عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Irak Başbakanı Kazimi’nin İran ziyareti milislere karşı hamle mi?

Kazimi, 45 gün sonra Reisi ile görüşmek üzere Tahran'ı ziyaret edecek.

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi (AP)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi (AP)
    Bağdat / Şarku’l Avsat
TT
TT

Irak Başbakanı Kazimi’nin İran ziyareti milislere karşı hamle mi?

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi (AP)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi (AP)

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, yeni İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin resmi daveti üzerine 45 gün sonra İran'ı ziyaret edecek.
Başbakan Kazimi, ziyaret tarihine kadar İran bağlantılı radikal grupların Irak hükümetine darbe girişimleri ve silahlı insansız hava araçları (SİHA) ile Irak’taki ABD üslerine füze saldırılarını içeren yeni verilerin ortaya çıkmasıyla birlikte, Haşdi Şabi örgütü ile çatışma durumunu yatıştırmak için yeterli zamana sahip olacak.  
Üst düzey bir siyasi kaynak yaptığı açıklamada, "Kazimi, özellikle çatışmanın denklemini değiştiren yeni İran mesajlarının gelmesinin ardından, İran politikası ile Tahran'ın müttefiki olduklarını söyleyen grupların tehlikeli faaliyetleri arasındaki çizgiyi belirlemeyi planlıyor" dedi.
Üst düzey bir hükümet kaynağı, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Kazımi’nin ziyaretinin İran hükümetinin yetkiyi yeni yönetime devretme prosedürlerini tamamlamasının ardından, yani yeni cumhurbaşkanının zaferinden 45 gün sonra gerçekleşeceğini" bildirdi.  
Kazimi'nin Reisi ile görüşmesinin önemi, son seçimlerin İran içindeki güç dengesinde dikkate değer bir değişiklik oluşturması ve Reisi’nin yetkiyi devralmasının rejim lideri Rehber Ali Hamaney'in etkisinin egemen olduğunu göstermesinden kaynaklanıyor. 
Üst düzey kaynakların aktardığına göre Kazimi, İran'la başından beri izlediği "komşu ülkeyle düşman olmama" politikasına bağlı kalmaya çalışıyor. Ancak egemenliğe ve ortak çıkarlara zarar veren davranışları da reddediyor. Kazimi, Haşdi Şabi Komutanı Kasım Muslih'in tutuklanmasının etkilerini güç bela bastırırken, siyasi tahminler Kazimi’nin Bağdat'ta Yeşil Bölge'yi kontrol altına almada başarısız olan geleneksel Şii liderleri zor durumda bırakmayı başardığını söylüyor.
Üst düzey Şii liderler, Kazimi ile muhalif silahlı gruplar arasında sakinleşme sağlamak için ‘siyasi arabuluculuk’ önerdiler. Ancak Kazimi ile gruplar arasındaki doğrudan anlaşmaların dayattığı sükuneti sağlamada tamamen başarısız oldular. Siyasi kaynak yaptığı açıklamada, Kazimi'nin önünde, Haşdi Şabi sistemi içindeki geleneksel liderlerin etkisinin azaldığı, buna karşılık radikal grupların hızla yükseldiği bir yeni güçler haritası olduğunu ifade etti.
Bu liderler Irak krizinde her zaman ikili rol oynadılar. Hükümet üzerindeki etkisini siyasi olarak müzakere yoluyla sürdürürken, diğer taraftan Irak'taki silahlı grupların stratejisinin bir parçası olarak hizmet ettiler. Kaynaklar, Kazimi'nin bu liderleri çözüm anlaşmalarından uzaklaştırdığını ve Başbakanın çatışmanın diğer tarafıyla doğrudan mücadele planının farkına vardığını açıkladı.
Gruplardan birindeki üst düzey bir siyasi yetkili, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun üst düzey liderlerinin Kazimi'nin politikasındaki değişime karşı tetikte olduklarını ifade etti. Bunun sonucu olarak İran'daki üst düzey liderlerden gelen açık mesajların Kazimi'ye ulaştığını ve mesajın Tahran'ın silahlı grupların Yeşil Bölge’ye saldırı olayını tekrarlamasına izin vermeyeceğini içerdiğini belirten kaynak şunları kaydetti:
"Kasım Muslih krizi, Irak'taki İran politikasını belirleme ve grupların İran'ın tüm emirlerini harfiyen yerine getirip getirmediği konusundaki kafa karışıklığını daha da artırdı. Bu durum aynı zamanda İran'ın Bağdat'ta kendisi için çalıştığını söylediği gruplarla ilişkisini gözden geçirmesi gerektiğine dair ciddi işaretler de gösterdi."
Iraklı siyasi aktivistlere göre, Haşdi Şabi Komutanı Kasım Muslih meselesinin sonuçları çerçevesinde önümüzdeki haftalar Kazimi'nin yeni İran cumhurbaşkanı ile gündemini belirlemesine büyük ölçüde yardımcı olacak.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.