Cezayir, yeni hükümetin kurulmasını bekliyor

Cezayir’deki gözlemciler, 12 Haziran’da  yapılan parlamento seçimlerinden doğan yeni hükümetin ortaya koyacağı siyasi kombinasyonu bekliyor. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un, Başbakan Abdulaziz Cerad’ı koruyup korumayacağı ve yeni hükümetin, halk hareketi tarafından sert bir şekilde reddedilen ve yeni Ulusal Halk Meclisi’nde kendileri için önemli bir pay oluşturan geleneksel partilerden bakanları içerip içermeyeceği merak konusu.

Cumhurbaşkanı Tebbun, iktidara geldikten sonra Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın 20 yıllık iktidarı dönemindeki koşullardan uzakta, siyasi faaliyetlerin farklı olduğu yeni bir Cezayir taahhüdünde bulunmuştu. Bu nedenle uzmanlara göre, son seçimlerde kazanan partilerin ve bağımsızların büyüklüğünü yansıtan bir hükümet kurma çağrısı yapılacak. Birbirini takip eden Buteflika hükümetlerine, bazen kişisel sadakat kriterine göre bazen de ‘teknik yeterlilik’ kriterine göre cumhurbaşkanı tarafından seçilen kişiler başkanlık etti.

Ulusal Kurtuluş Cephesi ve Demokrat Ulusal Birlik son seçimlerde sırasıyla 105 ve 57 sandalyeye ulaştı. Ancak iki parti, bu kez çoğunluğu sağlamazken elde ettikleri oranlar ise onları rahat bir konuma getiriyor. Zira Cumhurbaşkanı hükümeti kurarken, onları yok sayamayacak. Son seçimlerin sonuçlarının, başta Buteflika’nın partileri olmak üzere her partiye gerçek boyutları kazandırdığına inanılıyor. Ancak Anayasa Konseyi’nin sonuçlara karşı 400’den fazla itiraz alması ve oy pusulasında sahtecilik suçlamasıyla 40’a yakın kişiyi gözaltına alması, ‘meşruiyet kaybının’, selefi gibi yeni meclisin de peşini bırakmayacağı şüphesini gündeme getiriyor. Bununla birlikte meşruiyet sorunu, başka bir açıdan geniş bir Cezayirli grup tarafından da ortaya koyulurken, seçimler yüzde 23’lük bir oy oranıyla karşılaştı. Bir başka deyişle, Temmuz başında kurulacak olan Ulusal Halk Meclisi, 23 milyonluk bir seçim bloğundan sadece 4 milyon kişi oy kullandığı sürece Cezayirlileri temsil ettiğini iddia edemez. Seçimlerde 5,6 milyon oy pusulasının 1,6 milyonu geçersiz sayıldı.

Pazar günü Başbakan Abdulaziz Cerad, hükümetinin 2020- 2024’te başlayan ‘ekonomik toparlanma planını’ yayınladı. Bu durum, bu planın yayınlanmasında yaşanan gecikmenin nedeni hakkında soruları gündeme getirdi. Belgeye göre uygulanması bir yıl önce başladı ve yayınlanması da Cerad’ın görevinde kalacağına dair göstergeler taşıyor.

Gazeteci ve ‘Maghreb Emergent’ internet gazetesi yöneticisi Kadi İhsan, bu özel durumda ‘kurtarma planının’ detaylarını açıklamasının şaşkınlığa neden olduğunu, çünkü devletin mevcut kurumsal yöneliminin seçim sonuçları onaylandıktan sonra ‘hükümetin istifası’ yönünde olduğunu dile getirdi. İhsan, “Bu durum da cumhurbaşkanının meclis çoğunluğundan bir başbakan seçmesine izin veriyor” diyerek, cumhurbaşkanının başbakana tekrar güven oyu verme olasılığının yanı sıra, anayasanın parlamento seçimlerinin sonuçlarından sonra hükümetin istifasını öngördüğü gerçeğine atıfta bulundu.

Gözlemcilere göre Tebbun’un takip edeceği genel eğilim, seçimleri kazanan en önemli partilerden oluşmuş bir ‘siyasi hükümet’ kurmak ve onu yönetme kabiliyeti ile tanınan isimlerle güçlendirmek olacak. Tebbun’un, uzmanlıklarından faydalanmak amacıyla diasporadaki uzmanlara başvurması da mümkün. Geçen hafta eski Ulaştırma Bakanı Hamid Lunausi’yi danışmanı olarak ataması da bu durumun bir göstergesi oldu. Lunausi, uzun yıllardır Kanada’da yaşıyordu.

Aynı şekilde boykota katılan muhalif partilerden veya kendi ortağı olan diğer partilerden kadrolar alması da olası. Öyle ki birkaç ay önce görevinden istifa eden Şevki Aşık’ın yerine Çalışma Bakanı olarak İslami eğilimli Barış Toplumu Hareketi üyesi Haşimi Cabub’u atadığı biliniyor.