ABD'de 1956'da işlenen çifte cinayet çözüldü: "DNA sayesinde açıklığa kavuşan en eski vaka"

Cascade County Şerif Bürosu, faili meçhul cinayetler konusunda bir görev gücü kurmayı planlıyor (AP)
Cascade County Şerif Bürosu, faili meçhul cinayetler konusunda bir görev gücü kurmayı planlıyor (AP)
TT

ABD'de 1956'da işlenen çifte cinayet çözüldü: "DNA sayesinde açıklığa kavuşan en eski vaka"

Cascade County Şerif Bürosu, faili meçhul cinayetler konusunda bir görev gücü kurmayı planlıyor (AP)
Cascade County Şerif Bürosu, faili meçhul cinayetler konusunda bir görev gücü kurmayı planlıyor (AP)

ABD'de polis ekipleri ve adli genetik uzmanları, 1956'dan beri faili meçhul olan çifte cinayeti çözdü. Yetkililer, bunun ülkede DNA sayesinde açıklığa kavuşan en eski vaka olduğunu düşünüyor.
Montana eyaletine bağlı Great Falls'ta 65 yıl önce ocak ayında yürüyüşe çıkan üç genç, kafasından silahla vurularak öldürülen 18 yaşındaki Lloyd Duane Bogle'ın bedenini bulmuştu.
Ertesi gün bir işçi, aynı şekilde öldürülen 16 yaşındaki Patricia Kalitzke'nin bedenini tespit ettiğini bildirmişti. Genç kızın cinsel saldırıya uğradığı ortaya çıkmıştı. The New York Times, o dönem yerel medyanın, ikilinin sevgili olduğunu yazdığını aktardı.
Polis ekipleri pek çok ipucunu takip etse de hiçbir sonuca varamadı ve vaka, faili meçhul olarak kaldı.
Ancak Cascade County Şerif Bürosu vakayı yıllarca incelemeye devam etti. İşlerin seyri, 2012'de dedektif Jon Kadner'ın dosyayla ilgilenmeye başlamasıyla değişti.
Kadner, büyük dava dosyasını dijital ortama aktarmak gibi zor bir görevle işe başladı.
"İlk izlenimim, bu vakayı çözmenin tek yolunun DNA’dan geçtiği yönündeydi."
Zira 13 tecavüz ve 13 cinayetten aranan Joseph James DeAngelo'nun adli genetik çalışmalarıyla 2018'de yakalanmasıyla dedektifler bu konuya yöneldi.
Kadner şöyle konuştu:
"İşte o zaman elimizdeki kanıtlara gerçekten bakmaya ve aynı şeyi yapıp yapamayacağımızı düşünmeye başladık."
Yetkililer, ellerindeki en önemli delilin Kalitzke'ye yapılan otopside tespit edilen spermden elde edilen DNA örneği olduğunu bildirdi. Bogle'a ait olmayan bu örnek, 65 yıl boyunca saklandı.
Artık emekli olan dedektif Phil Matteson, 2001'de test için bu örneği bir laboratuvara gönderse de herhangi bir eşleşme yakalanmamıştı.

"Harika bir duyguydu"
Kadner 2019'da, DNA analizleri yapan Bode Technology'ye başvurdu. Örnek, gönüllü soyağacı veritabanlarındaki verilerle karşılaştırıldı.
Böylece yetkililer, Great Falls'ta doğup büyüyen Kenneth Gould'un izine ulaştı. Gould, cinayetler işlenirken de bu bölgede yaşıyordu. Haberde, 1967'de ailesiyle Missouri eyaletine taşındığı yazıldı.
Kadner, şüpheliye ulaştıkları dönemi şöyle anlattı:
"Harika bir duyguydu çünkü uzun yıllar sonra ilk kez bir yön ve yer belirledik. Böylece soruşturmayı devam ettirebilirdik. O ana kadar her şey teorideydi. Sonunda bir eşleşme yakaladık ve bir isme ulaştık. Bu, davanın bütün dinamiğini değiştirdi."
Ancak Gould 2007'de ölmüş, bedeni yakılmıştı. Onun suçluluğunu veya masumiyetini kanıtlamanı tek yolu, geriye kalan yakınlarının DNA'sını test etmekti.

Kenneth Gould (Cascade County Şerif Bürosu)
Böylece dedektiflerin önünde zorlu bir görev belirdi: Ölü bir adamın ailesine, o kişinin çifte cinayet ve tecavüz vakasının baş şüphelisi olduğunu bildirmek.
Kadner, olanları açıkladıklarını ve Gould'un üç çocuğunun da DNA örneği vermeyi kabul ettiğini söyledi.
Bulgular, tecavüzcü ve katilin Gould olduğunu ortaya koydu. Kadner, kurbanların hayatta kalan akrabalarına ulaşarak haberi verdi:
"Heyecanlılardı. Ancak aynı zamanda pek çok anıyı da beraberinde getirdi."
Cascade County Şerif Bürosu, 8 Haziran'da olayın çözüldüğünü ve vaka dosyasını kapattıklarını duyurdu.
Independent Türkçe, New York Times, NPR



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature