişti.
Başbakan Muhammed İştiyye, son bakanlar toplantısında yaptığı açıklamada hükümetinin ‘Gazze Şeridi’ni yeniden inşa etme sürecini uygulayacağını, sağlık, elektrik, ekonomi, tarım ve yerel yönetim kurumları başta olmak üzere tüm sektörlere verilen zararın belirlenmesinin yanı sıra altyapı, konutlar ve kulelerin maruz kaldığı hasarı belirlemeye başladığını’ ifade etmişti. Filistin Başbakanı, “Yeniden yapılanma sürecini takip etmek üzere bakanlar, sivil toplum ve özel sektörden oluşan bir ekip oluşturulacaktır. Yeniden yapılanmanın Filistin hükümeti aracılığıyla gerçekleştirilmesi konusunda tüm dünya ülkeleri ile mutabık kalınmıştır” ifadelerini kullanmıştı. 
Filistin Maliye Bakanı Şükri Beşşara, dün, Dünya Bankası Orta Doğu ve Kuzey Afrika Başkan Yardımcısı Ferid Belhac başkanlığında Dünya Bankası Grubu'ndan üst düzey bir heyet ile bir araya geldi. Taraflar, iki taraf arasındaki işbirliğini geliştirmenin yollarını, Dünya Bankası'nın Filistin'e sağladığı desteği, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik son saldırısında tüm hayati ve ekonomik sektörlere verdiği zararlar hakkında bir rapor hazırlama çabaları, aynı zamanda ekonomiyi yeniden inşa etme ve canlandırma yollarını ele aldı. Dünya Bankası heyetinde Dünya Bankası İcra Direktörü Mirza Hassan ve Dünya Bankası Grubu kuruluşlarından Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Direktörü Yusuf Habeş de yer aldı. Maliye Bakanı ile görüşmelerin iyi geçtiğini belirten Belhac, Dünya Bankası'nın Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği'ndeki (AB) ortaklarıyla birlikte Gazze Şeridi'nin tahribatını ve gerekli ihtiyaçlarını değerlendirmek için çalışacağını vurguladı.
Filistin Otoritesi ile gruplar ve bölge ülkeleri arasındaki mevcut anlaşmazlıklar, Kahire'nin bölünmeyi sona erdirme sürecini tamamlama, Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına yardımcı olma ve yeni bir siyasi süreç başlatma yönündeki planlarını karmaşıklaştırıyor. Diğer yandan Hamas bir kurtuluş örgütü kurulması yönünde ısrar ederken Fetih Hareketi ise her şeyden önce bir uyum hükümeti kurulmasını istiyor.
Ekonomik egemenlik konusunda dün Gazze’de yeni bir tartışma patlak verdi. Gazze'deki Yüksek İdari Komite, otomobil ithalatçılarının Mısır'dan yeni ve 2015 yılı sonrasında kullanılmış eski otomobil ithalatına izin veren bir karar yayınladı. Karar sayesinde Gazze'deki Hükümet Komisyonu gelirleri artabilir.
Resmi bir kaynağın bildirdiğine göre Filistin Otoritesi, araç ithalatının kuzey Gazze Şeridi'ndeki Beyt Hanun Kapısı'ndan Refah Kapısı'na yönlendirilmesini bir bölünme planının parçası olarak değerlendirdi. Gazze’ye araba ithalatına geçmişte birkaç kez izin veren Mısır makamları, aynı zamanda inşaat çimentosu, ilaç ve mal miktarlarına ek olarak, büyük miktarlarda gaz, benzin ve dizelin özel kullanım için girişine neredeyse günlük olarak imkan sağlamıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ukrayna’nın ATACMS füzelerini kullanması Moskova ve Washington arasında doğrudan bir savaşın başlaması korkularını artırdı

ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy 25 Eylül'de New York'ta bir araya geldiler (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy 25 Eylül'de New York'ta bir araya geldiler (AFP)
TT
TT

Ukrayna’nın ATACMS füzelerini kullanması Moskova ve Washington arasında doğrudan bir savaşın başlaması korkularını artırdı

ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy 25 Eylül'de New York'ta bir araya geldiler (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy 25 Eylül'de New York'ta bir araya geldiler (AFP)

Con Coughlin

ABD Başkanı Joe Biden'ın, Kiev'e, Amerikan menşeli balistik füzeleri Rusya topraklarında kullanma izni verme kararı, görev süresinin son günlerinde savaşın büyük ölçüde tırmanacağına dair korkuları arttırdı.

Bazı eleştirmenler, özellikle Ukrayna'dakiler, bu kararın çok geç verildiğini ve Ukrayna'nın savaş çabalarının seyri üzerinde gerçek bir etki yaratmaya yetmediğini savunuyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy birkaç aydır ABD ve diğer müttefiklerinden, İngiltere yapımı Storm Shadow gibi uzun menzilli füzelerini, Kırım gibi işgal altında bulunan Ukrayna topraklarındaki Rus mevzilerini vurmakla sınırlamak yerine, Rusya topraklarında kullanmasına izin vermelerini istiyordu.

ABD ordusu bu füzelerin fırlatılması için kullanılan uydu ve istihbarat sistemlerinin çoğunu kontrol ettiğinden, Ukraynalılar Washington'dan doğrudan izin almadan bu füzeleri kullanmakta büyük güçlük çekiyor.

Biden yönetimi daha önce bu silahların Rusya içindeki hedeflere karşı kullanılmasına izin verme konusunda isteksiz davranmış ve bunun Kremlin tarafından büyük bir tırmanmaya yol açacağından korkmuştu. Biden'ın Ukraynalıların uzun menzilli füzeleri Rusya’nın derinliklerini hedef almak için kullanmasına izin verme konusunda aldığı gecikmiş karar, Biden yönetiminin politikasında önemli bir değişiklik olsa da savaşın bu son aşamasında ne kadar etkili olacağına dair soru işaretleri ortaya çıktı.

Biden yönetimi daha önce uzun menzilli füzelerin Rusya topraklarındaki hedeflere karşı kullanılmasına izin verme konusunda isteksiz davranmış ve bunun Kremlin tarafından savaşta büyük bir tırmanışın gerekçesi olarak kullanılmasına yol açacağından korkmuştu.

Ukraynalılar, Beyaz Saray uzun menzilli füzelerin kullanılmasına izin vermeden önce Donald Trump'ın gelecek yıl başkanlık görevini devralmasıyla başlaması beklenen olası ateşkes görüşmelerine hazırlık olarak, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusunda daha fazla toprak işgal etme girişimlerine karşı topraklarını savunmak için mücadele ettiler.

ABD’nin seçilmiş Başkanı Trump’ın göreve geldikten sonra uzun süredir devam eden savaşı ‘24 saat içinde sona erdireceğini’ söyleyerek övünmesi, her iki tarafı da barış için gelecekte olası bir müzakere sürecine girmeden önce savaş alanında mümkün olduğunca fazla üstünlük elde etme çabasına itti.

Rusya, Ukrayna'nın doğusunda daha fazla toprak işgal etmeye yoğunlaştırırken, Ukrayna ordusu, yaz boyunca Kursk bölgesinin güneyinde ele geçirdiği Rus topraklarını korumaya çalıştı. Çünkü burası gelecekteki herhangi olası barış müzakeresi sürecinde önemli bir koz olabilir.

Ancak Rusya ordusu, Kursk'ta Ukrayna'nın eline geçirdiği bölgeyi geri almaya çalışıyor. Bu çerçevede kısa süre önce Rusya’yı desteklemek üzere Kuzey Kore’den 10 bin asker getirildi.

Kuzey Korelilerin savaş sahasına inmeleri, Rusya’nın savaş çabalarında büyük bir tırmanış anlamına geliyor. Biden yönetimini, Ukraynalıların MGM-140 Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) gibi uzun menzilli Amerikan yapımı füzeleri kullanmalarına izin verme konusunda daha önce sergilediği çekimser tutumu tersine çevirmeye ittiğine inanılan nedenlerden biri de bu.

Ukraynalıların bu silahları, Rusların büyük bir karşı saldırı planladığı söylenen Kursk'ta ele geçirdikleri bölgeyi kontrol altında tutmak için kullanmak istedikleri bildiriliyor.

Washington'dan gelen haberlere göre Biden’ın Ukrayna’ya füzeleri Rusya topraklarına karşı kullanma izni vermesinin ardından, Rusya’ya ait yüzlerce askeri üs ve tesis Ukrayna ordusunun vuruş menziline girdi.

Başkanlık görevinden 20 Ocak'ta ayrılacak olan Biden'ın Kiev'e başlangıçta ATACMS füzelerini Rusya'nın batısındaki Kursk bölgesinde bulunan Rus ve Kuzey Kore güçlerini vurmak için kullanabileceğini söylediği biliniyor.

Bu silahların Ukrayna'nın bocalayan savaş çabaları için ne kadar önemli olduğu, Ukrayna'nın Washington'ın izniyle Rusya'nın Bryansk şehrindeki Ukrayna sınırına yaklaşık 75 mil uzaklıkta bulunan Karaçev şehrindeki bir mühimmat deposunu altı adet ATACMS füzesiyle vurmasının ardından daha iyi anlaşıldı.

Biden'ın Ukrayna'ya Rusya içindeki hedefleri vurmak için füze kullanma izni vermesinin ardından yüzlerce Rus askeri tesisi ve üssü saldırı menziline girdi.

Elbette bu silahların kullanılması Ukrayna’daki savaşta büyük bir tırmanışın olması riskini artırıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uzun menzilli füzelerin kullanıldığı bir saldırıya karşılık olarak nükleer saldırı yetkisi veren kararnameyi imzaladığının ortaya çıkmasının ardından, Moskova’nın ATACMS füzeleriyle gerçekleştirilen Ukrayna’nın son saldırısına ‘uygun ve somut’ bir misillemede bulunma sözü vermesi de bu tırmanış riskini güçlendiriyor.

Her ne kadar Rus yetkililer resmi nükleer doktrininde değişiklik yapılması kararının birkaç haftadır müzakere edilmekte olduğunu doğrulamış olsalar da Kremlin'in politika değişikliğini teyit etmesi, Biden yönetiminin Ukrayna'nın Rusya'ya Amerikan yapımı uzun menzilli füzeleri Rusya topraklarına karşı kullanmasına izin verme kararına bir yanıt gibi görünüyor.

Putin’in imzaladığı kararnameye göre Rusya, silahlı insansız hava araçları (SİHA) ya da füzeler gibi gelişmiş silahlarla yapılan bir saldırıya nükleer silahlarla karşılık verebilir. Moskova ayrıca, İngiltere ve ABD gibi nükleer silahlara sahip müttefikleri tarafından desteklendiği takdirde, Ukrayna gibi nükleer silahlara sahip olmayan bir devlete karşı da nükleer silah kullanabilir.

Kremlin sözcülerinden biri tarafından yapılan açıklamada, ‘İlkelerimizi mevcut duruma göre ayarlamak gerekliydi” ifadeleri kullanıldı. Sözcü güncellemeyi, uluslararası düzeyde incelenmesi gereken ‘çok önemli bir belge’ olarak tanımladı.

Biden'ın ATACMS kullanımına yetki verme kararının yeni Başkan Trump yönetimini etkileyecek olması dikkate değer. Şarku’l Avsat’ın Majalla'dan aktardığı analize göre seçilmiş Başkan Trump, göreve geldikten sonra başlıca önceliğinin ‘Ukrayna'daki savaşı tırmandırmak değil, sona erdirmek olacağını’ belirtmesi önemli.

Ukrayna meselesi, Trump ve Biden'ın bir sonraki yönetimin geçiş planlarını görüşmek üzere geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da bir araya geldiklerinde görüşülen başlıca konulardan biriydi. ABD basınında yer alan haberlere göre yakında Beyaz Saray’dan ayrılacak olan Başkan Biden, Ukrayna'yı desteklemenin ABD'nin çıkarına olduğunu açıkça ifade etti.

Biden, Trump’a Vladimir Putin ve yeniden canlanan Rusya'nın savaş alanında başarı elde etmesine izin vermenin, Washington'ı Avrupa'da daha geniş çaplı bir kara savaşına sürükleyebileceğini söyledi.

Trump, seçim kampanyası sırasında bu argümanları reddetmiş olsa da göreve geldikten sonra diğer seçenekleri değerlendirmeye istekli olduğuna dair birtakım göstergeler var.

Ancak öyle ya da böyle tüm göstergeler, Ukrayna'daki çatışmanın, sadece Kiev ve Moskova için değil, tüm dünya için yansımaları olabilecek yeni ve daha kanlı bir aşamaya girmek üzere olduğunu gösteriyor.

*Bu analiz Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.