Irak Başbakanı Kazimi: Spyker Katliamı bölgesi Hafıza Müzesi olacak

Irak Başbakanı Kazimi, bin 700 Irak askerinin Salahaddin bölgesinde DEAŞ tarafından katledilmesinin 7’nci yıldönümünde önceki hükümetlerin ‘yanlış politikalarını’ eleştirdi.

Irak Başbakanı Kazimi dün Spyker Katliamı’nın gerçekleştiği bölgeyi ziyaret etti. (Irak Başbakanlık Ofisi)
Irak Başbakanı Kazimi dün Spyker Katliamı’nın gerçekleştiği bölgeyi ziyaret etti. (Irak Başbakanlık Ofisi)
TT

Irak Başbakanı Kazimi: Spyker Katliamı bölgesi Hafıza Müzesi olacak

Irak Başbakanı Kazimi dün Spyker Katliamı’nın gerçekleştiği bölgeyi ziyaret etti. (Irak Başbakanlık Ofisi)
Irak Başbakanı Kazimi dün Spyker Katliamı’nın gerçekleştiği bölgeyi ziyaret etti. (Irak Başbakanlık Ofisi)

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi yaptığı açıklamada, DEAŞ terör örgütü tarafından 2014 yılında Salahaddin kentinde (Bağdat'ın 180 km kuzeybatısında) en az bin 700 Irak askerinin öldürüldüğü ve tarihe “Spyker Katliamı” olarak geçen cinayetlerin gerçekleştiği mekanın “Hafıza Müzesi”ne dönüştürüleceğini duyurdu. Ayrıca bu suç olayını önceki hükümetlerin “yanlış politikaları” olarak adlandırdığı durumla ilişkilendirdi. 
Eski Irak Başbakanı Nuri el-Maliki döneminde Şiilerin çoğunlukta olduğu orta ve güney vilayetlerinden gelen Harp Okulu'ndaki yüzlerce öğrenciyi hedef alan Spyker katliamı, DEAŞ'ın etkisinin en yüksek olduğu 2017 yılındaki dönemde gerçekleşti. DEAŞ o yılın Haziran ayında ülkenin kuzeyindeki Musul'u günlerce işgal ettikten sonra Salahaddin kentini de işgal etmeyi başardı. Spyker katliamını sadece DEAŞ savaşçıları mı işledi? Yoksa özellikle eski Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in akrabalarından Salahaddin bölgesi aşiretlerinin bazı üyeleri de bu olaya katıldı mı? Şeklindeki sorular etrafında Irak'ta halen siyasi tartışmalara yol açıyor. 
Başbakan Kazimi dün Salahaddin vilayetine yaptığı ziyarette, aşiret şeyhleri ​​ve yerel yönetimdeki yetkililerle bir araya geldi ve onlarla kentteki koşulları ve terörle mücadele yollarını tartıştı. DEAŞ’ın 7 yıl önce Tikrit'teki Cumhurbaşkanlığı Sarayı kompleksinde işlediği Spyker katliam mahallini de ziyaret ederek, Irak hükümetinin olay yerini Iraklıların fedakarlıklarını yücelten ve ölümsüzleştiren bir proje ve Hafıza Müzesi’ne dönüştüreceğini ilan etti. Söz konusu bölgenin insanlığın en korkunç katliamlarından birine tanık olduğunu belirten Kazimi, “Buraya dökülen masum kanı, Irak halkının tüm kesimlerinde Iraklıların vicdanını harekete geçirdi. Bu kanlar terör güçlerine karşı Iraklıların gerçekleştirdiği büyük bir zafer başarısı için döküldü. Bu temiz kanlar Irak ulusal kimliğini güçlendirirken, tüm Iraklıları birleştirdi” ifadelerini kullandı.
Kazımi açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:
"Terörizme karşı kazanılan zaferleri ve ulusal kimliği koruyarak ve bu tür trajedilerin ve katliamların tekrarını önlemek için geçmişten ders alarak bu masum kanı her zaman hatırlamamız gerekiyor. Yolsuzluk, kötü yönetim ve yanlış politikalar bu trajedilerin sebebidir. Birliğimiz, kurumlarımız ve ulusal bağımız bu tür katliamların tekrarını önleyecektir. Spyker katliamında şehit olanların ailelerine  yardımların dağıtımının hızlandırılması için ilgili makamlara talimat verdik.”
Kazimi'nin Salahaddin vilayetini ziyareti, güney Irak'taki Zi Kar kentini ziyaretinden ve oradaki bir dizi projenin açılışını gerçekleştirmesinden günler sonra geldi. Ayrıca ziyaret, kimliği belirsiz bir grubun Bağdat-Tikrit yolunu kesip Spyker Katliamı kurbanlarını savunmak adına, DEAŞ’ı değil vilayetin aşiretlerini sorumlu tutarak Salahaddin plakalı araçlara saldırmasından günler sonra gerçekleşti. 
Kazimi, Salahaddin'de aşiret liderleri ve yerel yönetim yetkilileriyle yaptığı görüşmede şunları kaydetti:
"Irak'ın çeşitli vilayetlerindeki insanlarımız, devam eden çatışmalar, terörizm ve ardı ardına gelen krizler nedeniyle son 10 yılda çok acı çekti. Kurtarılan bölgeler, terör çetelerinin (DEAŞ) bıraktığı yıkım nedeniyle diğerlerinden daha fazla acı çekti. Bu bölgeleri iyileştirmek  için çalışıyoruz. Hizmet kurumları faaliyetlerini yoğunlaştırmalı ve prosedürlerini kolaylaştırmalı. Böylece vatandaş somut bir iyileşmeye tanık olacak ve halk arasında iyimserlik yayılacak. Yanlış yönetim ve bürokratik engellerden dolayı bazen ortaya çıkan birçok engel var. Ancak bunları düzeltmeye kararlıyız.”
Eyaletteki aşiret şeyhlerine hitap eden Kazimi, "Salahaddin aşiretleri terörün yenilgiye uğratılmasında büyük rol oynadılar ve halen terörün kalan hücrelerine karşı mücadelede işbirliği içinde kahraman güvenlik güçlerimizi ayakta tutmak için destekliyorlar” ifadelerini kullandı. Ayrıca toplantıdakilere, “Ulusal diyaloğu ve Iraklıları bir araya getiren ulusal kimliği güçlendirme konusunda sizlere güveniyoruz” dedi.

Cuburi: DEAŞ 5 bin Sünniyi de katletti 
Musul Eyalet Temsilcisi Ahmed el-Cuburi, katliamın 7’nci yıl dönümü çerçevesinde yaptığı açıklamada, “Spyker Katliamı DEAŞ tarafından işlenen acımasız bir suç. Ancak örgüt tarafından Sünnilerin çoğunlukta olduğu Musul’daki bir bölgede işlenen ve çok fazla dikkate alınmayan daha büyük bir suç daha var” dedi. 
Şarku’l Avsat’a konuşan Cuburi, "Irak hükümetinin tanımadığı, DEAŞ tarafından işlenen büyük bir suç var ki bu da el-Hasefe bölgesinde işlenen suçtur. Terör örgütü Musul’da yaklaşık 5 bin kişiyi katletti. Irak hükümetleri cesetleri toplu mezardan çıkarmaya bile tenezzül etmedi ve onları kurbanlara yakışır şekilde gömmedi. Ayrıca öldürülenleri şehit saymadı” diye konuştu.

Erken seçimler
Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığı habere göre Kazimi daha sonra Samarra kentindeki bir elektrik santralinin açılışını yaptı. Açılış konuşmasında, erken seçim sonuçlarından korkanların olduğunu ve vatandaşların arasında umutsuzluk yayarak onları seçimlere katılmamaya zorlamaya çalıştıklarını belirten Kazimi şu ifadeleri kullandı:
“Vatanın iyiliğini istemeyen, umutsuzluk yaratmak isteyen, iktidarın elde ettiği başarıları sorgulamaya ve engellemeye çalışan olumsuz seslere iradeyle, sabırla, akılla ve sükûnetle cevap vereceğiz. Samarra'da bu dev elektrik istasyonun ve bundan önce Nasıriyye ve Müsenna elektrik santrallerinin açılışının yanı sıra, Nasıriyye ve Kerbela hastanelerinin açılışını da yaparak onlara karşılık verdik. Ayrıca Büyük Fao Limanı’nın ve Nasıriyye Havaalanı’nın ve diğer projelerin temelini attık.”
Irak’ta yeni açılan Samarra Elektrik Santrali, Bağdat’ın kuzeyi ve Salahaddin valiliklerine hizmet verecek.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”