Sisi: Kahire, Mısır-Irak-Ürdün zirvesinde yeni bir aşamayı sabırsızlıkla bekliyor

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi, Iraklı mevkidaşı Berhem Salih ve Ürdün Kralı 2. Abdullah. (AFP)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi, Iraklı mevkidaşı Berhem Salih ve Ürdün Kralı 2. Abdullah. (AFP)
TT

Sisi: Kahire, Mısır-Irak-Ürdün zirvesinde yeni bir aşamayı sabırsızlıkla bekliyor

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi, Iraklı mevkidaşı Berhem Salih ve Ürdün Kralı 2. Abdullah. (AFP)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi, Iraklı mevkidaşı Berhem Salih ve Ürdün Kralı 2. Abdullah. (AFP)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi dün (Pazar) yaptığı açıklamada, ülkesinin üçlü Mısır-Irak-Ürdün zirvesi çerçevesinde yeni bir işbirliği aşamasını başlatmayı ve ortak Arap eylemini güçlendirmeyi amaçlayan genişletilmiş stratejik ortaklık için birlikte hareket etmeyi sabırsızlıkla beklediğini söyledi. Bu durumun, üç ülkenin karşı karşıya olduğu ortak zorluklar ışığında, sürdürülebilir bir ekonomik entegrasyon ve stratejik işbirliği çerçevesi içinde geldiği belirtildi.
Söz konusu gelişme, Mısır Cumhurbaşkanı’nın Iraklı mevkidaşı Berhem Salih, Ürdün Kralı 2. Abdullah ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi ile Pazar günü Bağdat’ta katıldığı dörtlü zirve sırasında yaşandı.
Irak Cumhurbaşkanı, Sisi tarafından Mısır’dan Irak’a 30 yıl sonra devlet başkanı düzeyinde gerçekleştirilen ilk ziyaretten duyduğu gururu ifade etti. İki kardeş ülkeyi bir araya getiren bağların derinliğine ve ülkesinin Mısır ile işbirliğini stratejik ortaklık düzeyine çıkarma noktasındaki istekliliğine işaret etti. Bu durumun iki kardeş ülkenin çıkarlarına olacağına değinen Cumhurbaşkanı, Mısır’ın bölgesel ve uluslararası açıdan hayati önemi ışığında, bölgesel güvenlik ve istikrarın korunması ve bölgede dengenin yeniden sağlanması için söz konusu durumun bir mihenk taşı olduğunu vurguladı.
DPA’nın aktardığına göre, Irak Cumhurbaşkanı, Mısır’ın iki ülkedeki ilgili kurumlar arasında iletişim ve koordinasyon sağlayarak terörizm ve aşırıcılıkla mücadelede bitmek bilmek çabalarının yanı sıra, ülkesinin, mevcut çabalar çerçevesinde Irak’ı yeniden inşa etme noktasında kalkınma projeleri ve kapsamlı ekonomik reformların uygulanması konusunda, Mısır’ın deneyimlerinden yararlanma arzusunu dile getirdi.
Mısır, Irak ve Ürdün arasındaki üçlü işbirliği mekanizması çerçevesinde çeşitli işbirliği yollarındaki gelişmelerin görüşüldüğü toplantıda, Mısır Cumhurbaşkanlığı resmi sözcüsü, vizyon ve eylemleri birleştirme, ortak Arap eylemini destekleme ve Arap ulusal güvenliğini koruma noktasında gerekli çabayı göstermek amacıyla karşılıklı çıkarları ilgilendiren tüm konular ve dosyalar üzerinde koordinasyon ve istişarelerin sürdürülmesi çerçevesinde mutabık kalındığını bildirdi.
Mısır Cumhurbaşkanı, Bağdat’taki üçlü zirvenin oturum aralarında Ürdün Kralı ile yaptığı görüşmede Ürdün’ün güvenliğinin Mısır ulusal güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti.
Mısır Cumhurbaşkanlığı resmi sözcüsü, iki ülkenin resmi ve halk düzeyinde sahip olduğu güçlü tarihi ve kardeşlik bağları ışığında, Sisi’nin, Ürdün Kralı ile sürekli istişare ve koordinasyon konusundaki istekliliğini vurguladığını belirtti. Sisi’nin iki ülke arasındaki mevcut koordinasyonu çeşitli düzeylerde sürdürme arzusunu dile getirdiğini de aktardı.
Sözcü Cumhurbaşkanı Sisi’nin Ürdün Krallığı ve liderliğine olan tam desteğini vurguladığını ifade etti. Sözcünün aktardığına göre Sisi, Ürdün güvenliğinin Mısır ulusal güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu belirterek, Mısır’ın Kral Abdullah liderliğindeki kalkınma sürecine verdiği desteği vurguladı. Sisi, Kahire’nin Krallığın güvenliğini ve istikrarını onu zayıflatma girişimlerine karşı korumak için alınan tüm önlem ve çabalarda desteklediğini belirtti.
Öte yandan Ürdün Kralı ülkesinin, Mısır ile çeşitli konularda koordinasyon ve yoğun istişareleri derinleştirme noktasındaki istekliliğini vurguladı. Ürdün Kralı ülkesinin, Arap milletinin yaşadığı ortak zorluklarla mücadeleye katkıda bulunan Mısır’ın bölgedeki rolünün öneminin yanı sıra, iki kardeş ülke ve halklarının ortak çıkarları, istikrar ve refahları üzerindeki önemli etkisi ve ikili işbirliği yollarının geliştirilmesi konusundaki istekliliğine de işaret etti.
Görüşmede, Ortadoğu’daki barış sürecindeki gelişmeler ile özellikle Gazze Şeridi’ndeki son olayların ardından iki ülke arasındaki mevcut koordinasyon ele alındı. Ürdün Kralı, Mısır’ın Gazze Şeridi’ni yeniden inşa etme girişiminin yanı sıra, İsrailliler ve Filistinliler arasında ateşkesin sağlanması çabalarına övgüde bulundu.
Taraflar, barış süreci ve müzakereleri yeniden başlatmak amacıyla, Filistin meselesini uluslararası meşruiyet kararlarına dayalı bir şekilde çözmek için uluslararası çabaları yoğunlaştırmanın ve bu çerçevede çalışmanın önemini vurguladı.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24