Mısır’dan Libya’daki anlaşmazlıkları çözmek için arabuluculuk adımı

Dibeybe, bütçenin kabulünde yaşanan gecikmenin devam etmesi durumunda parlamentoyu feshetmekle tehdit etti.

Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.
Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.
TT

Mısır’dan Libya’daki anlaşmazlıkları çözmek için arabuluculuk adımı

Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.
Birlik Hükümeti Başbakanı’nın ofisi tarafından dağıtılan, Mısır istihbarat başkanı ile Trablus’ta yapılan görüşmenin fotoğrafı.

Görünen o ki Mısır, Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi ve Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Birlik Hükümeti ile temsil edilen Libya’daki geçiş otoritesi ile Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) komutanı Mareşal Halife Hafter arasında görüş yakınlaşması sağlamak üzere ‘ilan edilmemiş bir arabuluculuk’ başlattı.
Libya’nın başkenti Trablus’a 17 Haziran’da sürpriz bir ziyarette bulunan Mısır istihbarat başkanı Tuğgeneral Abbas Kamil, Libya istihbarat başkanı, içişleri bakanı ve hükümetin işlerinden sorumlu devlet bakanının da katılımıyla Birlik Hükümeti Başbakanı ile iki ülke arasındaki ortak ilişkileri ve çeşitli alanlarda iş birliğini güçlendirme yollarını ele aldı.
Dibeybe’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre Abbas Kamil, Mısır heyetinin geçen ay gerekleştirdiği ziyaretin sonuçları ve iki ülke arasında imzalanan tüm anlaşmaların etkinleştirilmesine ilişkin koordinasyon mekanizması hakkında bilgi verdi. Kamil ayrıca Libyalı taraflar arasında, bölgede güvenlik ve istikrarı artıracak şekilde bir uzlaşı teşvik etmek için Mısır’ın oynadığı olumlu role dikkat çekti. Açıklamada, Dibeybe’nin Libya-Mısır Ortak Yüksek Komitesi’ni harekete geçirmek ve her alanda üzerinde anlaşmaya varılan noktaları tamamlamak amacıyla Mısır’a yapacağı ziyaret için koordinasyonun sağlandığı ifade edildi. Açıklamaya göre Dibeybe, Abbas Kamil ve İçişleri Bakanı Halid Mazen ile Trablus’un merkezindeki Şehitler Meydanı’nı gezdi.
Yerel basına göre Dibeybe, Temsilciler Meclisi’nin bazı üyeleriyle geçen çarşamba günü bir araya gelerek parlamentoyu feshetmek, halkı ‘meclisin işleri yönetemediği’ hususunda bilgilendirmek ve bütçenin kabulünde yaşanan gecikmenin devam etmesi durumunda verdiği sözleri uygulamakla tehdit etti. Abdulhamid Dibeybe açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bütçe kabul edilmeden güçsüzüz. Gelecek ay daha da güçsüz olacağız. Hükümet artık halkın karşısına çıkamaz. Harekete geçmek için kendisini güçsüz hissediyor.”
Dibeybe, hükümetin, maaşları ve hibeleri karşılamak için Libya Merkez Bankası’ndan yaklaşık 30 milyar dinar borç aldığının ortaya çıkması sonrasında “Banka artık hükümete daha fazla borç veremez” dedi. Dibeybe, milletvekillerine hitaben şnları söyledi:
“Sizi yok saymak istemiyoruz. Çünkü bu hükümetin temeli sizsiniz. Ancak halk etkileniyor, artık yaşayamıyor. Halkın itibarının da bütçede dikkate alınmasını umuyoruz.”
Dibeybe geçen çarşamba akşamı İdari Kontrol Komitesi Başkanı Süleyman eş-Şanti ile yaptığı görüşmede başta sağlık, elektrik kesintileri, yaralıların tedavileri ve yatırım meseleleri olmak üzere hükümetin karşı karşıya olduğu siyasi ve ekonomik zorlukları ele aldı. Akile Salih de 17 Haziran’da İtalya’nın başkenti Roma’yı ziyaret etti. Muhammed el-Menfi’nin de gelecek salı günü Roma’ya gitmesi bekleniyor. Salih, 17 Haziran’da İtalya Temsilciler Meclisi Başkanı Roberto Fico ile yaptığı görüşmede, seçimlerin bu yıl planlanan tarihte gerçekleştirilmesi çağrısında bulunurken İtalya’nın siyasi çözümü destekleme ile güvenlik ve istikrarı sağlama konularındaki rolüne de övgüde bulundu. Akile Salih, toplantıda Libya ve bölgedeki gelişmelerin yanı sıra siyasi sürecin gidişatını da ele aldı.
Diğer yandan Menfi’nin iki yardımcısı, Abdullah el-Lafi ve Musa el-Koni’nin geçen çarşamba akşamı şehirdeki Temsilciler Meclisi üyeleriyle yaptığı toplantıdaki temel meselesi el-Acaylat şehrindeki koşullardı.
Başkanlık Konseyi’nden yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Toplantıda, son dönemde güvenlik alanında tanık olunan gerginliklerin ardından el-Acaylat’taki durum, kentin istikrarını koruma ve yaşamı normale döndürme mekanizmaları ele alındı. Kendilerine verilen görevleri yerine getiren resmi güvenlik hizmetlerinin rolü üzerinde duruldu.”
Birlik Hükümeti’nin İçişleri Bakanlığı 17 Haziran’da, akşam saatlerinde güvenliği ve barışı sağlamak için el-Acaylat şehri ve çevresinde konuşlanan güvenlik devriyelerinin fotoğraflarını yayınladı.
Aynı şekilde ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland da 17 Haziran’da ABD'nin başkenti Washington’daki evinde ‘yoğun ABD-Libya ilişkilerini ve gelecek aralık ayındaki seçimlere dair ilerlemeyi’ gözden geçirmek için Libya’nın Washington Büyükelçisi ile görüştü.



İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
TT

İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)

Arap siyasi liderlere, muhalefetteki Yahudi siyasi aktivistlere ve eleştirilerde bulunan gazetecilere yönelik devam eden saldırıların ardından, milislerin İsrail’de muhalefeti susturmak için aktif ve ısrarlı bir şekilde çalıştığı, bu aktivistlerin hayatları için gerçek bir tehdit oluşturduğu ve birçoğunu sıkı güvenlik önlemleri altında yaşamaya zorladığı ortaya çıktı.

Bu milis gücü, İsrail parlamentosu Knesset'in Arap üyelerine karşı harekete geçti ve son iki hafta içinde Arap Değişim Hareketi Ortak Listesi Başkanı Milletvekili Eymen Udeh’e kanlı bir saldırı düzenlemeye çalıştı.

Milisler, Udeh’in Pardes Hanna-Karkur beldesinde solcu siyasi aktivistlerle katıldığı bir toplantıya ve Nes Tziona şehrinde düzenlenen başka bir toplantıya saldırdı, arabasının camlarını kırdı ve ona taş attı. Polisin her iki olayda da kendisine saldırı düzenleneceğini bildiği ve bunu kendisine bildirerek toplantılara katılmaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Ancak Udeh, “Faşist teröristlere boyun eğmeyeceğiz. Hiçbir koşulda halkla toplantılarımızı iptal etmeyeceğiz ve onların amacının Yahudilerle Araplar arasında herhangi bir toplantının yapılmasını engellemek olduğunu biliyoruz” diyerek toplantılara katılmaktan geri durmadı.

g
Knesset'in Arap üyesi Eymen Udeh, 9 Mayıs'ta Kudüs'te düzenlenen Halk Barışı Zirvesi etkinliğinde konuşma yaparken (AFP)

Udeh ile aynı bloktan bir başka milletvekili olan Ofer Cassif de Kudüs'te bazı polis memurlarının katılımıyla benzer bir saldırıya maruz kaldı.

Ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden Şas Partisi’nden iki Yahudi milletvekili de saldırıya uğradı ve bunun sonucunda yaralandı. Saldırı, dindar gençleri askerlik hizmetinden kısmen muaf tutacak bir yasa konusunda hükümetle müzakere etmeyi kabul ettikleri için onlardan intikam almak isteyen ultra-Ortodoks Yahudi unsurlar tarafından gerçekleştirildi.

Güvenlik önlemleri artırıldı

Eleştirilerini dile getiren gazetecilerden Guy Belz, Dana Weiss, Yonit Levi ve Rina Matsliah'a yönelik ölüm tehditleri nedeniyle bu gazetecilerin çevresinde ve çalıştıkları Kanal 12 televizyonu stüdyolarının kapılarında sıkı güvenlik önlemleri alındı.

Gazeteci Belz’in Hayfa'da vereceği konferans iptal edildi. Her cumartesi hükümetin politikalarını protesto etmek için düzenlenen protesto gösterilerinin organizatörlerinden biri olan üniversite öğretim üyesi Shikma Bressler’in Tivon'da vereceği konferans da iptal edildi.

Temiz Yönetim Derneği, bu olayları hükümetin ve bakanlarının, politikalarını reddeden ve kararlarını ve uygulamalarını eleştiren herkese karşı yürüttüğü kampanyanın doğal bir sonucu olarak değerlendirdi.

srt
İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın el-Halil şehrinde oyuncak silah taşıyan İsrailli bir çocuk, Mart 2024 (AFP)

Adalah Hukuk Merkezi ise İsrail kolluk kuvvetlerine, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında açıkça terör eylemi niteliğinde olan bu şiddet olaylarına ilişkin kapsamlı ve etkili bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu. Merkez, saldırganların ve kışkırtıcıların kimliklerini ortaya çıkardığını iddia ettiği düzinelerce video ve tanık ifadesini polise sundu.

Paris'teki Sosyal Bilimler İleri Araştırmalar Okulu'nda araştırma direktörü olan Fransız-İsrailli sosyolog Eva Illouz, yaşananların İsrail'de Yahudi faşizminin muazzam bir büyüme gösterdiğinin işareti olduğunu söyledi ve bu faşistlerin Başbakan Binyamin Netanyahu, partisi ve müttefiklerinin ‘doğal ortakları’ olduğunu vurguladı.

Illouz, Haaretz gazetesine verdiği röportajda şunları söyledi:

“Netanyahu, yirmi yıldır Yahudiler ve Araplar arasında nefret tohumları ekmeye ve yargının meşruiyetini sorgulamaya devam ediyor ve milli kimliği dine dayandırıyor.”

Illouz, 1980'den önce Yahudi terörizminin İsrail'de marjinal bir fenomen olduğunu, ancak o yıldan itibaren HaMakhteret HaYehudit, Kah, Teror Negid Teror, Bet Ayin ve LeHava gibi Yahudi grupların terörist saldırılar düzenlediğini ve bunların çoğunun polis tarafından engellendiğini belirtti. Bu grupların bazıları aşırı milliyetçiydi. Diğerleri ise Siyonizme karşı olduklarını ilan ettiler ve İsrail Devleti'ni yıkıp yerine Yahuda Krallığı'nı kurmak istediler.


Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
TT

Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)

Filistin Devlet Başkanlığı, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a yönelik açıklamalarını kınayarak, bunların kendisine ve diğer liderlere zarar verme yönünde açık bir çağrı olduğunu belirtti.

Filistin Haber Ajansı (WAFA) tarafından dün yayınlanan açıklamada, Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in sözlerinin, yerleşimcileri Filistin halkına, topraklarına ve kutsal mekanlarına karşı daha fazla terör eylemi gerçekleştirmeye teşvik ettiğini belirtti.

zdft
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir (Reuters)

Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, "ABD yönetimini ve uluslararası toplumu, İsrail hükümetine baskı yaparak Filistin halkına ve liderlerine karşı kışkırtma kampanyasını durdurmaya çağırıyoruz" denildi. Açıklamada, bu kampanyanın "sadece daha fazla şiddete ve gerginliğe yol açacağı ve mevcut barış sürecinin başarı şansını baltalayacağı" kaydedildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı dün, Netanyahu'dan Filistin Devlet Başkanı'nın dokunulmazlığını dikkate almayarak onu tutuklamasını ve Filistin Yönetimi'nin üst düzey yöneticilerine suikast düzenlemesini talep etti.


İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
TT

İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)

İsrail güvenlik güçleri dün, Batı Şeria'nın güneyindeki Beytüllahim ve el Halil arasında bulunan devasa Guşh Etzion yerleşim bloğu içindeki yasadışı bir yerleşim birimini, yerleşimciler ile güvenlik güçleri arasında yaşanan şiddet ve çatışmalar nedeniyle boşalttı.

İsrail güvenlik güçleri, ordunun emri üzerine, yaklaşık 25 Yahudi ailenin bir yıldan uzun süredir yaşadığı izinsiz Givat Tzur Misgavi karakolunu boşalttı. Bu durum, yerleşimciler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalara yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre çatışmalar sırasında iki sınır polisi yaralandı, birinin gözüne taş isabet ettiği, diğerinin ise dişlerinde kırıklar oluştuğu bildirildi. Tahliye sırasında dört kişi gözaltına alındı.

"Tepe Gençliği" grubundan onlarca aşırılıkçı yerleşimci, sağcı aktivistlerin ve önde gelen şahsiyetlerin karakolun sökülmesini engelleme çağrıları üzerine bölgeye geldi. Tahliyenin ardından, güney el Halil Tepeleri'nde ve el Halil'in kuzeyindeki Vadi Sa'ir bölgesinde yerleşimciler tarafından kundaklama ve isyan gibi saldırılar bildirildi.

Son haftalarda İsrailli yerleşimcilerin Filistinlileri, İsrailli ve yabancı aktivistleri ve bazen de İsrail askerlerini hedef alan saldırılarında artış görüldü ve bu durum yerelde ve Amerikalıların eleştirilerine yol açtı.