Suriye’de ateşkese rağmen Rusya havadan Esed karadan saldırıyor: 10 ölü

İdlib’in güneyindeki el-Bara köyünde 21 Haziran’da Suriye bombardımanları sonrasında yıkımın ortasında kalan bir kadın (AFP)

Suriye’nin kuzeybatısında bir yılı aşkın bir süredir ateşkesin sürmesine rağmen Rus hava kuvvetleri aralıklarla hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor. Ateşkesi ihlal eden sadece Rusya değil. Esed güçleri de İdlib’in güney kırsalına düzenlediği topçu saldırıları düzenliyor. Son top ateşinde 4’ü sivil en az 10 kişi hayatını kaybetti.
Ayrıca 2020 Mart ayından bu yana Ankara ve Moskova arasında anlaşmaya tabi olan ülkenin kuzeybatısına Türk takviyelerinin ulaştı.
Bu ayın başlarından bu yana İdlib’in güneyindeki birçok bölge, rejim güçleri tarafından tekrarlanan bombardımanlara maruz kalırken, muhalif güçler de sınır bölgelerinde yer alan rejime ait kontrol noktalarını hedef alarak karşılık verdi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), İdlib vilayetinde ve çevresinde ateşkes anlaşmasına yönelik ihlallerin arttığını duyurdu. SOHR, rejim güçlerinin, gece yarısından bu yana, Heyet Tahriru’ş-Şam (HTŞ) tarafından kontrol edilen bölgeleri onlarca füzeyle hedef aldığına dikkat çekti.
SOHR’a göre topçu ateşi, İhsim kasabasında bir kontrol noktasını hedef aldı. Bombardıman sonrası 2 erkek sivil, 2 güvenlik görevlisi ve 4 HTŞ mensubu olmak üzere en az 8 kişinin ölmesinin yanı sıra el-Bara köyünde 2 kadın sivilin ölmesiyle sonuçlandı.
Hedeflenen bölgelere yapılan bombalı saldırıda 13 kişi yaralandı. Kaynaklara göre gruplar, buna karşılık Hama’nın kuzey kırsalında rejim güçleri tarafından kontrol edilen bölgeleri hedef aldı ve bu da bir subayın ölümüyle sonuçlandı.
HTŞ ve daha az etkili ola savaşçı gruplar, İdlib vilayetinin yaklaşık yarısını ve Halep, Hama ve Lazkiye vilayetlerinden sınırlı alanları kontrol ediyor.
Esed rejimini destekleyen Moskova ve silahlı grupları destekleyen Ankara’nın, rejim güçlerinin Rusya’nın desteğiyle üç ay boyunca başlattığı kitlesel saldırının ardından ilan ettiği İdlib ve çevresindeki ateşkes 6 Mart 2020’den bu yana hala yürürlükte. Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, yaklaşık bir milyon insanı evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Ateşkes, Rus hava saldırıları da dahil olmak üzere bir çok kez ihlal edilmesine rağmen büyük ölçüde devam ediyor. İdlib, yalnızca bu ayın 10’unda en az 12 kişinin ölümüyle sonuçlanan sınırlı bombardımanlara tanık oldu. Ölenlerin arasında HTŞ askeri sözcüsü de bulunuyor.
SOHR Direktörü Rami Abdurrahman, AFP’ye yaptığı açıklamada, İdlib’in güneyinde ateşkesin başlamasından bu yana özellikle rejim güçlerinin ihlallerinin artmasıyla benzeri görülmemiş bir tırmanış yaşandığına dikkati çekti. Abdurrahman, özellikle de rejim güçlerinin, esas olarak kendi kontrol alanlarına yakın bölgelere topçu atışları yaptığını söyledi. Bombardımanlar, Maşun, el-Bara, İhsim, Benin, Felifel, el-Fatira, Kansafra, Sufuhon, el-Mazura, Kaf Uveyd, el-Mastuma bölgesi çevresi, Cebel el-Arbain, İdlib’in güney kırsalındaki bölgelerini hedef aldı. Aynı şekilde Jurin kampındaki rejim güçleri, Rus keşif uçaklarının bu bölgelerin hava sahasında yoğun uçuşları ortasında Hama’nın kuzeybatısındaki el-Gab ovasındaki Kastun, el-Ankavi ve ez-Ziyara bölgelerini de roket ve top mermileriyle hedef aldı.
SOHR, 21 Haziran akşamı rejim güçlerinin İdlib’in güney kırsalındaki Felifel köyünde grupların mevzilerini bombalaması sonucu bir üyenin öldürüldüğünü ve diğer bazı unsurların da yaralandığını belirtti. Ensaru’l İslam örgütü ve diğer muhalif gruplar, Hama’nın kuzeybatı kırsalındaki el-Gab ovasında bulunan Jurin eksenine yönelik bombardımanlarını yeniledi. Bombardımanlar sonucunda 1 Albay ve bazı rejim güçleri öldü.
İdlib kırsalındaki aktivistler, son saatlerde Türk güçlerin, Suriye’nin muhalefet bölgelerindeki askeri noktalara takviyede bulunduğunu söyledi. Bu adımı, Türk Silahlı Kuvvetleri ve silahlı Suriye muhalif grupları tarafından İdlib’in güneyindeki Taltamis, Maarşurin, Kafr Nabl ve Hazarin bölgelerinde rejim güçlerine ait askeri bölgeleri hedef alan topçu ve füze bombardımanı takip etti. Sonuç olarak Kafr Nabl şehrinde rejim güçlerine ait bir zırhlı araç imha edildi.
Suriye Çölü’nde bir yanda rejim güçleri ve İranlı milisler, diğer yanda da DEAŞ arasında devam eden çatışmalarla ilgili olarak ise Hama kırsalındaki ‘İzleme ve Takip Birimi 80’ yetkilisi, Humus’un doğusundaki Palmira/Tedmur kırsalında bulunan ‘es-Sohna’ ekseninde rejim güçlerinin, son 24 saatte DEAŞ savaşçılarıyla yaşadığı şiddetli çatışmalarda ağır kayıplar verdiğini belirtti. DEAŞ savaşçıları da Humus’un doğusundaki Tedmur çölünde bulunan Vadi el-Ebyad yakınlarında, rejim güçlerine bağlı Tümen 11’in askeri mevzilerine sürpriz bir saldırı başlattı. Saldırı, rejim güçlerinin 12 üyesinin ölmesi ve çok sayıda aracın imha edilmesiyle sonuçlandı. Hama çölündeki “Esriya’ bölgesi yakınlarında, DEAŞ’ın kurduğu bir pusuda 1 subay ve 5 unsur hayatını kaybederken, 3 askeri araç da imha edildi. Ayrıca Rakka’nın güneybatısındaki Rusafa bölgesi yakınlarında 21 Haziran gecesi meydana gelen şiddetli çatışmalarda rejim güçlerinin ve DEAŞ saflarından da çok sayıda militan öldü.
Birim 80, rejim güçlerinin ve İranlı milislerin Deyr-i Zor ve Rakka’nın güneyinden Hama ve Humus’a kadar uzanan çöl bölgesinde DEAŞ’a karşı herhangi bir saha ilerlemesi kaydedemediklerini de vurguladı. Bunun nedeninin ise DEAŞ’ın rejim güçlerine karşı kullandığı çok sayıda mayın ve güdümlü füzeden kaynaklandığı bildirildi. Pazartesi sabahı rejim güçlerine bağlı 25. Tümen, Rus özel kuvvetleriyle birlikte, Esriya’yı Hama ve Rakka’ya bağlayan 180 km uzunluğundaki yolun kuzeyindeki alanları temizlemek amacıyla Halep’in güneydoğusundaki Hanasir bölgesinden yeni bir kara harekâtı başlattı.
Öte yandan rejim güçleri, Hama’nın doğusundaki Esriya bölgesinden doğudaki Suriye çölü derinliklerine kadar DEAŞ’a karşı harekete geçti. Eş zamanlı olarak rejim güçleri ve İranlı milisler, Humus’un doğusundaki es-Sohna bölgesinden harekete başladı. Rus savaş uçaklarının, rejim güçlerinin Suriye çölünde DEAŞ’a yönelik kara operasyonlarına yoğun bir şekilde destek verdiği belirtilirken, 21 Haziran’da DEAŞ’ın kontrol ettiği düşünülen alanlara karşı hava saldırılarının sayısının 60’a ulaştığı kaydedildi.
Rejim güçlerinin Rus özel kuvvetleri ve İranlı milislerle birlikte Suriye çölünü DEAŞ militanlarından temizlemek için yürüttüğü kara harekâtı, çöldeki saldırıların artmasını takiben başladı.