Lübnan: Diyab hükümeti yetki artırımı çağrılarına karşı çıktı

Hizbullah ve Berri, Basil’in açıklaması karşısında sessiz kalmayı tercih ettiler.

Diyab geçen hafta düzenlenen ‘Tekel Yasası’ toplantısına başkanlık etti. (NNA)
Diyab geçen hafta düzenlenen ‘Tekel Yasası’ toplantısına başkanlık etti. (NNA)
TT

Lübnan: Diyab hükümeti yetki artırımı çağrılarına karşı çıktı

Diyab geçen hafta düzenlenen ‘Tekel Yasası’ toplantısına başkanlık etti. (NNA)
Diyab geçen hafta düzenlenen ‘Tekel Yasası’ toplantısına başkanlık etti. (NNA)

Lübnan’da Hassan Diyab başkanlığındaki geçici hükümete ‘yaşam şartları ve yeni bir hükümetin kurulmasını engelleyen siyasi krizler ortasında çalışmalarını canlandırmasına ve görevlerini yerine getirmesine’ yönelik yapılan siyasi çağrılar hız kazandı. Bu durum Başbakanlık Ofisi’nin ‘daha geniş yetkiler verilmesi’ konusuna karşı çıkmasına yol açtı. Ofis, çöküşün durması için derhal bir hükümet kurulması çağrısında bulundu.
Yeni bir hükümet kurma umutları, özellikle Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’tan ‘kendisi için kabul ettiğini onlar için de kabul etmesini’ isteyen Özgür Yurtsever Hareket Başkanı Cibran Basil’in açıklaması sonrasında, mevcut siyasi çatışmalar gölgesinde yok oldu. Hizbullah, Basil’in çağrısı sonrasında tam bir bir sessizliğe bürünürken Temsilciler Meclisi Başkanlığı kaynakları da Basil’in açıklamasına “Konuşanlara bunlar yetmiyorsa belki susmak onları iyileştirebilir” ifadeleriyle yanıt verdi.
Meclis Başkanı Nebih Berri başkanlığındaki Emel Hareketi’nin tavrı ise daha açıktı. Berri’nin Siyasi Ofisi, 21 Haziran’daki haftalık toplantısının ardından yaptığı açıklamada anayasaya ve Ulusal Mutabakat Belgesi’ne bağlı olduğunu defalarca ifade ettiğini ve bunların herhangi bir seçicilik olmaksızın uygulanmasını talep ettiğini vurguladı. Ayrıca çözümün bunlara uymak, ülkenin menfaati, geleceği, güvenliği ve istikrarı yönünde bencillikten ve şahsi çıkarlardan uzak durmakta yattığı vurgulandı. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Temel yaklaşım, Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri’nin polemiklerden uzak şekilde kriz durumunu sona erdirmek için çözümler aramaya başlama girişiminin başlıklarına göre bir kurtarma hükümetinin oluşumunu hızlandırmaktır. Çünkü Lübnan vatandaşları bozulan ekonomik, sosyal ve sağlık koşullarının yükü altında ezilme noktasına gelmiştir.”
Emel Hareketi, vatandaşların hayatlarını ve geleceklerini etkileyen bu derin krizde geçici hükümet bakanlarının görevlerini, vatandaşların refahını güvence altına alacak şekilde tereddüt etmeden yerine getirmeleri gerektiğini vurguladı.
Söz konusu çağrının yanı sıra Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, cumhurbaşkanı ve geçici hükümet başkanını ‘sübvansiyonun devamlılığı için gerekli bütçeleri sağlama ve Lübnanlıların ne yapmaları gerektiğini bilmeleri için desteği artırmak amacıyla hızlı ve ivedi bir karar alma’ çağrısı yaptı. Caca, cumhurbaşkanının ve geçici hükümet başbakanının insanları ülkede neler olup bittiğini veya neler olacağını bilmeden yaşamaya terk ederek bir trajediye sebebiyet verdiğini dile getirdi.
Bu çağrılar, Hassan Diyab başkanlığındaki geçici hükümetin canlandırılması anlamına geliyor. Bakanlar Kurulu Başkanlığı, 21 Haziran’da yaptığı açıklamada açık veya gizli şekilde, istifa eden hükümetin geniş yetkilere sahip olması ve canlandırılması çağrılarının herhangi bir anayasal hükme dayanmadığını vurguladı. Bakanlar Kurulu Başkanlığı açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu, hükümetin istifasıyla ve bağlayıcı parlamento istişarelerinde atanmış bir başbakanın elde edilmesiyle temsil edilen anayasal gerçekleri aşma girişimidir. Anayasa, güven kazanmadan önce hükümet yetkilerinde eşitlik konusunda açıktır. Hükümetin kurulduktan sonra ve güven kazanmadan önce yapma hakkına sahip olduğu şey, istifa eden hükümetin yapma hakkı olduğuyla aynıdır.”
Bakanlar Kurulu Başkanlığı’nın açıklamasının devamında şu ifadeler kullanıldı:
“Bu metnin herhangi bir yorumu, daha önce Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan anayasanın hazırlığından bu yana yürürlükte olana ve geleneksel olana aykırıdır. İstifa eden hükümete yönelik çağrılar, başarısızlığın kabulüdür ve asla teslim edilmemesi gereken bir boşluğu kabul etmek anlamına gelen yeni bir hükümet kurma birincil hedefini atlatmaya yönelik bir girişimdir. Bu da boşluğu kabul etmek demektir. Öncelik her zaman ülkeyi her düzeyde yıkıcı bir çatışmaya doğru iten siyasi bölünmeyi sona erdirmek için yeni bir hükümet kurmaktır. Hükümetin kurulması ulusal bir sorumluluktur ve mevcut koşullar altında, ilgili herkesin görevlendirilmesi gereken kutsal bir görevdir.”



İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
TT

İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)

Arap siyasi liderlere, muhalefetteki Yahudi siyasi aktivistlere ve eleştirilerde bulunan gazetecilere yönelik devam eden saldırıların ardından, milislerin İsrail’de muhalefeti susturmak için aktif ve ısrarlı bir şekilde çalıştığı, bu aktivistlerin hayatları için gerçek bir tehdit oluşturduğu ve birçoğunu sıkı güvenlik önlemleri altında yaşamaya zorladığı ortaya çıktı.

Bu milis gücü, İsrail parlamentosu Knesset'in Arap üyelerine karşı harekete geçti ve son iki hafta içinde Arap Değişim Hareketi Ortak Listesi Başkanı Milletvekili Eymen Udeh’e kanlı bir saldırı düzenlemeye çalıştı.

Milisler, Udeh’in Pardes Hanna-Karkur beldesinde solcu siyasi aktivistlerle katıldığı bir toplantıya ve Nes Tziona şehrinde düzenlenen başka bir toplantıya saldırdı, arabasının camlarını kırdı ve ona taş attı. Polisin her iki olayda da kendisine saldırı düzenleneceğini bildiği ve bunu kendisine bildirerek toplantılara katılmaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Ancak Udeh, “Faşist teröristlere boyun eğmeyeceğiz. Hiçbir koşulda halkla toplantılarımızı iptal etmeyeceğiz ve onların amacının Yahudilerle Araplar arasında herhangi bir toplantının yapılmasını engellemek olduğunu biliyoruz” diyerek toplantılara katılmaktan geri durmadı.

g
Knesset'in Arap üyesi Eymen Udeh, 9 Mayıs'ta Kudüs'te düzenlenen Halk Barışı Zirvesi etkinliğinde konuşma yaparken (AFP)

Udeh ile aynı bloktan bir başka milletvekili olan Ofer Cassif de Kudüs'te bazı polis memurlarının katılımıyla benzer bir saldırıya maruz kaldı.

Ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden Şas Partisi’nden iki Yahudi milletvekili de saldırıya uğradı ve bunun sonucunda yaralandı. Saldırı, dindar gençleri askerlik hizmetinden kısmen muaf tutacak bir yasa konusunda hükümetle müzakere etmeyi kabul ettikleri için onlardan intikam almak isteyen ultra-Ortodoks Yahudi unsurlar tarafından gerçekleştirildi.

Güvenlik önlemleri artırıldı

Eleştirilerini dile getiren gazetecilerden Guy Belz, Dana Weiss, Yonit Levi ve Rina Matsliah'a yönelik ölüm tehditleri nedeniyle bu gazetecilerin çevresinde ve çalıştıkları Kanal 12 televizyonu stüdyolarının kapılarında sıkı güvenlik önlemleri alındı.

Gazeteci Belz’in Hayfa'da vereceği konferans iptal edildi. Her cumartesi hükümetin politikalarını protesto etmek için düzenlenen protesto gösterilerinin organizatörlerinden biri olan üniversite öğretim üyesi Shikma Bressler’in Tivon'da vereceği konferans da iptal edildi.

Temiz Yönetim Derneği, bu olayları hükümetin ve bakanlarının, politikalarını reddeden ve kararlarını ve uygulamalarını eleştiren herkese karşı yürüttüğü kampanyanın doğal bir sonucu olarak değerlendirdi.

srt
İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın el-Halil şehrinde oyuncak silah taşıyan İsrailli bir çocuk, Mart 2024 (AFP)

Adalah Hukuk Merkezi ise İsrail kolluk kuvvetlerine, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında açıkça terör eylemi niteliğinde olan bu şiddet olaylarına ilişkin kapsamlı ve etkili bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu. Merkez, saldırganların ve kışkırtıcıların kimliklerini ortaya çıkardığını iddia ettiği düzinelerce video ve tanık ifadesini polise sundu.

Paris'teki Sosyal Bilimler İleri Araştırmalar Okulu'nda araştırma direktörü olan Fransız-İsrailli sosyolog Eva Illouz, yaşananların İsrail'de Yahudi faşizminin muazzam bir büyüme gösterdiğinin işareti olduğunu söyledi ve bu faşistlerin Başbakan Binyamin Netanyahu, partisi ve müttefiklerinin ‘doğal ortakları’ olduğunu vurguladı.

Illouz, Haaretz gazetesine verdiği röportajda şunları söyledi:

“Netanyahu, yirmi yıldır Yahudiler ve Araplar arasında nefret tohumları ekmeye ve yargının meşruiyetini sorgulamaya devam ediyor ve milli kimliği dine dayandırıyor.”

Illouz, 1980'den önce Yahudi terörizminin İsrail'de marjinal bir fenomen olduğunu, ancak o yıldan itibaren HaMakhteret HaYehudit, Kah, Teror Negid Teror, Bet Ayin ve LeHava gibi Yahudi grupların terörist saldırılar düzenlediğini ve bunların çoğunun polis tarafından engellendiğini belirtti. Bu grupların bazıları aşırı milliyetçiydi. Diğerleri ise Siyonizme karşı olduklarını ilan ettiler ve İsrail Devleti'ni yıkıp yerine Yahuda Krallığı'nı kurmak istediler.


Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
TT

Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)

Filistin Devlet Başkanlığı, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a yönelik açıklamalarını kınayarak, bunların kendisine ve diğer liderlere zarar verme yönünde açık bir çağrı olduğunu belirtti.

Filistin Haber Ajansı (WAFA) tarafından dün yayınlanan açıklamada, Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in sözlerinin, yerleşimcileri Filistin halkına, topraklarına ve kutsal mekanlarına karşı daha fazla terör eylemi gerçekleştirmeye teşvik ettiğini belirtti.

zdft
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir (Reuters)

Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, "ABD yönetimini ve uluslararası toplumu, İsrail hükümetine baskı yaparak Filistin halkına ve liderlerine karşı kışkırtma kampanyasını durdurmaya çağırıyoruz" denildi. Açıklamada, bu kampanyanın "sadece daha fazla şiddete ve gerginliğe yol açacağı ve mevcut barış sürecinin başarı şansını baltalayacağı" kaydedildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı dün, Netanyahu'dan Filistin Devlet Başkanı'nın dokunulmazlığını dikkate almayarak onu tutuklamasını ve Filistin Yönetimi'nin üst düzey yöneticilerine suikast düzenlemesini talep etti.


İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
TT

İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)

İsrail güvenlik güçleri dün, Batı Şeria'nın güneyindeki Beytüllahim ve el Halil arasında bulunan devasa Guşh Etzion yerleşim bloğu içindeki yasadışı bir yerleşim birimini, yerleşimciler ile güvenlik güçleri arasında yaşanan şiddet ve çatışmalar nedeniyle boşalttı.

İsrail güvenlik güçleri, ordunun emri üzerine, yaklaşık 25 Yahudi ailenin bir yıldan uzun süredir yaşadığı izinsiz Givat Tzur Misgavi karakolunu boşalttı. Bu durum, yerleşimciler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalara yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre çatışmalar sırasında iki sınır polisi yaralandı, birinin gözüne taş isabet ettiği, diğerinin ise dişlerinde kırıklar oluştuğu bildirildi. Tahliye sırasında dört kişi gözaltına alındı.

"Tepe Gençliği" grubundan onlarca aşırılıkçı yerleşimci, sağcı aktivistlerin ve önde gelen şahsiyetlerin karakolun sökülmesini engelleme çağrıları üzerine bölgeye geldi. Tahliyenin ardından, güney el Halil Tepeleri'nde ve el Halil'in kuzeyindeki Vadi Sa'ir bölgesinde yerleşimciler tarafından kundaklama ve isyan gibi saldırılar bildirildi.

Son haftalarda İsrailli yerleşimcilerin Filistinlileri, İsrailli ve yabancı aktivistleri ve bazen de İsrail askerlerini hedef alan saldırılarında artış görüldü ve bu durum yerelde ve Amerikalıların eleştirilerine yol açtı.