Sudan, Afrika Grubunu temsil eden Uluslararası Çalışma Örgütü Konseyi üyesi seçildi

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)
TT

Sudan, Afrika Grubunu temsil eden Uluslararası Çalışma Örgütü Konseyi üyesi seçildi

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)

Sudan Afrika grubunu temsilen Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Kurulu üyeliğine seçilirken, Doğu Afrika bölgesi için Cenevre'de düzenlenen Uluslararası Çalışma Konferansı'nın (UÇK) 109’uncu Oturumuna katılıyor.
Sudan Bakanlar Kurulu, Ömer el Beşir’in devrilmesiyle sendika ve federasyonların dağılmasından sonra oluşturulan yürütme kurullarının görevlerine son verebilecekleri sendikalar için işçilerin sendikalarını ve meslek federasyonlarını seçebilecekleri yeni bir yasayı onayladı.
Sudan Çalışma ve İdari Reform Bakanı Teysir Nurani Muhammed et-Tayyib dün düzenlediği basın toplantısı sırasında, bu ayın 19’una kadar sürecek olan UÇK 109’uncu oturumunda Sudan’ın Yönetim Kurulu üyeliğine seçildiğini ve Sendika Özgürlükleri Anlaşması ve Tamamlayıcı Çalışma Protokolü'nü imzaladığını söyledi.
Bakan açıklamasında, 2012 tarihli Sendikalar Kanunu için Bakanlar Kurulu'nun nihai onayı hakkında gazetecileri bilgilendirerek adli makamlarla yapılan istişareler sonunda kanunun kamuoyuna sunulması için son 48 saat içerisinde Egemenlik Konseyi ve Geçiş Kurulu’na sunulacağını ifade etti. Tayyip, yürütme komitelerinin yasayı nihai haliyle onaylayarak, sendikalar ve profesyonel federasyonlar için genel konferansların kurulmasını başlatacağını kaydetti.
Nisan 2019'da Beşir rejiminin halk devrimi ile devril ardından sendikaların dağılması sonucunda Sudan'ın Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından herhangi bir yaptırıma tabi tutulmadığını vurgulayan Bakan, rejime bağlı olması sebebiyle kapatılan bazı örgüt ve sendikaların uluslararası örgütlerle sorun yaratmaya çalıştığını bildirdi.
Aralık 2019’da Sudan'da Yetkilendirmeyi Kaldırma, Yolsuzlukla Mücadele ve Fonları Kurtarma Komitesi 2010 Sendikalar Kanunu uyarınca sendikaları ve profesyonel federasyonları feshetme kararı aldı.
Kararda, tüm sendikalar, meslek odaları ve işveren dernekleri adına kayıtlı gayrimenkullere el konulmasının yanı sıra sendikaların çalışmalarını yürütmek, genel konferanslara hazırlanmak, sendikaları temsil etmek, genel kurullara hazırlanmak ve birliğin çalışmalarını yöneten tüzük için alternatif komiteler atamak başlıklarını öngörüyor.
Fesih kararı, devrimcilerin talepleri ile meslek ve işçi sendikaların yanı sıra ve sendikaları olan çalışma ve meslek kurallarına cevaben geldi. Beşir döneminde kurulan işçi sendikaları emek meseleleriyle ilgilenmeyen, rejime bağlı siyasi sembolleri önderlik ettiği parti cepheleri olarak kabul ediliyor.
Sudan Çalışma ve İdari Reform Bakanı’na göre, yeni yasa halk meclislerine geniş özgürlükler verirken, Adalet Bakanlığı Sendikalar Yazı İşleri Müdürü’nün yetkilerinin kısıtlıyor ve görevlerini, resmi kayıt ve envanter düzenlemelerinin uygulanması ile sınırlandırarak ve adli makamın denetimine tabi tutuyor. Aynı zamanda, yasa ilk kez iki veya daha fazla sendika üyeliğinin aynı anda birleştirilmesine izin vererek, konuyu genel kurullara bırakıyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.