عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Pentagon, Çin ve Rusya ile rekabete odaklanıyor

Pentagon, Çin ve Rusya ile rekabete odaklanıyor
    Washington/Eli Yusuf
TT
TT

Pentagon, Çin ve Rusya ile rekabete odaklanıyor

Pentagon, Çin ve Rusya ile rekabete odaklanıyor

Pentagon, Cuma akşamı yaptığı açıklamada Joe Biden yönetiminin, çoğu hava savunma sistemleri olan “belirli güçleri ve yetenekleri” Orta Doğu'dan geri çektiğini duyurdu. Pentagon Sözcüsü Jessica L. McNulty basına yaptığı açıklamada, "Savunma Bakanı, ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanına bu yaz bölgeden bazı güç ve yeteneklerin, özellikle de bazı hava savunma varlıklarının geri çekilmesi için talimat verdi. Bu karar, ev sahibi ülkelerle yakın koordinasyon içinde ve güvenlik yükümlülükleri yerine getirilerek alındı. Böylece acil bir durumda gelecekteki gereksinimlere hazır olmaları için yüksek talep ve düşük yoğunluğa sahip bazı varlıklar korunacak. Bakanlık, ilgili ortaklara saygı, operasyonel güvenlik ve yerlerin, hareketlerin veya zaman çizelgelerinin ifşa edilmemesi için net ayrıntılar vermeyecek.”
Cumhuriyetçiler Biden yönetiminin bu adımını eleştirmekte gecikmedi. Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz bir tweet'inde, Almanya Kuzey Akım 2 projesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin lehine hareket edip yaptırımları kaldırması nedeniyle Biden'ı, İkinci Dünya Savaşı'ndan hemen önce çokça taviz vermekle bilinen İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain'e benzetti.
Cruz, savunma füze sisteminin geri çekilmesini "İran'ın bölgeyi işgalini kolaylaştırmak" olarak nitelendirdi. Ancak Pentagon, bu ekipmanın geri çekilmesine rağmen Orta Doğu'ya "kalıcı bir bağlılığı" olduğu konusunda ısrarcı açıklamalarda bulundu. McNulty, "Bölgedeki kalıcı taahhüdümüz, yakın savunma danışmanlığı ve ortaklık faaliyetlerimizin etkileyici kapsamında görüldüğü gibi çok açıktır. Savunma Bakanlığı, Ortadoğu'da ABD’nin ulusal çıkarlarını ve bölgesel ortaklarını destekleyen en gelişmiş hava ve deniz yeteneklerinden bazılarını temsil eden on binlerce asker bulunduruyor" açıklamalarında bulundu.
Wall Street Journal, Cuma akşamı yayınladığı bir raporda Pentagon'un Irak, Kuveyt, Ürdün ve Suudi Arabistan da dahil olmak üzere sekiz ülkeden Patriot füzesavar sistemini ve bu sistemleri işleten ve destekleyen yüzlerce ABD kuvvetini geri çekmeye karar verdiğini açıklamıştı. Gazeteye göre, bölgeye tahsis edilen muharebe filolarının sayısı da azaltılacak. McNulty, “Bu güçlerin bir kısmı bakım ve onarım için ABD’ye dönecek, bir kısmı da diğer bölgelere yeniden konuşlandırılacak. Bölgede tehditle orantılı olarak güçlü bir askeri varlığı sürdürüyoruz ve bu değişikliklerin ulusal güvenlik çıkarlarımızı etkilemeyeceğinden eminiz. Ayrıca gerektiğinde Ortadoğu'ya kuvvetleri hızla geri gönderme esnekliğini de koruyoruz.” diye konuştu.
Bu muharebe ve savunma teçhizatını ve yeteneklerini bölgeden çekme kararı, Pentagon'un Çin ve Rusya ile rekabete odaklanmak amacıyla ABD kuvvetlerinin dünya sahnesinde konuşlandırılmasına ilişkin incelemesini tamamlamadan önce geldi. Bu karar aynı zamanda Biden yönetiminin direktifleri doğrultusunda ABD güçlerinin Afganistan'dan çekilmesi ile eş zamanlı geldi. Eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'ın 2019'da Aramco petrol sahalarına düzenlediği saldırının ardından füze savunması da dahil olmak üzere Tahran’a yönelik maksimum baskı politikası doğrultusunda bölgedeki askeri varlığını güçlendirme yoluna gitmişti. Ayrıca ABD, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’yi öldürmüş, İran da buna yanıt olarak 8 Ocak'ta Irak'ta ABD önderliğindeki uluslararası güçlerin kullandığı iki üsse füze saldırısı düzenlemişti.  Bunun üzerine Washington, Irak'ta Patriot sistemleri konuşlandırma yoluna gitmişti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
TT
TT

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

AP, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilime dikkat çekerek, iki ülkenin 1947'de İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana üç büyük çaplı savaşa sahne olduğunu belirtti. İki komşu ayrıca, dünyanın en soğuk ve en yüksek rakımlı savaş alanı olarak tanımlanan bir buzulun tepesindeki çatışma da dahil olmak üzere onlarca çatışmaya tanık oldular.

Son gerginlik, Hindistan'ın Pakistan'ı suçladığı, İslamabad'ın ise herhangi bir dahli olduğunu reddettiği, turistlere yönelik ölümcül bir silahlı saldırının ardından yaşandı.

Hindistan ve Pakistan diğer ülkeler gibi savaşmıyor. Buradaki başat faktör, büyük saldırıları caydırmanın ayırt edici bir aracı ve durum kötüleşse bile çatışmanın kontrolden çıkmayacağının garantisi olan nükleer cephanelikleri.

Ncjxj
 Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan saldırıları sonucu yıkılan bir caminin yakınında nöbet tutan askerler (AFP)

Hindistan ve Pakistan neden bu şekilde savaşıyor? Çünkü nükleer cephanelikleri birbirlerini yok edebilecek kapasitede.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Pakistanlı güvenlik analisti Seyyid Muhammed Ali şu ifadeleri kullandı: “Pakistan ve Hindistan diğer tarafı defalarca yok etmeye yetecek kadar nükleer silaha sahip. Nükleer silahları, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) senaryosu yaratıyor. Her iki ülke de stoklarının boyutunu ve kapsamını diğerine MAD garantisini hatırlatacak şekilde bilinçli olarak geliştirdi.”

Her iki ülke de nükleer kapasitelerini açıklamıyor, ancak her birinin 170 ila 180 arasında kısa, uzun ve orta menzilli savaş başlığına sahip olduğuna inanılıyor. Her iki ülke de bu silahları hedeflerine ulaştırmak için farklı sistemlere sahip.

Ali, cephaneliklerin daha fazla çatışmayı önlemek ve caydırmak için savunma amaçlı bir hamle olduğunu, çünkü ‘iki tarafın da böyle bir savaşı başlatmayı göze alamayacağını ya da bundan bir şey elde etmeyi umamayacağını’ söylüyor.

İlk bakışta öyle gelmeyebilir ama nükleer silahlar karşı tarafa aşırı tepki veremeyeceğini hatırlatır. Ancak cephaneliklerini çevreleyen gizlilik, Pakistan ya da Hindistan'ın nükleer bir ilk saldırıda hayatta kalıp kalamayacağının ve ‘ikinci saldırı kabiliyeti’ olarak adlandırılan misilleme yapıp yapamayacağının belirsiz olduğu anlamına geliyor.

Jfjfj
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarında Hindistan saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma görevlileri (Reuters)

Bu kabiliyet, nükleer gerilime yol açabilecek saldırganlığı önleyerek bir düşmanın ilk saldırı yoluyla nükleer bir savaşı kazanmaya çalışmasını engeller. Bu kabiliyet olmadan, teoride, bir tarafın diğerine savaş başlığı fırlatmasını engelleyecek hiçbir şey yoktur.

Keşmir anlaşmazlığın merkezinde

Hindistan ve Pakistan, her birinin bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Keşmir üzerinde hak iddia ediyor ve sınır çatışmaları on yıllardır bölgeyi istikrarsızlaştırıyor.

Keşmir, Hindistan yönetimine karşı direnen silahlı isyancıların bulunduğu, iki ülke arasında bölünmüş tartışmalı bir Himalaya bölgesidir.

Her iki ülke de Keşmir'in bir bölümünü kontrol ediyor. Bölge yoğun bir şekilde askerileştirilmiş bir sınırla bölünmüş durumda.

Ezeli rakipler üç savaşlarından ikisini de Keşmir için yapmışlardır.

Birçok Keşmirli Müslüman, isyancıların bölgeyi Pakistan yönetimi altında ya da bağımsız bir devlet olarak birleştirme hedefini destekliyor.

Hindistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan sınır çatışmaları ve militan saldırıları Yeni Delhi'nin İslamabad'a karşı giderek daha sert bir tutum takınmasına ve onu ‘terörizmle’ suçlamasına neden oldu.

Son çatışmada Hindistan, geçen ay gerçekleşen silahlı katliamla bağlantılı olarak Pakistan destekli militanlar tarafından kullanılan yerleri vurarak Pakistan'ı cezalandırdı.

Geleneksel askeri dengesizlik

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) Askeri Denge Raporu'na göre Hindistan 2025 yılında 74,4 milyar dolar harcamayla dünyanın en büyük savunma harcaması yapan ülkesi ve dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri.

Pakistan ise geçen yıl 10 milyar dolar harcadı. Pakistan, komşusuna kıyasla iki kat daha fazla aktif silahlı kuvvete sahip olan zengin Hindistan'la asla boy ölçüşemez.

Hindistan'ın silahlı kuvvetleri geleneksel olarak Pakistan'a odaklanmış olsa da, mücadele etmesi gereken bir başka nükleer komşusu da Çin. Hindistan, Hint Okyanusu'ndaki deniz güvenliği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

Bunlar Pakistan'ın güvenlik modelinde dikkate almak zorunda olmadığı iki faktör.

Pakistan'ın uzun ve dar yapısı, ordunun dış politikadaki büyük rolü ile birleşince silahlı kuvvetlerin hareketli olmasını ve savunmaya öncelik vermesini kolaylaştırıyor.

Tırmanma ve gerilimi azaltma modeli

Ne Pakistan ne de Hindistan diğerine karşı askeri hamlelerini duyurmak için acele etmiyor. Mevcut düşmanlıkların alevlenmesinden de anlaşılacağı üzere, saldırıların ve misillemelerin teyit edilmesi biraz zaman alabilir.

Ancak her ikisi de diğerinin kontrolündeki topraklarda ve hava sahasında operasyonlar yürütüyor.

Bu operasyonlar bazen kontrol noktalarına, tesislere ya da militanlar tarafından kullanıldığı iddia edilen yerlere zarar vermeyi amaçlıyor. Aynı zamanda liderleri kamuoyunun baskısına boyun eğmeye ve yanlış hesaplama potansiyeline sahip bir şekilde karşılık vermeye zorlamak, onları utandırmak veya kışkırtmak da amaçlanıyor.

Bu faaliyetlerin çoğu Keşmir'i Hindistan ve Pakistan arasında bölen Kontrol Hattı boyunca gerçekleşiyor.

Jfjdj
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

Bu hattın medya ve kamuoyundan büyük ölçüde izole edilmiş olması, saldırı veya misilleme iddialarının bağımsız olarak doğrulanmasını zorlaştırıyor.

Bu tür olaylar, iki ülkenin nükleer kapasiteleri göz önüne alındığında uluslararası endişeleri arttırmakta, dikkatleri Hindistan ve Pakistan'a ve nihayetinde Keşmir üzerindeki rekabet eden iddialarına geri çekmektedir.

Her iki ülkenin de kaynaklar için rekabet etmesini gerektirecek bir durum söz konusu değil

Pakistan'ın muazzam bir maden zenginliği var, ancak Hindistan'ın bundan faydalanmak gibi bir arzusu yok. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ile Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan arasında temel ideolojik farklılıklar olsa da birbirlerine hükmetmek ya da birbirlerini etkilemek gibi bir amaçları yok.

Keşmir dışında birbirlerinin topraklarında hak iddia etmek ya da hegemonya kurmak gibi bir niyetleri de yok.