Ramallah Filistin’de bölünmeyi sonlandırmada kararlı

Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)
Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)
TT

Ramallah Filistin’de bölünmeyi sonlandırmada kararlı

Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)
Gazzeli balıkçılar, İsrail'in balıkçılık alanını daraltmasını dün protesto etti (AFP)

Filistin kaynakları, Filistin Otoritesi’nin Filistinlilerin ve Filistin'le ilgili her şeyin meşru adresi Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını üstlenmekte ısrar ettiğini, bu meseleye herhangi bir taraftan önem verilmemesini eleştirdiğini aktardı.
Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, yetkililerin son savaşın ardından Gazze dosyasının ele alınış biçiminden memnun olmadığını belirterek “Tarafları bölünme konusunda ilerlemeye ve bunu pekiştirmeye teşvik etmek olarak anlaşılabilecek adımlar var” ifadelerini kullandı. Aralarında Filistin Başbakan Yardımcısı Ziyad Ebu Amr, Ekonomi Bakanı Halid el-Useyli, Filistin Bayındırlık ve İskan Bakanı Muhammed Ziyara, Filistin Tarım Bakanı Riyad Atari, Yerel Yönetim Bakanı Mecdi es-Salih, Sivil İşler Kurumu vekili Eymen Kandil ve Başbakanlık Ofisi Müsteşarı İstifan Selame’nin de bulunduğu bir bakanlar heyeti, Gazze Şeridi'nin yeniden inşası dosyasını bu konudan sorumlu Mısırlı yetkililerle görüşmek üzere dün Kahire'ye yöneldi.
Mısır'ın Filistinli grupların bu süreci denetlemek için bir komite oluşturma talebini kabul etmesi, ancak Otorite’nin bunu reddetmesi ve bu süreci devralacağı yönünde ısrar etmesi ardından söz konusu dosya üzerinde anlaşmazlıklar patlak vermiş, tarafların geçtiğimiz Cumartesi günü Kahire’de yapılması planlanan toplantıları ertelenmişti.
Başbakan Muhammed İştiyye, son bakanlar toplantısında yaptığı açıklamada hükümetinin ‘Gazze Şeridi’ni yeniden inşa etme sürecini uygulayacağını, sağlık, elektrik, ekonomi, tarım ve yerel yönetim kurumları başta olmak üzere tüm sektörlere verilen zararın belirlenmesinin yanı sıra altyapı, konutlar ve kulelerin maruz kaldığı hasarı belirlemeye başladığını’ ifade etmişti. Filistin Başbakanı, “Yeniden yapılanma sürecini takip etmek üzere bakanlar, sivil toplum ve özel sektörden oluşan bir ekip oluşturulacaktır. Yeniden yapılanmanın Filistin hükümeti aracılığıyla gerçekleştirilmesi konusunda tüm dünya ülkeleri ile mutabık kalınmıştır” ifadelerini kullanmıştı. 
Filistin Maliye Bakanı Şükri Beşşara, dün, Dünya Bankası Orta Doğu ve Kuzey Afrika Başkan Yardımcısı Ferid Belhac başkanlığında Dünya Bankası Grubu'ndan üst düzey bir heyet ile bir araya geldi. Taraflar, iki taraf arasındaki işbirliğini geliştirmenin yollarını, Dünya Bankası'nın Filistin'e sağladığı desteği, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik son saldırısında tüm hayati ve ekonomik sektörlere verdiği zararlar hakkında bir rapor hazırlama çabaları, aynı zamanda ekonomiyi yeniden inşa etme ve canlandırma yollarını ele aldı. Dünya Bankası heyetinde Dünya Bankası İcra Direktörü Mirza Hassan ve Dünya Bankası Grubu kuruluşlarından Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Direktörü Yusuf Habeş de yer aldı. Maliye Bakanı ile görüşmelerin iyi geçtiğini belirten Belhac, Dünya Bankası'nın Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği'ndeki (AB) ortaklarıyla birlikte Gazze Şeridi'nin tahribatını ve gerekli ihtiyaçlarını değerlendirmek için çalışacağını vurguladı.
Filistin Otoritesi ile gruplar ve bölge ülkeleri arasındaki mevcut anlaşmazlıklar, Kahire'nin bölünmeyi sona erdirme sürecini tamamlama, Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına yardımcı olma ve yeni bir siyasi süreç başlatma yönündeki planlarını karmaşıklaştırıyor. Diğer yandan Hamas bir kurtuluş örgütü kurulması yönünde ısrar ederken Fetih Hareketi ise her şeyden önce bir uyum hükümeti kurulmasını istiyor.
Ekonomik egemenlik konusunda dün Gazze’de yeni bir tartışma patlak verdi. Gazze'deki Yüksek İdari Komite, otomobil ithalatçılarının Mısır'dan yeni ve 2015 yılı sonrasında kullanılmış eski otomobil ithalatına izin veren bir karar yayınladı. Karar sayesinde Gazze'deki Hükümet Komisyonu gelirleri artabilir.
Resmi bir kaynağın bildirdiğine göre Filistin Otoritesi, araç ithalatının kuzey Gazze Şeridi'ndeki Beyt Hanun Kapısı'ndan Refah Kapısı'na yönlendirilmesini bir bölünme planının parçası olarak değerlendirdi. Gazze’ye araba ithalatına geçmişte birkaç kez izin veren Mısır makamları, aynı zamanda inşaat çimentosu, ilaç ve mal miktarlarına ek olarak, büyük miktarlarda gaz, benzin ve dizelin özel kullanım için girişine neredeyse günlük olarak imkan sağlamıştı.



Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.