Sudan Başbakanı Hamduk eski rejim yanlılarını uyardı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, ‘eski rejimin ajanlarının komploları’ nedeniyle, Sudan’ın bölünmesi konusunda uyardı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AFP)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AFP)
TT

Sudan Başbakanı Hamduk eski rejim yanlılarını uyardı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AFP)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AFP)

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, Sudan’ın karşı karşıya olduğu tehlikeler konusunda uyardı. Hamduk, “eski rejimin ajanlarının komplolarının bir sonucu olarak, ülkenin bölünme ve parçalanma haline girebileceğini” söyledi. İfade özgürlüğü istismar edilerek ‘halkın malının yağmalanması ve toplumun sindirilmesine’ çalışıldığına ve vatandaşlara yönelik benzeri görülmemiş saldırılar olduğuna dikkat çeken Hamduk, devrimi baltalamak üzere üretmeyi ve çalışmayı engellemek için çabalayan eski rejimin ajanları içerisindeki ‘kötü niyetli elleri’ de uyardı.
Hamduk, 15 Haziran’da devlet televizyonu aracılığıyla halka hitaben yaptığı konuşmada “Ülkedeki güvenlik durumu, kötüleşen bir güvenlik durumuna tanık oldu ve bu da kaosla tehdit eden bir atmosfere yol açtı” dedi. Ülkeyi güvenlik açısından kırılgan bir duruma getirme girişimlerinin var olduğunu belirten Hamduk, ifade özgürlüğünün istismar edildiğini dile getirdi. Sudan Başbakanı, eski rejimin ajanlarını ve sabotajcı olarak adlandırdığı kişileri, kaosu yayma fırsatından yararlanmakla suçladı.
Başbakan, ‘devrim gençlerini’ devrime sahip çıkmaya ve kendilerini şiddete sürükleyenlerden uzak durmaya çağırdı. Abdullah Hamduk, “Şu anda yaşananlar, devrime ya da devrimcilere karşı. Gerçek devrimcilerin olup bitene dikkat etmesi iyi olur. Gerçek direniş komiteleri, imajlarını bozma girişimleriyle mücadele ettiler, durumu düzeltmek ve güvenlik durumunun restorasyonunu sağlamak için çalıştılar” dedi.
Hamduk, ülkenin tanık olduğunu belirttiği güvenlik bozulmasının, geride düşman tarafların, eski rejimin destekçilerinin sızdığı bir boşluk bırakan devrim bileşenlerine yönelik baskıdan kaynaklandığını belirtti. Hamduk, “Devrim, değerleri ve hedefleri ancak onun birliği ile korunabilir. Ve devrim düşmanlarını harekete ve komploya iten de dağılmadır” dedi.
Temel bir görev olarak ülkede “güvenlik reformu” üzerine gece gündüz çalışma sözü veren Hamduk, “Bu gerekli reformlar olmadan ülkemiz iç ve dış tehlikelere karşı savunmasız kalacaktır” dedi.
Abdullah Hamduk, ülkenin zor koşullara tanık olduğunu söylerken, ‘nefret söyleminin ve ayrımcılık ruhunun yayılmasına, kaosa yol açabilecek parçalanma durumuna, çetelerin ve suç gruplarının kontrolüne ve çatışmaların tüm nüfus grupları arasında yayılmasına’ karşı uyarıda bulundu.
Hamduk, “Geçiş hedeflerinin tamamlanması; partiler, gruplar, sivil toplum örgütleri, sendikalar, Profesyoneller Birliği, direniş komiteleri ve barış sürecinin tarafları da dahil olmak üzere devrim ve değişim inşa eden güçlerin birliğine bağlıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Abdullah Hamduk ayrıca, üretim çarkını bozmaya, hükümet ve özel sektör çarkını felç etmeye ve kanunsuzluğa teşvik etmeye katkıda bulunan görünmez elleri de ortadan kaldırma taahhüdünde bulundu. “Devrim hükümeti, bu tarafların ortadan kaldırılmasında yasaların gerektirdiği ve anayasal belgenin sağladığı yetkiden taviz vermeyecektir” diyen Sudan Başbakanı, ‘düşünce, kanaat, ifade, medya, vicdan, hareket ve seçim özgürlüğünün’ hükümetinin en önemli başarıları arasında olduğunu vurguladı. Abdullah Hamduk, “Bazıları bu devrimin başarılarını inkâr etmeye çalışıyor” dedi.
Hamduk, kendisini zayıf olarak nitelendirenlere karşı da mümkün olduğunca korumaya çalıştığı zor bir dengeye göre hareket ettiğini söyledi. Abdullah Hamduk, “Aldığım tüm tutumlarda ülkenin ve halkının kaderi benim endişem ve pusulam iken, zayıflık suçlamalarına katlandım” dedi. Hamduk, “Barışçıl bir geçiş ve devlet sisteminin egemenliğinin kurulması, geçişe katılabilecek tüm aktif güçlerle büyük bir anlayış ve ortak bir zemin bulmadan gerçekleşmeyecektir” ifadelerini kullandı. Tüm taraflar arasında en yüksek düzeyde esneklik, anlayış ve dengeden yararlanmanın ve ‘sadece Sudan’ın güvenliğine ve istikrarına zarar verecek’ yan savaşlara girmemenin önemli olduğunu belirten Abdullah Hamduk, bu durumu ‘halktan soyutlanma olarak tanımlama’ girişimlerini de kınadı. Hamduk, “Ülkemizin içinde bulunduğu zorlu ekonomik ve yaşam koşullarının gerçekliliğinin tamamen farkındayım. Fildişi bir kulede yaşadığımızı öne sürmeye çalışanlar olduğunu biliyorum. Bu, belki de çok konuşmaya ya da her zaman görünmeye alışık olmamamdandır. Benim yaklaşımım, politikaların ve kararların konuşmasına izin vermektir” ifadelerini kullandı.
Abdullah Hamduk ayrıca, ülkenin kötü ekonomik koşullarını, koronavirüs pandemisinin etkilerine ve bunun sonucunda devlet gelirlerinde yüzde 40’lık bir azalmaya yol açan durgunluğa ek olarak, ‘boş bir hazineye, ölümcül borçlara, siyasi ve ekonomik bir kuşatma durumuna’ bağladı.
“Bir hükümetin önündeki seçenek, sertliğine ve zorluğuna rağmen ekonomik durumu düzeltebilecek bilinçli bir seçim olduğu göz önüne alındığında “ekonomik reformu sürdürmektir” diyen Hamduk, “Koşullarımız ve gerçekliğimiz için tek ilaç buydu” dedi. Başbakan Hamduk ayrıca, “Tüm bunlara rağmen tünelin sonunda bir ışık olduğunu söylememe izin verin” ifadelerini kullandı.
Sudan Başbakanı, hükümetinin önceliklerinin ‘savaşı durdurmak ve barışı sağlamak, Sudan üzerindeki uluslararası izolasyonu sona erdirmek, yaptırımları ve ablukaları sona erdirmek, çarpıklıklar ve borçlarla yüklü ekonomiyi yapılandırmak ve uluslararası kuruluşlarla müzakere ederek ödemeler dengesindeki büyük açığı azaltmak’ olduğunu yineledi.
Abdullah Hamduk, Ağır Borçlu Yoksul Ülkeler Girişimi’ne (HIPC) uygun olarak borçların çoğundan kurtulmayı ve geçen ay Paris’te düzenlenen Sudan ortakları toplantısında imzalanmış yatırım anlaşmalarını uygulamaya geçirmeyi beklediğini dile getirdi. Anlaşma, 15,5 milyar dolar muafiyet taahhüdü ile sonuçlandı. Ayrıca Paris Kulübü, 60 milyar dolarlık borcun 23 milyar dolarına yönelik muafiyet sağladı.
Hamduk, ülkenin ekonomik sorunlarının iyileştirileceği taahhüdünde bulunurken, ancak bunun için önemli bir finansman kaynağına ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Abdullah Hamduk, “Bildiğiniz gibi yeterli finansal kaynağımız yok. Bu nedenle uluslararası finans kuruluşlarının ve ortaklıkların önünü açarak ve yatırımları çekerek finansman sağlamaya çalıştık” dedi.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.