İç, bölgesel ve uluslararası zorluklar arasında Etiyopya seçimleri

Seçimlerdeki aday sayısı bin 976’sı kadın olmak üzere 9 bin 327 (AP)

Haşim Ali Hamid Muhammed
21 Haziran’da gerçekleşen Etiyopya seçimleri, Başbakan Abiy Ahmed yönetimi ve iktidardaki Refah Partisi açısından siyasi öneme sahip. Özellikle de seçim tarihinin geçen yıl 29 Ağustos’tan bugüne ertelenmesinin yol açtığı krizden sonra, Etiyopya Federal Konseyi’nin ‘Tigray Kurtuluş Cephesi partisinin ayaklanmasına neden olan’ koronavirüs pandemisi nedeniyle aldığı bir kararla seçimler, kazanımlar ve zorluklar ışığında düzenleniyor.

Kazanımlar
2 Aralık 2019 tarihinde sekiz ulusal partinin birleşmesiyle kurulan Refah Partisi, seçimlerde yarışan 46 partinin yanı sıra 36 milyon kayıtlı seçmenin oy kullandığı seçim sürecine öncülük ediyor. Seçimler, 1994 yılında modern Etiyopya anayasasının onaylanmasından bu yana altıncı ve Başbakan Abiy Ahmed dönemindeki ilk seçimler olacak.
Bu seçimlerdeki aday sayısı bin 976’sı kadın olmak üzere 9 bin 327.
Etiyopya, federal bir parlamenter cumhuriyet tarafından yönetiliyor. Kazanan parti bloğunun adayı olan başbakan, hükümet başkanını ve yürütme organını temsil ediyor. Parlamento, birincisi Halk Temsilcileri Meclisi’ni temsil eden ve 547 milletvekilinden oluşan ve ikincisi 112 üyeli Federal Konsey olmak üzere iki odadan oluşuyor. Adaylar ayrıca, sekiz bölgesel konsey, başkent Addis Ababa ve Dire Dava şehrinin iki idari konseyi için yarışacaklar.

Rakip partiler
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberina göre, iktidardaki Refah Partisi, ‘EZEMA’ olarak bilinen ‘Sosyal Adalet için Etiyopya Vatandaşları’ partisi, ‘İnat’ partisi, Amhara Milli Demokratik Hareketi ve ‘Balderas’ partisi olmak üzere dört siyasi partiyle yarışıyor.
Mayıs 2019’da yedi siyasi partinin birleşmesi ile yeni kurulmuş bir parti olmasına rağmen, politikacı Berhanu Nega liderliğindeki EZEMA koalisyonu, Addis Ababa ve diğer bölgelerde en güçlü ve en büyük muhalefet partisi olarak kabul ediliyor. Koalisyon, iktidardaki Refah Partisi’ne rakip partilerden oluşuyor. Kırk yılı aşkın bir süredir üniversite profesörü ve muhalif bir politikacı olan Nega, başkent Addis Ababa’da EZEMA listesinin başında yer alıyor.
Bu partiler, siyasi eylem kapsamında sınırlı deneyimlere sahip. Bu durum da siyasi arzularına ulaşma şanslarını azaltıyor. Ancak parlamento kubbesi altında ve beklenen hükümet kadrosu kapsamında bir muhalefet olarak siyasi katılıma hak kazanacakları sayıda sandalyeye ulaşacaklarına inanıyor.

Refah Partisi ve zorluklar
Refah Partisi, Abiy Ahmed’in önderliğinde son üç yıldaki siyasi tecrübesiyle seçimleri kazanma olasılığı en yüksek parti olarak görülüyor.
Refah Partisi, özellikle sosyal ve ekonomik alanlarda bir dizi kalkınma projesi aracılığıyla çok sayıda başarıya sahip. Muhalefet partileri ise Refah partisini ülke yönetimindeki siyasi nüfuzunu kötüye kullanmakla suçluyor. Aynı şekilde uluslararası taraflar, seçim sürecini ülkedeki koşullar neticesinde tarafsızlık söylemi altında eleştiriyor.

Seçimleri takip
Etiyopya Dışişleri Bakanlığı, seçimleri takip etmek için dokuz uluslararası grubun itimat edildiğini duyurmuştu. Bu gruplar, Afrika Birliği (AfB), Rus sivil toplumu, Addis Ababa’daki ABD ve İngiltere diplomatik misyonları, Doğu Afrika Bekleme Gücü, BABDM Ulusal Demokrasi Enstitüsü, Uluslararası Cumhuriyetçiler Enstitüsü (Washington), Afrika’da Sürdürülebilir Demokrasi Enstitüsü ve daha sonra katılımlarını iptal eden Avrupa Birliği (AB) uzmanları olarak biliniyor.