Mısır’dan Libya’daki anlaşmazlıkları çözmek için arabuluculuk adımı

Dibeybe, bütçenin kabulünde yaşanan gecikmenin devam etmesi durumunda parlamentoyu feshetmekle tehdit etti.

Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.
Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.
TT

Mısır’dan Libya’daki anlaşmazlıkları çözmek için arabuluculuk adımı

Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.
Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.

Görünen o ki Mısır, Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi ve Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Birlik Hükümeti ile temsil edilen Libya’daki geçiş otoritesi ile Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) komutanı Mareşal Halife Hafter arasında görüş yakınlaşması sağlamak üzere ‘ilan edilmemiş bir arabuluculuk’ başlattı.
Libya’nın başkenti Trablus’a 17 Haziran’da sürpriz bir ziyarette bulunan Mısır istihbarat başkanı Tuğgeneral Abbas Kamil, Libya istihbarat başkanı, içişleri bakanı ve hükümetin işlerinden sorumlu devlet bakanının da katılımıyla Birlik Hükümeti Başbakanı ile iki ülke arasındaki ortak ilişkileri ve çeşitli alanlarda iş birliğini güçlendirme yollarını ele aldı.
Dibeybe’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre Abbas Kamil, Mısır heyetinin geçen ay gerekleştirdiği ziyaretin sonuçları ve iki ülke arasında imzalanan tüm anlaşmaların etkinleştirilmesine ilişkin koordinasyon mekanizması hakkında bilgi verdi. Kamil ayrıca Libyalı taraflar arasında, bölgede güvenlik ve istikrarı artıracak şekilde bir uzlaşı teşvik etmek için Mısır’ın oynadığı olumlu role dikkat çekti. Açıklamada, Dibeybe’nin Libya-Mısır Ortak Yüksek Komitesi’ni harekete geçirmek ve her alanda üzerinde anlaşmaya varılan noktaları tamamlamak amacıyla Mısır’a yapacağı ziyaret için koordinasyonun sağlandığı ifade edildi. Açıklamaya göre Dibeybe, Abbas Kamil ve İçişleri Bakanı Halid Mazen ile Trablus’un merkezindeki Şehitler Meydanı’nı gezdi.
Yerel basına göre Dibeybe, Temsilciler Meclisi’nin bazı üyeleriyle geçen çarşamba günü bir araya gelerek parlamentoyu feshetmek, halkı ‘meclisin işleri yönetemediği’ hususunda bilgilendirmek ve bütçenin kabulünde yaşanan gecikmenin devam etmesi durumunda verdiği sözleri uygulamakla tehdit etti. Abdulhamid Dibeybe açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bütçe kabul edilmeden güçsüzüz. Gelecek ay daha da güçsüz olacağız. Hükümet artık halkın karşısına çıkamaz. Harekete geçmek için kendisini güçsüz hissediyor.”
Dibeybe, hükümetin, maaşları ve hibeleri karşılamak için Libya Merkez Bankası’ndan yaklaşık 30 milyar dinar borç aldığının ortaya çıkması sonrasında “Banka artık hükümete daha fazla borç veremez” dedi. Dibeybe, milletvekillerine hitaben şnları söyledi:
“Sizi yok saymak istemiyoruz. Çünkü bu hükümetin temeli sizsiniz. Ancak halk etkileniyor, artık yaşayamıyor. Halkın itibarının da bütçede dikkate alınmasını umuyoruz.”
Dibeybe geçen çarşamba akşamı İdari Kontrol Komitesi Başkanı Süleyman eş-Şanti ile yaptığı görüşmede başta sağlık, elektrik kesintileri, yaralıların tedavileri ve yatırım meseleleri olmak üzere hükümetin karşı karşıya olduğu siyasi ve ekonomik zorlukları ele aldı. Akile Salih de 17 Haziran’da İtalya’nın başkenti Roma’yı ziyaret etti. Muhammed el-Menfi’nin de gelecek salı günü Roma’ya gitmesi bekleniyor. Salih, 17 Haziran’da İtalya Temsilciler Meclisi Başkanı Roberto Fico ile yaptığı görüşmede, seçimlerin bu yıl planlanan tarihte gerçekleştirilmesi çağrısında bulunurken İtalya’nın siyasi çözümü destekleme ile güvenlik ve istikrarı sağlama konularındaki rolüne de övgüde bulundu. Akile Salih, toplantıda Libya ve bölgedeki gelişmelerin yanı sıra siyasi sürecin gidişatını da ele aldı.
Diğer yandan Menfi’nin iki yardımcısı, Abdullah el-Lafi ve Musa el-Koni’nin geçen çarşamba akşamı şehirdeki Temsilciler Meclisi üyeleriyle yaptığı toplantıdaki temel meselesi el-Acaylat şehrindeki koşullardı.
Başkanlık Konseyi’nden yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Toplantıda, son dönemde güvenlik alanında tanık olunan gerginliklerin ardından el-Acaylat’taki durum, kentin istikrarını koruma ve yaşamı normale döndürme mekanizmaları ele alındı. Kendilerine verilen görevleri yerine getiren resmi güvenlik hizmetlerinin rolü üzerinde duruldu.”
Birlik Hükümeti’nin İçişleri Bakanlığı 17 Haziran’da, akşam saatlerinde güvenliği ve barışı sağlamak için el-Acaylat şehri ve çevresinde konuşlanan güvenlik devriyelerinin fotoğraflarını yayınladı.
Aynı şekilde ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland da 17 Haziran’da ABD'nin başkenti Washington’daki evinde ‘yoğun ABD-Libya ilişkilerini ve gelecek aralık ayındaki seçimlere dair ilerlemeyi’ gözden geçirmek için Libya’nın Washington Büyükelçisi ile görüştü.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.