عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD'de köleliğin sona erişini temsil eden 19 Haziran ‘Juneteenth Ulusal Bağımsızlık Günü’ ilan edildi

ABD Başkanı Joe Biden. (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden. (Reuters)
    Washington/Hiba el-Kutsi
TT
TT

ABD'de köleliğin sona erişini temsil eden 19 Haziran ‘Juneteenth Ulusal Bağımsızlık Günü’ ilan edildi

ABD Başkanı Joe Biden. (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden. (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden dün, 19 Haziran’ın ülkede köleliğin sona erişini temsilen Juneteenth Ulusal Bağımsızlık Günü ilan edildiği kararnameyi imzaladı. 1865'te Teksas'ta son siyahi kölelerin azat edildiği 19 Haziran, Teksas da dahil olmak üzere bazı ABD eyaletlerinde resmi tatil sayılıyor. Ancak bu federal düzeyde uygulanmıyor.
Bu hafta Kongre'de Meclis ve Senato tarafından, sık görülmeyen br durumla fikir birliği ile kabul edilen tasarı, Temsilciler Meclisi’nde 14'e karşı 415 oyla geçmişti. Her iki partiden de Kongre liderleri, söz konusu tarihin köleliğe maruz kalanların çektiği acıları ortaya koyma yönünde önemli bir jest ve ırksal uzlaşmaya doğru bir adım olduğunu kaydettiler. Bu, son 40 yıldır ilan edilen tek federal tatil. Daha önce en son 1983’te, 3 Ocak Martin Luther King Günü federal tatil ilan edilmişti.
ABD’li siyahi George Floyd'un Mayıs 2020'de beyaz bir polis tarafından öldürülmesi ardından ülkede köleliğin sona erişinin federal tatil olarak ilan edilmesi yönündeki talepler artmıştı. ABD Başkanı Abraham Lincoln'ün Amerikan İç Savaşı sırasında kölelerin kurtuluşunu ilan ettiği tarih, özgürlük günü olarak biliniyor. Aslında Lincoln'ün 1862’de imzaladığı Özgürlük Bildirgesi 1 Ocak 1863’te yürürlüğe girdi. Ancak Amerikan İç Savaşı (1861-1865) sırasında güneydeki Konfederasyon eyaletlerinde kölelik devam etti.
Konfederasyon ordusu komutanı Robert Edward Lee, 9 Nisan 1865'te teslim belgesini imzalandı ancak duyurunun Teksas'ın küçük Galveston şehrine 19 Haziran'da ulaşması iki aydan fazla sürdü. Nitekim Aralık 1865'te ülke genelinde köleliği sona erdirme yönünde, ABD anayasasında on üçüncü değişiklik onaylandı.
19 Haziran’ın özgürlüğünü temsil ettiğini söyleyen Demokrat Temsilci Sheila Jackson Lee, söz konusu oylamaya giden uzun yolculuğa dikkat çekti. Senatör John Cornyn de geçmişin hatalarını kabul edip ders almanın ilerlemek için oldukça önemli olduğunu vurguladı. Sz konusu iki siyasetçinin Kongre’de temsil ettiği Teksas'taki son köleler özgür olduklarını 19 Haziran 1865'te öğrenmişti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi