Lübnan'da markette bulunamayan bebek mamalarının çöpe atıldığı görüntüler tepki çekti

Birçok Lübnanlı, sosyal medyada yayılan görüntülere tepki gösterdi (Twitter/@HermanvanUum)
Birçok Lübnanlı, sosyal medyada yayılan görüntülere tepki gösterdi (Twitter/@HermanvanUum)
TT

Lübnan'da markette bulunamayan bebek mamalarının çöpe atıldığı görüntüler tepki çekti

Birçok Lübnanlı, sosyal medyada yayılan görüntülere tepki gösterdi (Twitter/@HermanvanUum)
Birçok Lübnanlı, sosyal medyada yayılan görüntülere tepki gösterdi (Twitter/@HermanvanUum)

Ekonomik krizin günlük hayatı felce uğrattığı Lübnan'da aylardır yaşanan bebek maması sıkıntısına rağmen çok sayıda mamanın çöpe atıldığını gösteren görüntüler tepki yarattı.
Independent Türkçe'nin Arab News'ten aktardığı habere göre, Çok sayıda konserve bebek mamasının yollara saçıldığını gösteren görüntüler sosyal medyada viral oldu. Bazı yorumlarda, tekeller tarafından stoklanan 20 ton mamanın son kullanma tarihi geçince çöpe atıldığı iddia edildi.

Olayla ilgili soruşturma başlatılacağı açıklanırken ürünlerin dağıtımından sorumlu şirket, söz konusu mamaların yasalar uyarınca son kullanma tarihine üç ay kala raftan çekildiğini belirtti. Şirketin açıklamasında, "Bu ürünlerin çoğu 2018, 2019 ve 2020 başından kalma. Bunların imhası için gerekli anlaşma, pandemi nedeniyle bir yıldan uzun sürede sağlandı" denildi.
Geliştirme ve Yeniden Yapılandırma Konseyi de (CDR), ürünlerin imhası için 2019 ve 2020'de kendileriyle temasa geçildiğini, buna göre ürünlerin atık işleme merkezlerine gönderildiğini bildirdi.
Arab News sitesine konuşan Lübnanlı aktivist Mahmud Fakih, "Devlet bebek sütünü tekeline alan ve saklayan tüccarları neden yargılamıyor? Görünüşe göre halkın durumu, dolarla kâr elde etmeye devam eden tüccarların en son düşündüğü şey" dedi.
Gıda, Tüketim Ürünleri ve İçecek İthalatçıları Sendikası Başkanı Hani Bohsali, bir süre önce yaptığı açıklamada, 1-3 yaş arası çocuklara yönelik bebek mamalarında devlet desteğinin kaldırıldığını duyurmuştu. 1 yaşından küçük bebeklerin tüketeceği mamalarınsa ilaçlar gibi devlet destekli olarak piyasaya sunulmaya devam edeceği belirtilmişti.

Gıda ve yakıt sıkıntısı büyüyor
Birçok aile, kısmen Lübnan Merkez Bankası tarafından sübvanse edilen bebek maması ürünlerini haftalardır marketlerde ve eczanelerde bulamıyor. Bebek maması sıkıntısı, son dönemde ülkede yaşanan gıda güvenliği sorununun bir kısmını oluşturuyor.
Ekonomik kriz nedeniyle en temel ihtiyaçlar için bile ithalata bağımlılık hızla artarken enflasyondaki dengesizlik ve yerel para birimi Lübnan lirasının değer kaybetmesi ithalatı sekteye uğratıyor ve halkın alım gücünü azaltıyor.
Temel ihtiyaç ürünlerinde yaşanan sıkıntılar başkent Beyrut'ta protestolara yol açarken Genel İşçi Sendikası yeni hükümetin kurulması talebiyle yarın greve gidecek.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, daha önce resmi kurumlara ürün kıtlığından faydalanmaya çalışan tekelleri ve stokçuları sıkı bir şekilde takip etme çağrısı yapmıştı. Avn, özellikle günlük hayatı olumsuz etkileyen yakıt, ilaç ve bebek maması krizinin ciddiyetle ele alındığını söylemişti.
Uluslararası Çalışma Örgütü ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), geçen ay yayımladıkları ortak raporda, Lübnan devletinin finanse ettiği sosyal desteğin iptal edilmesinin ülkedeki yoksulların ve orta sınıfların hayat standartlarını ciddi anlamda kötüleştireceği uyarısında bulunmuştu.
Dünya Bankası da, Lübnan'daki mevcut ekonomik durumun, 19. yüzyılın ortalarından bu yana dünyada yaşanan en ağır kriz dönemleri içinde muhtemelen ilk 10, hatta ilk 3'te yer alabileceğini belirtmişti.
Beyrut Limanı'nda ağustosta yaşanan patlamanın ardından Başbakan Hassan Diyab hükümeti, tepkiler üzerine istifa etmişti ancak siyasi gruplar arasında yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle ülkede aylardır yeni hükümet kurulamadı.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.